Τον περασμένο Δεκέμβριο του 2020, ψηφίστηκαν ομόφωνα σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου 38 ονοματοθεσίες οδών και πλατειών του Γαλατσίου και τώρα ήρθε η ώρα της τοποθέτησης των σχετικών ενημερωτικών πινακίδων στις πλατείες της πόλης μας με τα νέα οδωνυμικά. Οι ονοματοδοσίες αφορούσαν εννιά οδούς, παντελώς ανώνυμες και μια οδό (Ομφάλης) η οποία ήταν επίσημα ανώνυμη, αλλά και 26 πλατείες, παντελώς ανώνυμες και δύο (Λιναρά & Εθνικής Αντίστασης) οι οποίες ήταν επίσημα ανώνυμες.
Η ονοματοδοσία των οδών και πλατειών είχε γίνει με βάση την ιστορία και τη μυθολογία της πόλης, ώστε κάθε σημείο της να φέρνει αναμνήσεις και συμβολισμούς. Υπενθυμίζεται ότι μέσω της ονοματοθεσίας οι πολίτες έρχονται σε επαφή με την ιστορία του τόπου τους, με την τοπική ιστορία – με πρόσωπα και γεγονότα και γνωρίζουν σπουδαίες προσωπικότητες που συνδέονται με την πόλη και τον τόπο τους. Επομένως, πέρα από τον προσδιορισμό της θέσης, η ονοματοθεσία των οδών έχει και παιδευτικό ρόλο, καθώς οι περισσότεροι δρόμοι σήμερα έχουν ονόματα μεγάλων προσωπικοτήτων, θεών και ηρώων, τοπωνυμίων, της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής μας αλλά και ονόματα που ταιριάζουν στον εκάστοτε δρόμο.
Οι ονοματοθεσίες που ψηφίστηκαν είναι οι ακόλουθες:
• Πλατεία ΠΗΓΗΣ
Αγίας Γλυκερίας & Γαλάκηδων
Η Πηγή είναι ένα από τα βασικά στοιχεία και μνημεία της πόλης μας. Για τη δημιουργία της πόλης, έπαιξε καταλυτικό ρόλο μαζί με την πέτρα της περιοχής. Ρέει αδιάκοπα, εκατοντάδες χρόνια μέχρι και σήμερα…
• Οδός ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ
Αλκυόνης, Κουντουριώτου & Χριστιανουπόλεως3
Ο Δημήτριος Καμπούρογλου (ιστοριοδίφης, λογοτέχνης, δικηγόρος, ποιητής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών) μας ταξιδεύει στο Γαλάτσι του 1600 με το εξαιρετικό του κείμενο «Γραικός, Γενίτσαρος και Βενετσάνος» και μας περιγράφει την πηγή από την οποία τρέχει αγιασμένο νερό…
• Οδός ΖΑΧΑΡΙΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ
Μεσολογγίου, Δωριέων & Νικοτσάρα
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (λογοτέχνης, ποιητής, διηγηματογράφος, δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης και ακαδημαϊκός) περιγράφει σε κείμενό του το Γαλάτσι του 1911 με την τέντα, το καφενείο και την πηγή, όλα δίπλα στην παλαιά εκκλησία της Αγίας Γλυκερίας.
• Οδός ΣΠΥΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ζήνωνος, Αγίας Γλυκερίας, Κοζάνης & Κιλκίς
Ο Σπύρος Βασιλείου (ζωγράφος, αγιογράφος, χαράκτης, σκηνογράφος, γραφίστας, διακοσμητής, συγγραφέας – κριτικός, δάσκαλος) έχει ζωγραφίζει την πόλη μας δεκάδες φορές και με διαφορετικές τεχνοτροπίες. Τα περισσότερα έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη.
• Πλατεία ΑΓΧΕΣΜΟΥ
(59/97) Aθηναίων, Βυζαντίου, Παραδεισίων
Το αρχαίο όνομα του λόφου της πόλης μας. Μέχρι να χρησιμοποιηθεί το τοπωνύμιο «Τουρκοβούνι» και «Τουρκοβούνια» ήταν το όνομα που ανελλιπώς χρησιμοποιήθηκε πάνω από 2.500 χρόνια για τη λοφοσειρά από τον Λυκαβηττό μέχρι την άκρη του λόφου του Γαλατσίου (αναφορές μέχρι και το 1875).
