Γράφει η ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΟΥΛΑ, Γραφίστρια, Συγγραφέας, Απόφοιτη Σχολής Μ.Ε.Χ.Α. & Λαογραφίας
Ο Απρίλιος είναι ένας μήνας αφιερωμένος στο παιδικό βιβλίο, συγκεκριμένα η «Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου» γιορτάστηκε πριν λίγες μέρες την 2η Απριλίου και γενέθλια ημέρα του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Καθιερώθηκε από την Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα «Ιnternational Board on Books for Young People – ΙΒΒΥ» από το 1966.
Σε παγκόσμιο επίπεδο τα παιδιά, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι επιμελητές κειμένων, οι βιβλιοθηκονόμοι, οι εκδότες, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς τιμούν ιδιαίτερα την ημέρα αυτή, με αμέτρητες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία και σε πολλούς ακόμα χώρους, δηλώνοντας την αγάπη τους για το διάβασμα και το βιβλίο, κάνοντάς το πράξη μέσα από πολλές δραστηριότητες.
Το παιδικό βιβλίο αποτελούσε και αποτελεί μια ανοιχτή πνευματική και ασφαλή αγκαλιά για όλα τα παιδιά, αποτελώντας τεράστια αξία στη ζωή, διότι μέσω αυτού μαθαίνουν και αναπτύσσονται νοητικά και συναισθηματικά, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε ένα ατέρμονο ταξίδι μάθησης. Αγαπάμε λοιπόν τα παιδικά βιβλία πρωτίστως εμείς οι ενήλικοι, καθώς οφείλουμε να μεταδώσουμε αυτή την αγάπη και στα παιδιά, γιατί μεριμνούν και ωφελούν την ψυχή και το νου τους. Πόσο μάλλον τις δανειστικές βιβλιοθήκες, όπου βρίσκουν το σπίτι τους ώστε να στεγαστούν, καθώς η αναγκαιότητα της ύπαρξής τους αποτελεί υψίστης σημασίας για την μόρφωση και τη γνώση γενικότερα στον άνθρωπο.
Από τα αρχαία ελληνικά χρόνια υπήρχαν βιβλιοθήκες που συντελούσαν στη διάδοση και διάσωση των ελληνικών γραμμάτων. Τα βιβλία ήταν ύψιστο αγαθό ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ., οι βιβλιοπώλες δημιουργούσαν αντίγραφα προς πώληση, αργότερα χρησιμοποιούσαν δούλους για την αντιγραφή των βιβλίων.
Οι συγγραφείς εκείνης της εποχής έδιναν σε φίλους τους ή μαθητές τους να αντιγράψουν τα βιβλία τους και με τη μέθοδο αυτή, κατά κάποιο τρόπο, να κυκλοφορήσει σε πολλά αντίτυπα το βιβλίο τους, ώστε να διαβαστεί όσο το δυνατόν περισσότερο από αναγνώστες.
Βιβλιοθήκες υπήρχαν αρκετές στα αρχαία ελληνικά χρόνια όπως του Ευρυπίδη, του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Πεισίστρατου, του Περγάμου, του Κλεάρχου, του Ευθυδήμου του πιο νεαρού Αθηναίου από τους προηγούμενους.
Στα καθ’ ημάς λοιπόν, οι βιβλιοθήκες αφορούν όλες τις ηλικίες από παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας καθώς και προσχολικής, μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου έως φοιτητές, μελετητές, ερευνητές, αλλά και ανθρώπους ηλικιωμένους και από όλες τις κοινωνικές ομάδες. Οι δανειστικές βιβλιοθήκες αποτελούν πηγή γνώσης, έμπνευσης και πολιτισμού, προσφέροντας δωρεάν πρόσβαση σε αμέτρητα βιβλία, όπως εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, χάρτες, συλλεκτικά βιβλία παλαιότερων εκδόσεων, περιοδικά, εφημερίδες καθώς και βιβλία που δεν υπάρχουν σε πολλαπλά πλέον αντίτυπα για εργασία και έρευνα.
Οι άνθρωποι περνούν ευχάριστα, γόνιμα τον ελεύθερο χρόνο τους διαβάζοντας βιβλία πάσης φύσεως για να μορφωθούν, να αποκτήσουν γνώσεις και πληροφορίες, να ενισχύσουν τις εγκεφαλικές λειτουργίες, εν κατακλείδι να ενημερωθούν.
