Το πρόβλημα των 3 σωμάτων – γράφει ο Γιώργος Πένταρης

Το τελευταίο εικοσαήμερο έχει γίνει δημοφιλέστατη (και όχι viral, κύριοι δημοσιογράφοι) η σειρά του Netflix με τίτλο «The three body problem» ή «Το Πρόβλημα των Τριών Σωμάτων». Είναι η τηλεοπτική μεταφορά της ομώνυμης τριλογίας του Κινέζου συγγραφέα Liu Cixin, που σκηνοθετήθηκε από τους David Benioff και D.B.Weiss, οι οποίοι ήταν οι σκηνοθέτες της επιτυχημένης σειράς «Game of Thrones». Για να μπούμε στο πνεύμα του έργου χρειάζεται μια μικρή παρένθεση για το τί είναι το πρόβλημα των τριών σωμάτων.

Το 1687 ο Νεύτων δημοσίευσε το έργο του «Principia Mathematica» όπου εκτός της θεμελίωσης του απειροστικού λογισμού στα μαθηματικά, δημοσίευσε και τον νόμο της παγκόσμιας έλξης διατυπώνοντας και τον σχετικό τύπο, όπου η δύναμη έλξης μεταξύ δύο σωμάτων είναι ανάλογη του γινομένου των μαζών τους και αντιστρόφως ανάλογη με το τετράγωνο της απόστασής τους επί μια σταθερά G που τελικά κάνει αυτή τη δύναμη πολύ μικρή αν μιλάμε για μικρής μάζας σώματα. Για παράδειγμα, η δύναμη που έλκει η γη το σώμα του καθενός είναι ίση με το βάρος του. Αν τώρα έχουμε δύο πολύ μεγάλα σώματα, όπως η Γη και η Σελήνη, τότε έλκονται με μεγαλύτερη δύναμη εξ’ ου και η παλίρροια του Ευρίπου και άλλων περιοχών του πλανήτη μας. Ο νόμος του Νεύτωνα λοιπόν έδωσε πολύ καλή ερμηνεία και μελλοντική πρόβλεψη θέσης για την κίνηση δύο σωμάτων όπως το ζεύγος Γη – Σελήνη, αλλά δεν είναι εφικτό να προβλέψει τις μελλοντικές τροχιές και θέσεις τριών ή περισσοτέρων ουρανίων σωμάτων. Πολλοί σπουδαίοι μαθηματικοί προσπάθησαν να δώσουν λύση, αλλά ο Αμερικάνος μαθηματικός και μετεωρολόγος Edward Norton Lorenz διατύπωσε την θεωρία του χάους και τελικά αποδείχτηκε ότι η κίνηση τριών ουρανίων σωμάτων κάτω από την επίδραση της βαρύτητας είναι χαοτική και απρόβλεπτη. Ας το κρατήσουμε το παραπάνω στο μυαλό μας.

Η σειρά αρχίζει με μια βίαιη σκηνή από την πολιτιστική επανάσταση της Κίνας του Μάο Τσε Τουνγκ που είχε πει «αφήστε όλα τα λουλούδια ν’ ανθίσουν». Άνθισαν όλα τα λουλούδια αλλά ήταν και πάρα πολλά λουλούδια του κακού. Βλέπουμε λοιπόν μια βίαιη σκηνή που οι ερυθροφρουροί διαλύουν με ρόπαλο, μπροστά στο αφηνιασμένο πλήθος, το κεφάλι ενός καθηγητή πανεπιστημίου που δίδασκε την θεωρία της σχετικότητας, γιατί ήταν κατά τους ερυθροφρουρούς Δυτική επιστήμη και ως εκ τούτου λανθασμένη και αντεπαναστατική!!! Η εκτέλεση γίνεται και μπροστά στα μάτια της κόρης του, η οποία έχει το χάρισμα της επιστήμης και είναι αστροφυσικός. Και αυτή όπως πολλοί άλλοι επιστήμονες δεν γλύτωσε τη σοσιαλιστική εργασία στα χωράφια, αλλά λόγω της φήμης της κάποια στελέχη του ΚΚΚ την μεταφέρουν σε μυστική βάση όπου, μέσω ραδιοτηλεσκόπιου, προσπαθούν να έρθουν σε επαφή με άλλες οντότητες στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος.

