Γράφει η ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΟΥΛΑ, Γραφίστρια, Συγγραφέας, Απόφοιτη Σχολής Μ.Ε.Χ.Α. & Λαογραφίας
Καλώς τον Αύγουστο, τον κατεξοχήν μήνα των αδειών, της ξεκούρασης και των διακοπών για τους πιο τυχερούς. «Αύγουστε καλέ μου μήνα νά’σουν δυό φορές το χρόνο…» λέει ο σοφός λαός μας και όχι άδικα, εφόσον αυτό το μήνα όλα ρέουν άφθονα, γιορτές, ξεκούραση, ήλιος, ζέστη, φρούτα, καρποί…
Στην Αρχαία Ελλάδα, ο μήνας Αύγουστος ήταν αφιερωμένος στη θεά Δήμητρα, θεά των σιτηρών και του θέρους, όπου παρουσιάζεται κρατώντας μια αγκαλιά από στάχυα και ένα δρεπάνι στα χέρια της.
Το όνομά του ο Αύγουστος, το έλαβε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Οκταβιανό Αύγουστο, ο μήνας μέχρι τότε είχε τριάντα μέρες, έτσι «έκλεψε» μια μέρα από τον μήνα Φεβρουάριο και την πρόσθεσε στο μήνα του για να μην μειονεκτεί απέναντι στον Ιούλιο (όνομα προερχόμενο από τον στρατιωτικό, πολιτικό και συγγραφέα Ιούλιο Καίσαρα).
Στα λατινικά όμως (Augustus) Αύγουστος σημαίνει σεβαστός, αυτοκρατορικός, όπως πραγματικά είναι αυτός ο μήνας για τους Ορθόδοξους χριστιανούς και θεωρείται Δεσποτικός μήνας, εφόσον είναι ο μήνας της Παναγιάς. Σύμφωνα με το Βυζαντινό ημερολόγιο η 31η Αυγούστου, θεωρείται η παραμονή της Πρωτοχρονιάς στην Ορθόδοξη εκκλησία, όπου τηρείται με ευλάβεια και προσήκοντα σεβασμό, έως σήμερα στο ημερολόγιο της Ορθόδοξης εκκλησίας μας.
Ο λαός μας τις πρώτες δώδεκα ημέρες του Αυγούστου, τις αποκαλεί «μερομήνια», είναι αυτές που καθορίζουν τις καιρικές συνθήκες για τους μήνες όλου του έτους, δηλαδή κάθε μέρα αντιστοιχεί σε ένα μήνα, κατ’ επέκταση προβλέπεται ο καιρός που θα επακολουθήσει στους μήνες του έτους.
Οι τρεις πρώτες ημέρες του Αυγούστου ονομάζονται «δρίμες» και παλαιότερα τις θεωρούσαν αποφράδες, για αυτό και απαγορεύονταν το μπάνιο στη θάλασσα, επίσης και η κοπή των ξύλων για το χειμώνα, εξού και η δημώδης παροιμία, «Τ’ Αυγούστου οι Δρίμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα», για αυτό τον αποκαλούν και «Δριμάρη».
Ο άνθρωπος της υπαίθρου και της παράδοσης, ήταν άμεσα συνδεδεμένος με τη φύση και κατ’ επέκταση με τα στοιχεία αυτής. Πολλές γνωστές παροιμίες αναφέρονται στον Αύγουστο, όπως «Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο», «Του Αυγούστου το φεγγάρι, ήλιος της ημέρας μοιάζει», «Χρόνια πολλά τον Αύγουστο, που ’ναι παχιές οι μύγες», «Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι», «Ο Αύγουστος επάτησε… η άκρα του χειμώνα» και τόσες πολλές άλλες γνωστές και μη.
Τον Αύγουστο όλα είναι ολόλαμπρα στον ουρανό, το μήνα αυτό είναι που λάμπει και ο Σείριος, το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμών, για αυτό και η αύξηση της θερμοκρασίας βρίσκεται στο ζενίθ της, στο αποκορύφωμά της.