• Πλατεία ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ
Αχιλλέως, Μαραθώνος & Κουρτίου
Η Ειρήνη Κουμαριανού (1931 – 25 Ιανουαρίου 2013) ήταν ελληνίδα ηθοποιός. Γεννήθηκε στο Γαλάτσι και ήταν μία από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες του ελληνικού θεάτρου. Είχε πρωταγωνιστήσει σε αρκετές παραστάσεις κυρίως του Εθνικού Θεάτρου, ενώ παράλληλα συμμετείχε σε αρχαίες τραγωδίες, κυρίως της Επιδαύρου.
• Οδός ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΛΥΤΡΑ
Ανδριτσαίνης, Νιόβης, Δρυάδων & Χριστιανουπόλεως
Ο Νικόλαος Λύτρας (διακεκριμένος ζωγράφος μας) έχει ζωγραφίσει την πόλη μας – αρχές του 1900 – και το λόφο της.
• Πλατεία ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ
Κουντουριώτου, Αλκυόνης & Αιγοσθενών
O Φώτης Κόντογλου, (λογοτέχνης και ζωγράφος) ασχολήθηκε με τον μοναδικό τρούλο της Ομορφοκκλησιάς μας και τον περίφημο Παντοκράτορά του, τον οποίο μελέτησε πάνω από τριάντα χρόνια, αντέγραψε και ζωγράφισε σε πολλούς ναούς, σε όλη την Ελλάδα (Οινούσσες, Καπνικαρέα, κτλ).
• Οδός ΔΙΟΣ ΑΓΧΕΣΜΙΟΥ
Σκαλοπάτια ανάμεσα Πρωτοπαπαδάκη & Έβρου, απέναντι από οδό Καβάλας
Ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας (περί το 150 μ.Χ.) αναφερόμενος στα όρη που περιβάλλουν την Αθήνα, μετά την Πεντέλη, τον Υμηττό και την Πάρνηθα, λέει: «και Αγχεσμός όρος εστί ου μέγα, και Διός άγαλμα αγχεσμίου» (Παυσ. Αττικά Ι. 32 2). Από το απόσπασμα προκύπτει ότι ο Αγχεσμός ήταν μικρό βουνό, στο οποίο υπήρχε άγαλμα του αγχεσμίου Διός. «Επί του Αγχεσμού ην άγαλμα του Διός και μέχρι χθες εσώζετο κλίμαξ και επιγραφή ΔΙΟΣ ΑΓΧΕΣΜΟΥ λελαξευμέναι επί του βράχου… όπερ σημαίνει ότι ιστορικόν μνημείον υπό μόνου του Παυσανίου μνημονευόμενον, κατεστράφη ένεκα της αμαθείας ή αφροντησίας των προϋπαρξασών Κυβερνήσεων».
• Οδός ΣΠΥΡΟΥ ΒΡΑΔΗ
Σκαλοπάτια Ξάνθης & Δράμας
Ο Σπύρος Βραδής υπήρξε εξέχων γιατρός του Γαλατσίου.
• Πλατεία ΙΑΚΩΒΟΥ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗ
Απειράνθου, Λυκούργου, Βενιζέλου
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης (2 Δεκεμβρίου 1921 – 29 Μαρτίου 2011) ήταν Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός.
• Οδός ΟΜΦΑΛΗΣ
(118/98) – Τράλλεων, Λαμπρινής
Η οδός, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Παρόλα αυτά έχει το όνομα της μυθολογικής βασίλισσας της Λυδίας, ερωμένης του Ηρακλή. Οπότε ονοματοδοτείται, επίσημα, με το ίδιο οδωνυμικό.
• Οδός ΛΥΚΟΒΟΥΝΙΩΝ
Πλατεία ΑΓΧΕΣΜΟΥ 59/97, οδός Βυζαντίου, οδός Παραδεισίων
Η οδός, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Παλαιότερη ονομασία της λοφοσειράς του Αγχεσμού, των Τουρκοβουνίων.
• Οδός ΑΛΕΠΟΤΡΥΠΑΣ
Πλατεία Ειρήνης Κουμαριανού, 27/97, οδός Κερκύρας, 16Α /97
Η οδός, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Αλεπότρυπα είναι ο χαμηλός λόφος της Αθήνας – αλλιώς Ελικώνας – ανάμεσα στο Γαλάτσι και την Κυψέλη.
• Οδός ΝΤΑΜΑΡΙΩΝ
(105/99) – Τήνου
Η οδός, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Γύρω στο 1900, τα περισσότερα λατομεία στο κέντρο της Αθήνας κλείνουν με νόμο. Το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων στρέφεται τότε στα προάστια. Νταμάρια ανοίγουν στους λόφους του Γαλατσίου, των Πατησίων και της Κυψέλης, ενώ κοντά τους χτίζονται ασβεστοκάμινα μικρά και μεγάλα.
