Οδηγός για τη συμπλήρωση της φετινής φορολογικής δήλωσης

Οδηγό με τις συνηθέστερες ερωτήσεις – απαντήσεις για τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης εξέδωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), με στόχο τη διευκόλυνση των φορολογούμενων. Η προθεσμία για την υποβολή των δηλώσεων λήγει στο τέλος Ιουνίου και έως τώρα έχουν υποβληθεί 1.566.284 φορολογικές δηλώσεις, σε σύνολο περίπου 6,2 εκατομμυρίων δηλώσεων που υπολογίζεται ότι θα υποβληθούν.
Μεταξύ των βασικότερων ερωτήσεων – απαντήσεων που περιλαμβάνονται στον οδηγό της ΑΑΔΕ και είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης είναι οι ακόλουθες:

1. Ποιες ιατρικές δαπάνες μειώνουν το φόρο εισοδήματος;
– Έξοδα για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις
– Έξοδα νοσηλείας
– Έξοδα φαρμακευτικής περίθαλψης
– Έξοδα για την απασχόληση νοσηλευτή/τριας
– Έξοδα σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων που εδρεύουν στην Ελλάδα
– Έξοδα αγοράς και τοποθέτησης οργάνων στο σώμα του ασθενούς και αντικατάστασης μελών του σώματός του με τεχνητά
– Ειδικές δαπάνες περίθαλψης τέκνων με αναπηρία
– Νοσήλια που καταβάλλονται στην αλλοδαπή
Η έκπτωση φόρου 10% για τα ιατρικά έξοδα που ισχύει για όλα τα φυσικά πρόσωπα ενεργοποιείται μόνο στην περίπτωση που οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν το 5% του εισοδήματος του φορολογούμενου.
2. Πώς αποδεικνύεται ότι ένα ακίνητο παρέμεινε κενό;
Αν ο φορολογούμενος δηλώνει στο έντυπο Ε2 κάποιο ακίνητό του ως κενό για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών, χρειάζονται φωτοαντίγραφα των λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινόχρηστων κ.λπ.), από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό για το υπόψη χρονικό διάστημα.
3. Μπορούν να εκχωρηθούν στο Δημόσιο τα ανείσπρακτα μισθώματα του έτους 2016;
Όχι, η δήλωση εκχώρησης μη εισπραχθέντων μισθωμάτων ακίνητης περιουσίας έχει καταργηθεί. Μπορούν όμως να δηλωθούν ως ανείσπρακτα και να μην φορολογηθούν εφόσον προσκομιστούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και πριν από την υποβολή της δήλωσης ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή αγωγών που έχουν ασκηθεί και που, κατά περίπτωση, υπάρχουν.
4. Πώς πρέπει να δηλωθούν οι αναδρομικές αποδοχές, οι οποίες εισπράχθηκαν μέσα στο φορολογικό έτος 2016;
Με τροποποιητικές δηλώσεις οι οποίες θα παραλαμβάνονται χωρίς κυρώσεις μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν, κατά περίπτωση, οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων.
5. Σε περίπτωση διάστασης των συζύγων και υποβολής χωριστών δηλώσεων, ποια δικαιολογητικά πρέπει να συνυποβάλλουν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος;
Χρειάζεται αντίγραφο αγωγής για διαζύγιο ή διατροφή ή πρακτικό κατανομής της κοινής περιουσίας για συναινετικό διαζύγιο, ή σε περίπτωση που δεν υπάρχουν αυτά, οποιοδήποτε στοιχείο που να αποδεικνύει τη χωριστή διαβίωση των συζύγων.
6. Ισχύουν οι δωρεές χρηματικών ποσών για την κάλυψη συνολικής ετήσιας δαπάνης;
Μόνο οι δωρεές χρηματικών ποσών για τις οποίες η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη.
