Έχει 500 άρθρα, χρονογραφήµατα, ιστορικά… Έχει γράψει τέσσερις ποιητικές συλλογές: «Υπόγειες ∆ιαδροµές», «Η Τελευταία Πατρίδα», «Επικίνδυνες Αλληγορίες» και «Η Μοναξιά της Ματαιοδοξίας». Τον Απρίλιο του 2015 βραβεύτηκε για δύο µελοποιηµένα ποιήµατά του ενώ το Νοέµβριο του 2016 βραβεύτηκε από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών.
Ο ίδιος δηλώνει λάτρης της µουσικής, της ιστορίας, της λογοτεχνίας και του σκακιού.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΜΑΙΡΗ ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ ΓΚΙΩΝΗ
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια στην Άρτα;
Γεννήθηκα το 1958! Μεταεµφυλιακή εποχή! Είχαµε δύσκολα παιδικά χρό- νια, αλλά µοιραζόµασταν τα πάντα µεταξύ µας σαν παιδιά. Τα παιγνίδια τα φτιάχναµε όλα µόνοι µας. Πατίνια, µπάλες, παίζαµε ξύλο, αλλά αγαπιόµασταν όλοι µεταξύ µας.
Η γνωριµία σας µε τον Μ. Αναγνωστάκη, τον Μ. Σαχτούρη και άλλους στη διάρκεια των σπουδών σας στη Θεσσαλονίκη πώς σας επηρέασε;
Από µικρός είχα τροµερή περιέργεια και διάβαζα σχεδόν τα πάντα! Πήγαινα σε αυτόν που έφτια- χνε παπούτσια, σε αυτόν που έφτια- χνε απο σίδερα µέχρι κατσαρόλες µε τα κάρβουνα και το φυσερό, στον καλαντζή, στον παλαιοπώλη, σε ρα- φτάδικα, στο ποτάµι που στήναµε παγίδες για τα πουλιά. Ακριβώς µε το τέλος της χούντας βρέθηκα φοιτη- τής στη Θεσσαλονίκη, άγνωστος µε- ταξύ αγνώστων όπου πολιτικοποιήθηκα αµέσως στο χώρο του ΚΚΕ µ-λ. Σιγά – σιγά και επειδή είχα µια έφεση στη µάθηση, άρχισα να συχνάζω σε χώρους πνευµατικών ανθρώπων. Κάπου µεταξύ οινοπο- σίας και ατέλειτων πολιτικών συζη- τήσεων, γνώρισα και τον Μανόλη! Έναν επιτυχηµένο επιστήµονα, για- τρό ακτινολόγο, δυνατό στρατευ- µένο κουµµουνιστή, αλλά µεγαλει- ώδη άνθρωπο! Είχε αρχίσει να συνεργάζεται µε τον Μίκη Θεοδωράκη σε πολύ δύσκολα ποιήµατά του που του µελοποίησε! Η ποίησή του καθη- µερινή, αυτοσαρκαστική και σε κυ- νική! Είχε κυνηγηθεί πολύ και είχε καταδικασθεί σε θάνατο από τον εµ- φύλιο µέχρι και το τέλος της χούντας 2-3 φορές. Σπουδαίος και καταδεκτι- κός άνθρωπος. Τώρα µε το Σα χτούρη είχα διαβάσει πολλά ποιήµατα του! Τον γνώρισα στην Αθήνα, όπου πήγαινα αρκετές φορές και σύχναζα σε ένα καφενέ που πήγαινε και καµιά φορά συζητάγαµε! Ποίηση ρεαλιστική και σχεδόν αναρ- χική! Τέλος