Μου έκανε εντύπωση ότι από όσες κριτικές διάβασα καμιά δεν ασχολήθηκε με το πλαίσιο του μυθιστορήματος που είναι η Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα. Θεωρώ ότι οι νέοι συγγραφείς και τεχνοκριτικοί δεν γνωρίζουν την ιστορία και ως εκ τούτου θεώρησαν ότι αυτό το ζήτημα ήταν ανάξιο λόγου να αναφερθεί, ενώ είναι θεμελιώδες στην εξέλιξη όλης της ιστορίας. Θέλω να κάνω εδώ μια παρατήρηση για όλους αυτούς που λένε ότι δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε πολλά πράγματα γιατί υπάρχουν στο Ίντερνετ. Αυτό είναι μεγάλη βλακεία γιατί αν δεν γνωρίζεις για κάτι που υπάρχει ή έχει γίνει, τότε δεν είναι δυνατό να το εντοπίσεις ακόμη και αν χρησιμοποιήσεις τεχνητή νοημοσύνη.
Οι έρευνες λοιπόν για εξωγήινη ζωή στέφθηκαν από επιτυχία και η αστροφυσικός λαβαίνει απάντηση στα μηνύματά της από τους Aliens ή Trisolarans και συγκεκριμένα από έναν ειρηνιστή που την προειδοποίησε να μην απαντήσει στο μήνυμα που έλαβε γιατί η Γη κινδυνεύει. Αυτή στην απόγνωσή της για την κατάσταση στην οποία βρισκόταν η οικογένειά της, η χώρα της και όλος ο κόσμος, θεώρησε ότι αν έρχονταν οι Aliens θα θα άλλαζαν τον κόσμο προς το καλύτερο και έτσι τους κάλεσε. Η ταινία εξελίσσεται μεταξύ Κίνας με αναδρομές στην πολιτιστική επανάσταση και της Αγγλίας στα 1980 όπου πλέον έχει υπάρξει κανονική επαφή με τους εξωγήινους. Οι Trisolarans ψάχνουν να βρουν ανθρώπους που θα τους υποδεχτούν και θα τους βοηθήσουν όταν έρθουν στην γη ως κανονικοί κατακτητές. Έχει δημιουργηθεί μια θρησκευτική σέκτα που είναι οι απογοητευμένοι από την γήινη πραγματικότητα και έχουν αποθέσει τις ελπίδες τους στην έξωθεν σωτηρία, στον «Κύριο» όπως ονομάζουν τον αρχηγό τους. Αποκαλύπτεται όμως ότι η έξωθεν σωτηρία είναι ένα ψέμα και ότι οι εξωγήινοι θα έρθουν ως κατακτητές και αποικιστές εις βάρος της ανθρωπότητας. Έτσι οργανώνεται ένα μακρόπνοο σχέδιο να τους εμποδίσει γιατί θα αφιχθούν σε 400 χρόνια. Αυτό οι εξωγήινοι το μαθαίνουν και υπολογίζουν ότι η Γη μέχρι τότε θα έχει εξελιχθεί τεχνολογικά και θα τους είναι εμπόδιο στην κατάκτηση και έτσι ξεκινούν μια προσπάθεια να μην εξελιχθεί περεταίρω τεχνολογικά η ανθρωπότητα.

