Γράφει η ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΟΥΛΑ, Γραφίστρια, Συγγραφέας, Απόφοιτη Σχολής Μ.Ε.Χ.Α. & Λαογραφίας
Το Σάββατο που μας πέρασε, 22 Μαρτίου, γιορτάστηκε ή καλύτερα τιμήθηκε το πιο πολύτιμο δώρο της φύσης, το υπέρτατο φυσικό και περιβαλλοντικό αγαθό στον άνθρωπο που δεν είναι άλλο από το νερό! Ο ΟΗΕ καθιέρωσε την 22η Μαρτίου, ως παγκόσμια ημέρα υπενθύμισης όσον αφορά τη σημασία του νερού σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και την άμεση ευαισθητοποίηση από όλους εμάς για το πολυτιμότερο αγαθό της φύσης, το νερό.
Με την ευκαιρία να πούμε πως ο ΟΗΕ έχει ανακηρύξει το 2025 ως Διεθνές Έτος Διατήρησης των Παγετώνων, με την πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Παγετώνων να πραγματοποιείται στις 21 Μαρτίου. Έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις κρίσιμες συνδέσεις μεταξύ της κρυόσφαιρας, της κλιματικής αλλαγής, του κύκλου του νερού, της οικονομίας του περιβάλλοντος, κατ’ επέκταση της βιωσιμότητας όλων μας.
Το νερό συχνά αποκαλείται και «λευκός χρυσός» και απολύτως δικαιολογημένα, αν για τη χώρα μας θεωρείται αυτονόητη η πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, δεν συμβαίνει το ίδιο σε παγκόσμιο επίπεδο, για εκατομμύρια συνανθρώπους μας το πόσιμο καθαρό νερό είναι δυσεύρετο. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περίπου 1,6 εκατομμύρια θάνατοι παγκοσμίως σημειώνονται κάθε έτος και ενδέχεται να αποδοθούν στην κατανάλωση κακής ποιότητας νερού. Όπως επίσης για πολλούς ανθρώπους στον κόσμο, τείνει να μετατραπεί σε αγαθό εν ανεπαρκεία.
Στην Ελλάδα ακόμη τουλάχιστον, το πρώτο που θα σερβίρουν σε ένα τραπέζι ενός καφενείου, μιας ταβέρνας ενός ελληνικού χωριού είναι μια κανάτα, ένα μπουκάλι νερό ως καλωσόρισμα, σε αντίθεση με τις χώρες του εξωτερικού, όπου το νερό θα σερβιριστεί κατόπιν παραγγελίας και όχι φυσικά δωρεάν!
Στη χώρα μας προς το παρόν, δε στερούμαστε υδάτινων πόρων, αλλά πρέπει να προσέχουμε για να έχουμε… διότι τη φετινή χρονιά η στάθμη της λίμνης Μαραθώνα, κατέβηκε κατά πολύ, ώστε να εμφανιστεί η βραχονησίδα στη λίμνη, σημάδι χαμηλής στάθμης των υδάτων, άρα και στοιχείο για μειωμένα αποθέματα νερού.
Γι’ αυτό η σωστή διαχείριση του νερού τόσο από το κράτος όσο και από κάθε πολίτη, από εμάς τους ίδιους χωριστά, είναι πρωτίστως αναγκαία και κατά δεύτερον πολύτιμη.
Η διαρκής μείωση των αποθεμάτων νερού που σημειώνονται κάθε χρόνο, η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τα έντονα και ανερμάτιστα καιρικά φαινόμενα, η λεγόμενη και κλιματική αλλαγή, ο υπερπληθυσμός της γης, το λιώσιμο των πάγων του πλανήτη, όλα αυτά συναποτελούν και επιφέρουν στο να διαταράξουν τις διαδικασίες της υδατόπτωσης και εξάτμισης του, κατά συνέπεια τα συστήματα των υδάτινων πόρων. Άρα, τα αποθέματα νερού στον πλανήτη μας μειώνονται εντυπωσιακά και με γρήγορο ρυθμό.
Σε αρκετές περιοχές της χώρας μας η βροχόπτωση και η ζήτηση νερού είναι αντιστρόφως ανάλογες, οπότε και ελλοχεύει ο κίνδυνος του φαινομένου της λειψυδρίας.