Ο πνευματικός πλούτος που προσφέρει στον άνθρωπο αναγνώστη, κατά συνέπεια και στον ψυχικό του κόσμο δεν συγκρίνεται με καμία άλλη ψυχαγωγική δραστηριότητα, ιδιαίτερα όταν οι βιβλιοθήκες είναι εμπλουτισμένες με χιλιάδες τίτλους βιβλίων, είτε μέσω αγορών, είτε μέσω δωρεών, προσφέρουν τη δυνατότητα να δανειστούν οι άνθρωποι βιβλία που επιθυμούν για ορισμένο χρονικό διάστημα, δωρεάν χωρίς οικονομικό αντίτιμο.
Η αναγκαιότητά τους είναι απαραίτητη τόσο σε γνωσιακό επίπεδο όσο και σε ψυχικό, όπως πολύ ορθά είχε αποτυπωθεί μέσα σε μόλις δύο αράδες όλος ο πνευματικός πλούτος του βιβλίου και της μάθησης από τον Βίκτωρ Ουγκώ, τον Γάλλο συγγραφέα (1802-1885): «Το διάβασμα είναι όπως η τροφή και το νερό. Το πνεύμα που δεν διαβάζει χάνει βάρος, όπως ένα σώμα που δεν τρώει».
Για να αυξηθούν, λοιπόν, οι δανειστικές βιβλιοθήκες, πρέπει η ανάγνωση να γίνει συνήθεια από την προσχολική ακόμα ηλικία σε συνδυασμό με δραστηριότητες που θα προσελκύσουν τα παιδιά. Όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν με διάφορες διαδραστικές προσεγγίσεις, με διάφορα δρώμενα, διάφορα παιχνίδια, ομιλίες, ακόμη και με παρουσιάσεις συγγραφέων ως πρωτεργάτες και πνευματικούς οδηγούς, σκέψης και έμπνευσης.
Οι χώροι είναι καλό να είναι καθαροί, προσεγμένοι, ευέλικτοι και λιτά αρχιτεκτονικά σχεδιασμένοι, με όμορφα χρώματα, με μεγάλα γραφεία ανάγνωσης καθώς και καταρτισμένο προσωπικό και γιατί όχι και αναψυκτήρια για ένα μικρό διάλειμμα πίνοντας ένα αναψυκτικό ή ένα αφέψημα. Γιατί η Ελλάδα δεν στερείται σε τίποτα και δεν έχει να ζηλέψει τίποτα, από εκείνες τις βιβλιοθήκες που χαζεύουμε, που παρατηρούμε σε διάφορες ευρωπαϊκές ταινίες. Γιατί όχι και εμείς…
Όλοι πρέπει να βοηθήσουμε με προσωπική πρωτοβουλία και προσπάθεια ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί ταυτόχρονα και συλλογικά, πρωτίστως οι τοπικοί φορείς, ώστε οι δανειστικές βιβλιοθήκες να αυξάνονται η μία μετά την άλλη, χέρι με χέρι τα βιβλία, ώστε να ενδύσουμε με αξίες τη ζωή μας και να γεμίσει γνώση, μάθηση και φως η καθημερινότητα μας.
Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να οραματιστούμε ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον! Μεγάλη λοιπόν ευθύνη και ανάγκη η δημιουργία και άλλων και άλλων πολλών δανειστικών βιβλιοθηκών, σχολικών βιβλιοθηκών, ως μέσο κοινωνικοποίησης μεταξύ των ανθρώπων, δημιουργώντας γερές βάσεις και δίνοντας απαντήσεις σε αναπάντητα ερωτήματα μέσα από τα βιβλία των τεχνών, των επιστημών και διαφόρων άλλων.
Θα κλείσω με το αγαπημένο απόφθεγμα του Walt Disney: «Υπάρχουν περισσότεροι θησαυροί στα βιβλία από ό,τι σε ολόκληρη τη λεία των πειρατών στη Νήσο των θησαυρών». Καλές αναγνώσεις φιλοξενούμενες σε περισσότερες δανειστικές βιβλιοθήκες, γιατί τα καλύτερα πράγματα στη ζωή και αυτά που έχουν αξία τελικά είναι… δωρεάν.
Χρόνια πολλά λοιπόν στο βιβλίο και ιδιαίτερα στο παιδικό βιβλίο, μιας και έχει δική του μέρα πλέον που γιορτάζει, τον πρώτο Φάρο, την πρώτη ηλιόλουστη πνευματική αχτίδα του νου και της ψυχούλας των παιδιών όλου του κόσμου!
(*Φωτογραφία: Eξώφυλλο του παιδικού βιβλίου «Ο Γαλατούλης», Γεωργία Γούλα, εκδόσεις Γρηγόρη).