Το ερώτημα είναι γιατί οι εξωγήινοι αναλαμβάνουν ένα τόσο μακροχρόνιο ταξίδι; Είναι γιατί ο κόσμος του πεθαίνει, επειδή ο πλανήτης τους περιστρέφεται γύρω από τρεις ήλιους και λόγω της χαώδους κίνησής τους δεν υπάρχουν πλέον εποχές, δεν υπάρχουν βροχές, υπάρχει πολύ ζέστη, πολύ φως και πολύ σκοτάδι. Θέλουν χώρο για να επιβιώσουν και κατευθύνονται στην Γη. Και οι άνθρωποι θέλουν τον χώρο τους και έτσι προετοιμάζονται οι δύο κόσμοι για μάχη επιβίωσης. Είναι η μάχη του ζωτικού χώρου που η ανθρωπότητα την έχει ζήσει στο πετσί της. Μέσα από αυτό το μυθιστόρημα τίθεται ξεκάθαρα το θέμα ύπαρξης νοήμονος ζωής σε άλλα μέρη του Σύμπαντος. Προσωπικά πιστεύω ότι νοήμων ζωή στο Σύμπαν υπάρχει και είτε είναι ανώτεροι πνευματικά και τεχνολογικά από εμάς είτε κατώτεροι. Το Σύμπαν είναι τόσο μεγάλο που δίνει την δυνατότητα και χωρά όλα τα «λουλούδια» του Μάο… Αυτό το λέω γιατί έχει αποδειχτεί επιστημονικά χωρίς καμιά αμφιβολία ότι η ύλη είναι ίδια σε όλο το παρατηρήσιμο Σύμπαν υποκείμενη σε καθολικούς φυσικούς νόμους. Αυτό έχει ως συνέπεια ότι αν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες τότε θα αναπτυχθεί και η ζωή. Ακόμη και να θεωρήσουμε ότι η ζωή στη Γη είναι κατόπιν Θείας επέμβασης, ακόμη και τότε η ίδια επέμβαση θα υπάρχει και σε άλλα μέρη είτε του δικού μας είτε άλλων γαλαξιών. Από αυτά που βλέπουμε, υπάρχουν περίπου 200 δισεκατομμύρια γαλαξίες με επτάκις εκατομμύρια (το 1 με 24 μηδενικά) ήλιους και ακόμα περισσότερους περιστρεφόμενους γύρω τους πλανήτες. Θα ήταν αντίφαση από τις ιδιότητες του Θεού να ισχυριστούμε ότι ζωή υπάρχει μόνο στη Γη.
Ο μέγας αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ είχε πει ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με εξωγήινους γιατί αν είναι πιο εξελιγμένοι από εμάς, θα έχουμε την κακή τύχη των ινδιάνων της Αμερικής από τους πιο εξελιγμένους Ευρωπαίους και, κατά την γνώμη μου, δεν είχε άδικο. Πολλοί πιστεύουν ότι η αποκάλυψη ύπαρξης ζωής και ιδιαίτερα νοήμονος, θα έφερνε κατακλυσμιαίες κοινωνικές αλλαγές. Για παράδειγμα, θα ανάγκαζε την θρησκεία να διευρύνει τις αντιλήψεις της περί Θεού και του περιουσίου λαού Αυτού. Θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για την ενοποίηση των κρατών της γης υπό μια παγκόσμια κυβέρνηση ώστε να αντιμετωπιστούν οι ξένοι εισβολείς. Αν είναι εξελιγμένοι αλλά με πολύ διαφορετικές αξίες μπορεί να μας δουν ως «παράσιτα» όπως λένε οι εξωγήινοι στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα και «τα παράσιτα πρέπει να καταστρέφουν» όπως λένε. Κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να αντιμετωπίσουμε από την στιγμή που θα έρθουμε σε επαφή με εξωγήινους. Το σίγουρο είναι ότι η ανθρωπότητα φαίνεται αποφασισμένη να έρθει σε επαφή αψηφώντας πιθανούς κινδύνους. Το υπερτηλεσκόπιο James web που είναι στο σημείο ισορροπίας των ελκτικών δυνάμεων ηλίου και γης – το σημείο Lagrange – κατασκοπεύει τα πέρατα του Σύμπαντος ανακαλύπτοντας συνεχώς εξωπλανήτες που πιθανόν να φιλοξενούν ζωή. Είναι μόλις δύο χρόνια στο διάστημα και έχει ανακαλύψει χιλιάδες από τα θαύματα της Δημιουργίας και πιστεύω ότι εντός δεκαετίας θα έχουμε τα πρώτα δείγματα ύπαρξης ζωής.

Τελικά το πρώτο μέρος των οκτώ επεισοδίων της σειράς εκτυλίσσεται ως ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με καλή πλοκή και σασπένς, αλλά ως προς τον ρυθμό. Νομίζω ότι είναι αργό, αλλά όχι βαρετό. Αξίζει να το δείτε στο Netflix αν είστε συνδρομητές.