πάντων, καταλυτική προ- σωπικότητα! Παράλληλα έφτιαχνα µικρά ποιηµατάκια και ασχολιόµουνα και µε ιστορικά θέµατα. Ο Χριστιανόπουλος, καλός στην αφήγηση, πιο ερωτικός και πιο Θεσσαλονικιός, αλλά και πολυ συσπρόσιτος! Έκανε παρέα µε τον Τσιτσάνη και αργότερα έκανε και µια παρέα …Τσιτσανικών. Πήγαινα εκεί, στα Κάστρα, κανά βρα- δάκι κι εγώ και τραγουδάγαµε! Εκεί γνώρισα και τους καταπληκτικούς Ν. Παπάζογλου, Ρασούλη, Μητροπάνο, στα πρώτα τους βήµατα… Καταπλη κτικοί µουσικοί και άνθρωποι, χωρίς καµία έπαρση. Ξέρετε όλα τα ποιητικά ρεύµατα και οι οι σχολές από Κάλβο µέχρι Καβάφη, Εγγονόπουλο, Εµπειρίκο, Κα- ρυωτάκη, ήρθαν όλα µαζί στην Ελλάδα µετά κυρίως τον εµφύλιο! Με επηρέασαν στη διαµόρφωση µιας αισθητικής ότι η βάση των πάν- των είναι η ποίηση, η οποία δεν είναι τέχνη, αλλά είναι η ικανότητα της ενόρασης και το να αφουγκράζεσαι τα πάντα γύρω σου! ∆εν ξέρω αν έχω ταλέντο αλλά είµαι όµως φοβερά πεσιµιστής όπως ο Φλοµπέρ, ο Ρεµπό, ο Βερλαίν και µπίτνικς ποιητές σε ένα περίεργο µπέρδεµα. Νοµίζω, όπως λέει κι ο Μπουκόφσκι, δεν έγραφα για τους άλλους αλλά για τον εαυτό µου στην αρχή. Ύστερα ως είναι φυσικό µπλέχτηκα µε µεταφυσικές αναζητήσεις και µέσω της αρχαίας Ελληνικής γραµµατείας και τους µεγάλους τραγωδούς! Επίσης δεν νοµίζω ότι µπορείς να γράψεις, αν δε έχεις γνώσεις σε πολλά αντικείµενα. Νοµίζω ότι αυτός έχει σχέση µε τη γνώση τη διαρκή οδηγείται σε ένα µοιραίο πάντρεµα ευχής και κατάρας µαζί. Εγώ δεν µπορώ να πω ότι είµαι ποιητής! Είναι βαριά κουβέντα!
Είστε από τα ιδρυτικά µέλη του µηχανοκίνητου αθλητισµού στην πόλη σας. Μιλήστε γι’αυτή σας τη δραστηριότητα.
Εδώ έχει να κάνει µε την ιδιότητά µου σαν επαγγελµατίας στο χώρο της εµπορίας αυτοκινήτων. Έτσι από το 1982 φτιάξαµε µια λέσχη, τον ΑΛΜΑ ΑΡΤΑΣ (λέσχη µη- χανοκίνητου αθλητισµού)! Μοτο-κρός, πίστες κλπ. Εδώ στο χώρο αυτό, γνώρισα πολλά µεγάλα ονό- µατα όπως τον Στρατισσίνο, καλός µου φίλος και σήµερα, τον Ιαβέρη, τον Στεφανή… Οδήγησα πολλά και διάσηµα αυτοκίνητα και ταξίδεψα αρκετά στον κόσµο. Ηµουν αντιπρό- σωπος των NISSAN, LANCIA, SKODA κλπ. ∆ιατηρώ µια µεγάλη γνωριµία µε ένα καταπληκτικό επιχειρηµατία αλλά και µεγάλο ζωγράφο τον Βα- σίλη Θεοχαράκη µε το γνωστό ίδρυµα Θεοχαράκη στην Αθήνα. Επίσης και µε άλλους ανθρώπους του χώρου αυτού.