Γι’ αυτό θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν θα πρέπει να σπαταλάμε νερό άσκοπα. Για παράδειγμα, ξεκινάμε από τα πιο απλά και καθημερινά, όπως το να κλείνουμε τη βρύση κάθε φορά που βουρτσίζουμε τα δόντια μας ή πλένουμε τα χέρια μας, όταν πλένουμε στο πλυντήριο σε χαμηλές πάντα θερμοκρασίες και γρήγορα προγράμματα πλύσης ρούχων ή κάνουμε ντους η ροή του νερού θα πρέπει να είναι χαμηλή, καθώς και όταν ποτίζουμε. Επίσης, να επισκευάζουμε τυχόν βλάβες στις βρύσες, στο καζανάκι, γενικά για τυχόν διαρροές υδάτων, η κακή συντήρηση των δικτύων νερού και των διαρροών μπορεί να αποβεί μοιραία για την κατασπατάληση του νερού. Απλά και καθημερινά…
Έτσι, θα εξοικονομούμε νερό τώρα που ακόμα το έχουμε και αυτό πρέπει να γίνεται τόσο σε συλλογικό όσο σε ατομικό επίπεδο.
Η ευαισθητοποίηση οφείλει να είναι συνολικόερη και θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση μέσω τηλεοπτικών μηνυμάτων καθώς και ενημέρωση στα σχολεία από τη μικρή ακόμη ηλικία, καθώς και από ενημερωτικά έντυπα, ενημερωτικά φυλλάδια ή ετικετών με την αγορά ενός μπουκαλιού νερού.
Ένα σημείο που αξίζει να αναφερθεί είναι η σπατάλη του νερού όπου πραγματοποιείται σε μεγάλο βαθμό στη γεωργία και στη βιομηχανία, καθώς και η μόλυνση των υδάτων που πραγματοποιείται από τις παραπάνω ενέργειες, σε αυτό το σημείο είναι καλό οι εκάστοτε κυβερνήσεις να ενημερώνουν με εκπαιδευτικά σεμινάρια τους γεωργικούς παραγωγούς, τους υπεύθυνους των βιομηχανιών, ώστε να υπάρχει σωστή διαχείριση, όσον αφορά το ύδωρ.
Πρώτα όμως θα ξεκινήσει από τον καθένα μας χωριστά και ατομικά και έπειτα συλλογικά, μέσα από απλές συνήθειες όπως προαναφέρθηκε, ώστε η σωστή διαχείριση νερού να γίνει τρόπος ζωής, ώστε να εξοικονομούμε νερό στην καθημερινότητά μας με το πιο ασφαλή και δυνατό τρόπο.
Γιατί το νερό είναι υπέρτατο αγαθό, φυσικός και περιβαλλοντικός πόρος, αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής στο πλανήτη, χωρίς αυτό το αγαθό διαφορετικά δεν θα υπήρχε έμβιος οργανισμός στη Γη, ούτε τα ζώα, ούτε τα φυτά, ούτε κανείς μας δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το νερό.
Το νερό είναι η δική μας συνέχεια, πηγή ζωής, είναι πολιτισμός, πρέπει να είμαστε σωστοί απέναντι στη χρήση του, για να είναι και αυτό μαζί μας και να εξακολουθεί να υπάρχει μαζί μας.
Όσον αφορά στην ελληνική λαογραφία η σπουδαιότητα του νερού κατέχει ύψιστη θέση, για παράδειγμα το έθιμο του «αμίλητου νερού». Την παραμονή της γιορτής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ένα παιδάκι αγόρι ή κορίτσι πήγαινε σε μια πηγή και γέμιζε μια κανάτα με νερό, μέχρι να εναποθέσει την κανάτα με το νερό στο σπίτι, δεν έπρεπε να μιλήσει σε κανέναν στο δρόμο ακόμα και αν τα προκαλούσαν καθ’ οδόν με πειράγματα και αστεία, για αυτό το νερό ονομάζονταν «αμίλητο».
Ακόμα το έθιμο της «Πιρπιρούνας», δηλαδή του κοριτσιού, συνήθως φτωχού, ώστε να κερδίσει την εύνοια, όπου έντυναν με στεφάνι από λουλούδια και θα περπατούσε σε όλο το χωριό τραγουδώντας το τραγούδι της βροχής, κόσμος συγκεντρώνονταν και ράντιζε με νερό, ένα πανάρχαιο έθιμο του νερού με επικλήσεις λοιπόν για βρόχινο νερό!
Εν κατακλείδι, από αρχαιοτάτων χρόνων το νερό ήταν σημαντικό και αντιλαμβάνονταν το πόσο ωφελεί την υγεία, αλλά πρωτίστως συντηρεί τη ζωή, είναι κύριο συστατικό του ζωντανού οργανισμού, χωρίς αυτό δεν μπορούμε να ζήσουμε.
Με απλά λόγια προσέχουμε για να έχουμε, ώστε να μην πούμε το νερό νεράκι. Ας πιούμε σήμερα στην υγειά, στην υγειά όλων μας, με ένα ποτήρι νερό και ας ευχηθούμε, χρόνια πολλά πολλά πολλά (πολλά!) ύδωρ!