7. Οι αγροτικές επιδοτήσεις καλύπτουν τεκμήρια; Οι εισοδηματικές αγροτικές επιδοτήσεις (κωδ. 908, 911 και 914), καθώς και το μέρος των πρασίνων και συνδεδεμένων που δεν λήφθηκε υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα (αθροιζόμενες, δηλαδή, μέχρι τις 12.000 ευρώ), δύνανται να καλύπτουν τεκμήρια. Γι’ αυτό τον λόγο, τα ποσά αυτά, αναγράφονται στους κωδ. 659/660 του Εντύπου Ε1 της δήλωσης φόρου εισοδήματος. Τα ανωτέρω δεν ισχύουν για όλες τις περιπτώσεις των επενδυτικών ενισχύσεων/επιδοτήσεων (κωδ. 907, 910 και 913). Η κατηγορία της πρόωρης συνταξιοδότησης (κωδ. 912), αν και δεν προσμετράται στον προσδιορισμό του κέρδους, αντιμετωπίζεται φορολογικά, όπως, οι εισοδηματικές ενισχύσεις/επιδοτήσεις, δύναται δηλαδή να καλύπτει τεκμήρια.
8. Πώς υποβάλλεται η φορολογική δήλωση σε περίπτωση θανάτου ενός φορολογουμένου;
Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων υποβάλλονται αποκλειστικά σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., εμπρόθεσμα, έως 31/12/2017.
9. Ποιες αντικειμενικές δαπάνες λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης του φορολογουμένου;
– Ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρούμενες κύριες κατοικίες, καθώς και ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες δευτερεύουσες κατοικίες και των βοηθητικών χώρων αυτών
– Δαπάνες επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ.
– Δαπάνη ιδιωτικών σχολείων
– Δαπάνη οικιακών βοηθών (πέραν του ενός), οδηγών αυτοκινήτου, δασκάλων κλπ.
– Δαπάνες σκαφών αναψυχής.
– Δαπάνες αεροσκαφών, ελικοπτέρων, ανεμόπτερων.
– Δαπάνες δεξαμενών κολύμβησης.
Επίσης, στις παραπάνω αντικειμενικές δαπάνες, προστίθεται και ένα ποσό ως ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης που ορίζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Σημειώνεται ότι οι δαπάνες διαβίωσης δεν εφαρμόζονται για φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή. Οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν εφαρμόζονται για φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
10. Ποιον βαρύνει η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης στην περίπτωση που παραχωρείται δωρεάν κύρια κατοικία από γονείς σε τέκνα ή το αντίθετο;
Στην περίπτωση αυτή, η αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης βαρύνει αυτόν που χρησιμοποιεί την κατοικία αυτή.
ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ
Οι δηλώσεις φέτος από τους φορολογούμενους πρέπει να υποβληθούν μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2017, μετά την τροποποίηση του νόμου (άρθρο 16 ν. 4467/2017).
Χωρίς διάκριση: Παλαιότερα γινόταν από τον νόμο διάκριση στις προθεσμίες υποβολής της δήλωσης ανά κατηγορίες φορολογουμένων (μισθωτοί, επαγγελματίες, αγρότες κ.λπ.). Τώρα, δεν γίνεται διάκριση και ισχύει η ίδια ημερομηνία υποβολής για όλους τους φορολογουμένους ανεξαρτήτως ΑΦΜ, με εξαίρεση τους συμμετέχοντες σε νομικά πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία.
Προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων 2017:
– Φυσικών προσώπων: 30 Ιουνίου 2017
– Φυσικών προσώπων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα με απλογραφικά Βιβλία: 15 Ιουλίου 2017
– Φυσικών προσώπων που μετέφεραν την κατοικία τους στο εξωτερικό: 31-12-2017
– Κληρονόμων (συμβάν το 2016): 31-12-2017
– Αναδρομικά φυσικών προσώπων (έκδοση βεβαίωσης το 2017): 31-12-2017
– Νομικών προσώπων (με χρήση 31-12-2016): 30 Ιουνίου 2017
Ποιοι υποβάλλουν δήλωση:
– Υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση είναι όσοι έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους (οι γεννηθέντες μέχρι 31-12-1997) και αποκτούν εισοδήματα φορολογούμενα ή απαλλασσόμενα της φορολογίας, πραγματικά ή τεκμαρτά (άρθρο 67 ν. 4172/2013).