• Πλατεία ΛΙΝΑΡΑ
Λεωφόρος Γαλατσίου, Αετοράχης, Δρίσκου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Μια από τις ξακουστές ταβέρνες του Γαλατσίου, στην περιοχή της πλατείας, ήταν εκείνη του ταχυδρομικού υπαλλήλου Διονύση Λιναρά, αγαπημένη των εργατών από τα νταμάρια. Οπότε ονοματοδοτείται, επίσημα, με το ίδιο οδωνυμικό.
• Πλατεία ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
(32/97) – Πρωτοπαπαδάκη, Ελ. Βενιζέλου, Αγ. Γλυκερίας
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Ακολουθώντας το όνομα του μνημείου, το οποίο και βρίσκεται στη δυτική πλευρά του αλσύλλιου – πλατείας, ονοματοδοτείται, επίσημα, με το ίδιο οδωνυμικό.
• Πλατεία ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ
Πρωτοπαπαδάκη, Πέλλας, Παραδεισίων
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Έλληνας αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανών. Η δίκη του που έμεινε στην ιστορία ως «υπόθεση Μπελογιάννη» και η εκτέλεσή του το 1952, έλαβαν μεγάλη δημοσιότητα και προκάλεσαν διεθνείς αντιδράσεις. Έμεινε γνωστός στην Ιστορία ως «Ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο» και προς τιμήν του ονομάστηκαν δρόμοι και οικισμοί σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως το χωριό «Μπελογιάννης» στην Ουγγαρία.
• Πλατεία ΜΑΝΩΛΗ ΓΛΕΖΟΥ
Παπαφλέσσα, Πανδώρας, Κυμοθόης, Σαπφούς
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Η πρώτη απόφαση της Επιτροπής Ονοματοθεσίας, η οποία και δεν έγινε δεκτή, ως πλατεία Γλέζου – Ελευθερίας, από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής. Ως ανώνυμη πλατεία πλέον – σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση της Τεχνικής Υπηρεσίας τού Δήμου μας – προτείνεται ως Μανώλη Γλέζου.
• Πλατεία ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΑΝΤΑ
(202/98) – Εκάβης, Ναρκίσου, Αιγοσθενών
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Έλληνας αντιστασιακός, που μαζί με τον Μανώλη Γλέζο κατέβασαν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη, τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941.
• Πλατεία ΘΑΝΑΣΗ ΒΕΓΓΟΥ
Λέσινγκ, Καββαδία, Πυθαγόρα, Αλαμάνας
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Έλληνας κωμικός ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου, ο οποίος και έμενε σε μονοκατοικία επί της λεωφόρου Γαλατσίου.
• Πλατεία ΔΟΜΗΝΙΚΟΥ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΥ
(134/98) – Ηνιόχου, Κουντουριώτου, Βεΐκου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Στο 25ο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης (Αθήνα, 13, 14 και 15 Μαΐου 2005), ο κ. Νικόλαος Κακαδιάρης παρουσίασε την εργασία του «Ο Ιππότης με το ξίφος κι ο Παντοκράτωρ της Ομορφοκκλησιάς» στην οποία και αναφέρεται σε μια υποθετική συνάντηση του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, (Kρητικός ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας της Ισπανικής Αναγέννησης) με τον άγνωστο ζωγράφο του Παντοκράτορα της Ομορφοκκλησιάς, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο αριστουργηματικός παντοκράτορας, πιθανόν, να φιλοτεχνήθηκε από χέρι μεγάλου ζωγράφου, ίσως και από τον ίδιο τον Θεοτοκόπουλο.
• Πλατεία ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ
(129Α/98) – Νυμφών, Πυθίας, Αλκυόνης
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Ο Αγχεσμός (Τουρκοβούνια) υπαγόταν στον αρχαίο δήμο Βατή, όπου κατοικούσε η Αιγηίδα Φυλή και είχε προστάτη της τον Ηρακλή.
• Πλατεία ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1821
(69/99) – Επιδαύρου, Ηροδότου, Φιλοθέης
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Στο πλαίσιο των εορτασμών των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, προτείνεται και η ονοματοδοσία της συγκεκριμένης πλατείας.
• Πλατεία ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
(94Α/99) – Πόρου, Φιγαλείας, Σύρου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη.