Ο λαός συχνά λέει, «Τ’ Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια», ποιος δεν περιμένει να δει και να θαυμάσει το ολόγιομο φεγγάρι την Πανσέληνο του Αυγούστου, για αυτό και όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και κάστρα, είναι ανοιχτά, προσβάσιμα, λουσμένα από το φως της πανσελήνου να καλωσορίζουν επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο!
Πόσα και πόσα τραγούδια δεν έχουν γραφτεί για το Αυγουστιάτικο φεγγάρι…
Ο Αύγουστος όμως είναι γεμάτος και από δεσποτικές γιορτές της Ορθοδοξίας μας όπως προαναφέρθηκε, συγκεκριμένα την 6η Αυγούστου είναι η γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ευλογούνται τα σταφύλια, η άμπελος. Ο Σωτήρας του κόσμου Ιησούς Χριστός ευλόγησε την άμπελο στην Κανά, προσφέροντας το κρασί ως αίμα Του, αίμα Κυρίου, για να τονίσει την εν Χριστώ Μεταμόρφωση του κόσμου, μας τα παρέδωσε απλόχερα μαζί με το Σώμα Του στο Μυστικό Δείπνο, όλα με έρεισμα το απαύγασμα της αγάπης Του.
Επίσης, είναι ο μήνας της Παναγίας μας, η Κοίμηση της Θεοτόκου, το «Πάσχα του καλοκαιριού», η 15η Αυγούστου γιορτάζεται πανηγυρικά σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, αποτελεί χαρά μεγάλη για κάθε Ορθόδοξο Χριστιανό, εφόσον το σώμα της Μητέρας Παναγίας, αναλήφθηκε στους ουρανούς και συναντήθηκε με τον Υιό της, Ιησού Χριστό και Σωτήρα του κόσμου.
Την 27η τιμάται η γιορτή του Αγίου Φανουρίου, όλη η χώρα μας γεμίζει από «φανουρόπιτες» προς τιμήν της μνήμης της Μητέρας του Αγίου Φανουρίου.
Την 29η, τιμούμε την αποτομή της Τιμίας Κεφαλής του Ιωάννη του Προδρόμου.
Ο μήνας κλείνει με την Κατάθεση της Τιμίας Ζώνης την 31η Αυγούστου, οπότε και ολοκληρώνεται το Εκκλησιαστικό έτος.
Ο Αύγουστος είναι ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού, είναι μήνας να ανταμώσουν ντόπιοι και ξενιτεμένοι, απόδημοι, φίλοι, συγγενείς στα χωριά τους, να χαρούν, να διασκεδάσουν, να θυμηθούν, να νοσταλγήσουν, να αναβιώσουν ήθη, έθιμα του χωριού τους, του νησιού τους, μέσω των λαϊκών πανηγυριών, να χορέψουν και να τραγουδήσουν με την καρδιά τους, για λίγο ανέμελα κάτω από τα δροσερά πλατανιά των χωριών τους, στις ανοιχτές πλατείες, όπου σαν μια μεγάλη αγκαλιά τους υποδέχεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή!
Όπως επίσης, αναρίθμητα τα τραγούδια που έχουν γραφτεί για τον Αύγουστο και ένα πανέμορφο μελοποιημένο ποίημα, του εθνικού μας ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, αφιερωμένο στο μήνα αυτό, με τίτλο «Αύγουστος» είναι το παρακάτω:
Ο Αύγουστος ελούζονταν
Μες στην αστροφεγγιά
Κι από τα γένια του έσταζαν
Άστρα και γιασεμιά
Αύγουστε μήνα και θεέ
Σε σένανε ορκιζόμαστε
Πάλι του χρόνου να μας βρεις
Στο βράχο να φιλιόμαστε
Ο Αύγουστος ελούζονταν
Μες στην αστροφεγγιά
Κι από τα γένια του έσταζαν
Άστρα και γιασεμιά
Απ’ την Παρθένο στο Σκορπιό
Χρυσή κλωστή να ράψουμε
Κι έναν θαλασσινό Σταυρό
Στη χάρη σου ν’ ανάψουμε!
Ας καλωσορίσουμε τον σεβαστό (όπως πολύ εύστοχα ερμηνεύεται) και ηλιόλουστο μήνα Αύγουστο!
Καλό μας μήνα λοιπόν, Χρόνια πολλά και του χρόνου!