Ασχολείστε µε τα κοινά στην πόλη σας. Πώς βλέπετε τα πράγ- µατα; ∆ραστηριοποιείστε σε πολιτιστικές οµάδες;
Βέβαια και ασχολούµαι αλλά για ουσιαστικούς λόγους για την πόλη και όχι µόνο! Επίσης γράφω από παλιά σε τοπικές εφηµερίδες αλλά και ηπειρώτικα περιοδικά. Χρο- νογραφήµατα και ιστορικά θέµατα. Οι συµπολίτες µου είναι ενδιαφέρον- τες αλλά όχι τόσο ενοποιηµένοι. Ενώ έχουµε Πελασγούς και Σελλούς, µια Αµβρακία, την Αγία Θεοδώρα, την Παρηγορήτισα και το Γεφύρι µας το ξακουστό! Υπάρχουν πολλές εκδη- λώσεις απο πνευµατικούς ανθρώ- πους εντός και εκτός των τοιχών. Η άλλη µεγάλη µου αγάπη είναι η µουσική! Αυτοδίδακτος στην κιθάρα και στα ντράµς. Ύστερα λίγο ωδείο, µπάντες σε κλαµπάκια και πολύ ροκ. Ακόµα και σήµερα στα 59 µου παίζω ντράµς σε ένα γκρουπάκι µε φίλους παλιούς αλλά και νέους. Επίσης ακούω πολύ µουσική! Χέβυ µέταλ αλλά και µπαλάντες αλλά και ξένες µουσικές κυρίως λάτιν.. και έντεχνη ελληνική µουσική!
Έχετε γράψει 500 άρθρα, χρονογραφήµατα… Είστε ανήσυχος άνθρωπος; Στηλιτεύετε τα κακώς κείµενα;
Ναι, πρώτα µε την αυτοκριτική µου και τον διαρκή αυτοσαρκασµό µου. Στηλιτεύω αλλά και υποστηρίζω σθεναρά πολιτικές από- ψειες. Πιστεύω πως ό,τι κάνουµε είναι πολιτική πράξη!
Το 2015 και το 2016 βραβεύτηκαν µελοποιηµένα ποίηµατά σας από την ¨Ενωση Ελλήνων Λογοτεχνών. Ποιά είναι τα συναισθήµατά σας;
Ναι, βραβεύτηκα αλλά δεν νοµίζω πως έχω ιππεύσει την κάλαµον! Βέβαια ανθρωπίνως, επειδή υποστηρίζω πάντα τον πάσχοντα άν- θρωπο, συγκινούµαι κι εγώ από την αναγνώριση κάποιων ανθρώπων και φορέων. ∆εν είµαι όµως ντίβα! Ση- µαντική αναγνώριση για µένα ήταν η βράβευσή µου για την συνολική µου προσφορά στην λογοτεχνία και στα ελληνικά γράµµατα από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών.
Τι απήχηση έχουν οι τέσσε- ρις ποιητικές συλλογές σας;
Νοµίζω πως σε γενικές γραµµές τα ποιήµατά µου είχαν µια γενική αναγνώριση, παρότι ο κόσµος προτιµά το µυθιστόρηµα και όχι τόσο την ρεαλιστική εικόνα της ποίησης.
Γνωρίζω ότι ετοιµάζετε ένα βιβλίο για την Παλαιά Άρτα.
Πράγµατι ετοιµάζω ένα βιβλίο για την παλιά Άρτα που αγαπώ πολύ! Έχει πολλές εκλπήξεις, γύρω απο τις πρώτες διαφηµίσεις του ‘60, κοινωνικά σηµεία αναφοράς (σινεµά παλιά, ξενοδοχεία, ταβερνάκια κ.α µε πλούσιο και ανέκδοτο υλικό). Είναι επίπονη εργασία. Ελπίζω να τα καταφέρω. Επίσης ετοιµάζω ένα δίσκο µε τον γνωστό συνθέτη και φίλο Θαλή Τριανταφύλλου, µε γνωστά ονόµατα από µελοποιηµένα νέα ποιήµατά µου. Θα δούµε…
Έχει κάποιο έργο σας αυτοβιογραφικά στοιχεία;
Όλο το ποιητικό µου έργο είναι αυτοσαρκαστικό και σουρεαλιστικό. Η κεντρική του όµως ιδέα σαν σταάση ζωής είναι το «Κυνήγι του ανθρώπου από τον συνάνθρωπό του», µε ό,τι συνεπάγεται αυτό! ∆εν µου αρέσει ο ανθρώπινος φόβος και πόνος των καταφρονεµένων.
Λέγεται ότι «οι ποιητές είναι κρυφοί νοµοθέτες του κόσµου». Συµφωνείτε µε αυτό;
∆εν νοµίζω ότι ισχύει αυτό αλλιώς θα κυβερνούσανε οι φιλόσοφοι και όχι οι σαχλοί πολιτικάντηδες. Η ζωή των απλών ανθρώπων πάντα ήταν δύσκολη εξαιτίας συγκεκριµένων συµφερόντων από γεννήσεως της φυλής µας.