– Αν είναι προστατευόμενα μέλη: Οσοι είναι άνω των 18 ετών και είναι προστατευόμενα (εξαρτώμενα) μέλη (π.χ. φοιτητές), όταν έχουν οποιαδήποτε εισοδήματα υποχρεώνονται να υποβάλλουν δική τους φορολογική δήλωση (ΠΟΛ 1067/2015).
– Αν έχουν τεκμήρια: Αν είναι πάνω από 18 ετών και το εισόδημα που έχουν είναι μόνο από τα τεκμήρια π.χ. χρήση σπιτιού, αυτοκινήτου κ.λπ. υποχρεώνονται να υποβάλλουν δήλωση.
– Αν έχουν εισόδημα που φορολογήθηκε: Οταν είναι άνω των 18 ετών, αποκτούν εισόδημα που έχει ήδη φορολογηθεί ή απαλλάσσεται της φορολογίας, υποχρεώνονται να υποβάλλουν φορολογική δήλωση. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα αν είναι ή δεν είναι προστατευόμενα (εξαρτώμενα) μέλη.

ΠΟΤΕ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΡΟΥΣ
Η πληρωμή του φόρου μπορεί να πληρωθεί εφάπαξ ή σε δόσεις με τις προθεσμίες των δόσεων να εξαρτώνται από τον τρόπο υποβολής της φορολογικής δήλωση.
– Δόσεις σε ηλεκτρονική υποβολή: Όταν η δήλωση υποβληθεί εμπρόθεσμα μέσω Ιντερνετ και προκύπτει ποσό για πληρωμή ο φόρος πληρώνεται σε τρεις δόσεις ή εφάπαξ. Αν πληρωθεί σε δόσεις, οι δόσεις θα είναι ίσες και διμηνιαίες.
– Η πρώτη δόση: Όταν η δήλωση μέσω Ιντερνετ υποβάλλεται εμπρόθεσμα ως καταληκτική ημερομηνία πληρωμής της 1ης δόσης είναι η 31η Ιουλίου 2017. Εμπρόθεσμη είναι η δήλωση που υποβάλλεται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017.
– Η δεύτερη και τρίτη δόση: Όταν η δήλωση μέσω Ιντερνετ υποβάλλεται εμπρόθεσμα ως καταληκτική ημερομηνία πληρωμής της 2ης δόσης είναι η 29η Σεπτεμβρίου 2017 και της 3ης δόσης η 30ή Νοεμβρίου 2017.
Δηλώσεις με προθεσμία 31/12: Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 31η Δεκεμβρίου γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου μήνα του επόμενου έτους. Αν οι δηλώσεις αυτές υποβληθούν στη ΔΟΥ εμπρόθεσμα και η εκκαθάριση εκδοθεί το επόμενο έτος, η καταβολή γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της εκκαθάρισης (ΠΟΛ 1034/2017).
– Δόσεις συμμετεχόντων σε Ν.Π.: Η πληρωμή του φόρου από δηλώσεις φορολογούμενων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα (π.χ. Ο.Ε., Ε.Ε. κ.λπ.) με απλογραφικά βιβλία και μπορούν να υποβάλλουν τη δήλωσή τους έως τις 15 Ιουλίου 2017 γίνεται σε 2 ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, η πρώτη πληρώνεται μέχρι 29 Σεπτεμβρίου 2017 και η δεύτερη μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2017 (ΠΟΛ 1034/2017).
– Πληρωμή φόρου νομικών προσώπων: Η καταβολή του φόρου των νομικών προσώπων γίνεται σε 6, κατ’ ανώτατο όριο, ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και οι υπόλοιπες 5 μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των 5 επόμενων, μηνών (άρθρο 16 ν. 4467/2017).