• Πλατεία ΒΑΣΙΛΗ ΖΑΦΕΙΡΑΚΗ
(146/98) – Νικολάου Λύτρα, Δρυάδων, Ανδριτσαίνης, Νιόβης
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Πρωτεργάτης και συντονιστής της «Κίνησης Πολιτών Γαλατσίου».
• Πλατεία ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΡΑΝΙΟΥ
Μούνδρου, Ψηλορείτου, Κύκνων
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Γαλατσιώτης αντιστασιακός.
• Πλατεία ΓΡΑΙΚΟΥ – ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΥ & ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΥ
(159α /98) – Ι.Φωκά, Εκάβης, Ορφέως
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Ο Δημήτριος Καμπούρογλου (ιστοριοδίφης, λογοτέχνης, δικηγόρος, ποιητής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών) μας ταξιδεύει στο Γαλάτσι του 1600 με το εξαιρετικό του κείμενο «Γραικός, Γενίτσαρος και Βενετσάνος» και μας περιγράφει το Γαλάτσι της εποχής.
• Πλατεία ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
(86/99) – Ελ. Βενιζέλου, Φιγαλείας, Ρόδου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Πολλοί από τους κατοίκους της πόλης μας έχουν καταβολές από τη Μικρά Ασία και, κυρίως, από τα παράλιά της.
• Πλατεία ΑΓΡΙΤΩΝ
(62/97) – Παραδεισίων, Ιέρακος, Κενταύρου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα – συλλόγους για να έχουν επαφές και μνήμες με τις μητροπόλεις τους. Ανάμεσά τους, ο Σύλλογος Αγριτών Λέσβου, με σφραγίδα από το 1975.
• Πλατεία ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ – Δερβενακίων, Μπουμπουλίνας, Σκρα, Ναυαρίνου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα – συλλόγους για να έχουν επαφές και μνήμες με τις μητροπόλεις τους. Ανάμεσά τους, ο Σύλλογος Επτανησίων, με σφραγίδα από το 2007.
• Πλατεία ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ
(171/98) – Ναρκίσσου & Ιωάννου Φωκά
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα – συλλόγους για να έχουν επαφές και μνήμες με τις μητροπόλεις τους. Ανάμεσά τους, ο Σύλλογος Ηπειρωτών, με σφραγίδα από το 2002.
• Πλατεία ΘΕΣΣΑΛΩΝ (75/99)
Μιλτιάδου, Μεσσηνίας, Ελ. Βενιζέλου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα – συλλόγους για να έχουν επαφές και μνήμες με τις μητροπόλεις τους. Ανάμεσά τους, ο Σύλλογος Θεσσαλών, με σφραγίδα από το 2005.
• Πλατεία ΚΡΗΤΩΝ
(52/98) – Καλογήρου Σαμουήλ & Σουλίου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα – συλλόγους για να έχουν επαφές και μνήμες με τις μητροπόλεις τους. Ανάμεσά τους, ο Σύλλογος Κρητών, με σφραγίδα από το 1979.
• Πλατεία ΝΑΞΙΩΝ
(86/97) – Πάρνηθος, Αγ. Γλυκερίας, Χοπφ
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα – συλλόγους για να έχουν επαφές και μνήμες με τις μητροπόλεις τους. Ανάμεσά τους, οι Σύλλογοι των Ναξίων, με σφραγίδες: Ομοσπονδία Ναξιακών Συλλόγων από το 1976, Απεραθιτών από το 1980, Απολλωνιατών από το, Δαμαριωνιτών από το 1936, Δανακιωτών από το, Εγκαριτών από το, Κεραμιωτών από το 1972, Κορωνιδιατών από το 1975, Κυνηδαριωτών από το 1960, Κωμιακιτών (Κορωνίδας) από το 1911, Σκαδιωτών από το 1975, Φιλωτιτών από το 1926, κ.ά.
• Πλατεία ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΩΝ
(106/97) – Γρηγορίου Ε΄, Στρεψιάδου, Χρυσανθέμων
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα – συλλόγους για να έχουν επαφές και μνήμες με τις μητροπόλεις τους. Ανάμεσά τους, ο Σύλλογος Πελοποννησίων, με σφραγίδα από το 1979.
• Πλατεία ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΩΝ
(160/98) – Ιωάννου Φωκά & Εκάβης
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη. Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης του Γαλατσίου, δημιούργησαν – κατά τη διάρκεια του.
• Πλατεία ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ
(120/98) – Τράλλεων & Βεΐκου
Η πλατεία, επισήμως, θεωρείται ανώνυμη.