Πώς βιώνετε την οικονοµική κρίση και την κρίση αξιών στην κα- θηµερινότητά σας;
Αρκετά υποµονετικά σε ση- µείο εκνευρισµού για µένα! Η πόλη µου, η Άρτα, έχει φτωχοποιηθεί και λόγω της κρίσης αλλά και γιατί δεν παράγει τίποτα. Ούτε καν πορτοκά- λια! Η έλλειψη παιδείας µας οδηγεί σε επικίνδυνα µονοπάτια. Τώρα να σας πω για τα λουκέτα, την ανεργία … δεν νοµίζω ότι είναι του χαρα- κτήρα µου να κοµίζω γλαύκας εις Αθήνας! Ο κόσµος έχει ευνουχισθεί σε απελπιστικό βαθµό. ∆εν νοµίζω ότι είµαι ο κατάλληλος να δώσω αξιακές οδηγίες. Οι άνθρωποι σή- µερα έχουν συνθηκολογήσει! Ισως αν γίνει ένας ριζικός µετασχηµατι- σµός της κοινωνίας µας, µπορέ- σουµε να αλλάξουµε κάτι!
«Π»: Ποιό από τα έργα σας θεωρείτε σηµαντικότερο;
∆εν µπορώ να σας πω γιατί είναι όλα πνευµατικά µου παιδιά! Ισως το τελευταίο «Η µοναξιά της µαταιοδοξίας» γιατί συµπεριλαµβάνει και µένα.
Είστε αισιόδοξος ή απαισιόδοξος;
Πάντα ήµουν πεσιµιστής, ίδιον του χαρακτήρα µου. Όποιος νοιώθει ασφαλής, για µένα επιεικώς είναι ηλίθιος! Η απαισιοδοδοξία σε βοηθάει να µην πέσεις εύκολα.
Ποιά πιστεύετε ότι είναι η προσφορά της τέχνης στην πνευµατική καλλιέργεια;
Η τέχνη είναι τα πάντα αλλά και τίποτα! Εξαρτάται από ποιοί άνθρωποι την διαχειρίζονται και όχι τόσο από αυτούς που την παράγουν. Νοµίζω σήµερα ότι όλα είναι για το προσωπικό συµφέρον. Επίσης υπάρχουν λίγοι πλέον σηµαντικοί καλλιτέ- χνες.
Φεύγουν τελευταίοι οι µα- χητές, όπως λέτε στο µελοποιηµένο ποίηµά σας;
Οι Μαχητές είναι οι θεµα- τοφύλακες ενός ουτοπικού κόσµου! Νοµιζω πως για αυτό θα πέφτουν πάντα τελευταίοι! Αυτοί πρέπει να µας οδηγούν στην αρετή και όχι στη µαταιοδοξία. Όσο υπάρχουν, ίσως υπάρχει ελπίδα. Είναι σαν ένα µικρό αστεράκι στο σύµπαν που όλο και φθίνει!
Τι σας οργίζει;
Με οργίζει η βιοµηχανία της τέχνης, η αχαριστία, η διαβολή µε την ρουφιανία και η αγνωµοσύνη! Επίσης το ότι δεν υπάρχουν έστω και στοιχειώδη ιδανικά και ευγένεια.
Τι αγαπάτε;
Είµαι κοσµοπολίτης και όχι κοσµικός! Αγαπώ τις απλές χαρές της καθηµερινότητας, το διάβασµα και τα ταξίδια. Α, επίσης τη βιβλιοθήκη µου!
Τι είναι ο χρόνος για εσάς;
Ο χρόνος για µένα έχει µόνο φορά! Ίσως και να είναι µια χρήσιµη απάτη. Πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν χωρίς να ξέρουν αν έχουν ζήσει ή γιατί έχουν ζήσει. Για µένα ο χρόνος είναι ανύπαρκτη έννοια γιατί νοµίζουµε ότι είναι… χρήµα! Χρονικά εγώ είµαι σε άλλη ώρα και τόπο!