Γιάννης Οικονόμου: Υπάρχουν πράγματα που δεν χωρούν ούτε εκπτώσεις, ούτε δεύτερες σκέψεις.

Σημεία συνέντευξης του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Γιάννη Οικονόμου, στον «ΑΝΤ1»
και στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη, «Καλημέρα Ελλάδα»

Για τις δεσμεύσεις της Ελλάδας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ
Η χώρα στο πλαίσιο της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις σε δυνάμεις που, κατά καιρούς, δεσμεύονται υπό νατοϊκή διοίκηση, όπως γίνεται για όλα τα κράτη της Συμμαχίας. Εάν μας ζητηθεί, θα ενεργοποιήσουμε κάποια στοιχεία, τα οποία νομίζω θα τοποθετηθούν σε κάποιες χώρες των Βαλκανίων, στη Βουλγαρία ή στη Ρουμανία. Δεν τίθεται, δηλαδή, κανένα ζήτημα ελληνικών αεροσκαφών ή ελικοπτέρων που θα πάνε στην Πολωνία και θα τα πετάξουν Ουκρανοί πιλότοι.
Είμαστε δεσμευμένοι στρατιωτικά σε κάποιες υποχρεώσεις, σε ό,τι αφορά τη σχέση μας με το ΝΑΤΟ. Αυτό είναι για όλες τις χώρες της Συμμαχίας, εξαντλείται μέχρι εκεί. Δεν υπάρχει κανένα θέμα με βάση αυτά που κυκλοφόρησαν περί συζήτησης που δήθεν έγινε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η χώρα δεν θα έχει καμιά τέτοιου είδους εμπλοκή.
Για τη στάση της Ελλάδας απέναντι στη ρωσική εισβολή
Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει από την πρώτη στιγμή πάρει μία σαφή θέση κατά της εισβολής και του αναθεωρητισμού του Ρώσου Προέδρου και της Ρωσίας, που εκδηλώνεται με αυτή τη βίαιη επίθεση εναντίον της Ουκρανίας. Υπάρχουν πράγματα που δεν χωρούν ούτε εκπτώσεις, ούτε δεύτερες σκέψεις. Ο πλανήτης, η Ευρώπη, η ανθρωπότητα, η ζωή μας, όπως την ξέρουμε, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια τεράστια πρόκληση, στην οποία οφείλουμε η απάντησή μας να είναι καθαρή, σκληρή, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις. Γιατί αν αυτές οι θύελλες, που ξεκίνησαν τώρα, δεν αντιμετωπιστούν εν τη γενέσει τους αποφασιστικά, τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα. Δεν χωρούν μικροϋπολογισμοί και κυρίως, από μια χώρα σαν την Ελλάδα, που έχει υποστεί και στο παρελθόν, τέτοιου είδους αδικίες. Δεν μπορεί η αμφισβήτηση των διεθνών Συνθηκών, η αμφισβήτηση των συνόρων, του Διεθνούς Δικαίου, να γίνει με τον οποιονδήποτε τρόπο ανεκτό, είτε de jure, είτε de facto. Θα έχει αυτό οικονομικές συνέπειες; Θα έχει, ενδεχομένως, και για την Ευρώπη και για την Ελλάδα. Η ελληνική οικονομία είναι σχεδιασμένη και διαρθρωμένη με τέτοιον τρόπο, ώστε να μπορέσει ν’ αντέξει αυτούς τους κραδασμούς. Ιδιαίτερα ο τουρισμός μας, με το ελκυστικό τουριστικό προϊόν που έχουμε, με τις υπηρεσίες υψηλής ποιότητας που παρέχουμε, με όλη την παράδοση και τον επαγγελματισμό που έχουν οι άνθρωποι και οι φορείς του χώρου, προφανώς και θα μπορέσει ν’ αντέξει τις όποιες πιέσεις ή απώλειες θα έχει από αυτήν την πλευρά. Όμως, αυτό που είναι το μείζον και πρέπει να γίνει κατανοητό, είναι ότι εδώ βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ιστορικά και ισχυρά διλήμματα και αυτό θα είναι, αν θέλετε, κι ένα ζήτημα κυρίαρχο σήμερα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Υπάρχει μία πρόκληση απέναντι στον πολιτισμό μας, απέναντι στον τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να ζούμε, απέναντι στις ιστορικές κατακτήσεις της ανθρωπότητας και ιδιαίτερα της Ευρώπης, τα τελευταία πενήντα χρόνια. Δεν μπορεί αυτό να περάσει έτσι. Και δεν χωρούν, ούτε ίσες αποστάσεις, ούτε εξίσωση του θύτη με το θύμα, ούτε ναι μεν, αλλά. Οφείλουμε να ενώσουμε τη φωνή μας με τους εταίρους και με τους συμμάχους μας και να επιδιώξουμε με κάθε τρόπο την άμεση, την ειρηνική διευθέτηση του ζητήματος, σεβόμενοι βασικές αξίες που διέπουν τον πολιτισμό μας. Γι’ αυτό και χρειάζεται υπευθυνότητα, γι’ ενότητα, σύνεση, αυτοπεποίθηση εθνική, ρεαλισμός. Προφανώς και καταλαβαίνει κανείς και την αξία μιας σταθερής, στιβαρής και σοβαρής διακυβέρνησης, σε περιόδους πολλαπλών και τόσων σύνθετων κρίσεων, που υπάρχουν στο διεθνές σκηνικό.
Η χώρα, γνωρίζοντας και τον περίγυρό της, αλλά και το τι διαδραματίζεται και τι διακυβεύεται διεθνώς, τα δύο – δυόμισι τελευταία χρόνια, σταδιακά έχει ενισχύσει το γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό της αποτύπωμα, πάρα πάρα πολύ. Αυτό και σε επίπεδο διπλωματίας -με αυξημένο κύρος η Ελλάδα πρωταγωνιστεί σε τέτοιες αποφάσεις- αλλά και σε ό,τι αφορά την αποτροπή, με την πολιτική επιλογή της ενίσχυσης των αμυντικών μας δυνατοτήτων. Η χώρα έχει ανέβει πάρα πάρα πολλά σκαλιά. Έχει αποδείξει τη δυνατότητα και την ετοιμότητά της στο πεδίο, όποτε χρειάστηκε. Είμαστε ένας παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας στο Αιγαίο και στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και πάντοτε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας δίκαια. Δεν είμαστε ούτε πολιτικά, ούτε ιστορικά αφελείς.
Γιατί η Ελλάδα οφείλει να πρωταγωνιστεί στην αντίδραση κατά της εισβολής
Είναι μια πολύ σημαντική συζήτηση η σημερινή στη Βουλή. Διότι τα όσα εξελίσσονται με την εισβολή στην Ουκρανία έχουν σοκάρει όλο τον κόσμο και δημιουργούν αλλαγές σε πολλά επίπεδα. Βρισκόμαστε όλοι αντιμέτωποι με εικόνες που τις βλέπαμε από ιστορικά ντοκιμαντέρ και γυρνάει η μνήμη μας στις πιο μαύρες, στις πιο σκοτεινές στιγμές της Ηπείρου μας. Η Ελληνική Κυβέρνηση πρωταγωνιστεί στην αντίδραση όλου του δυτικού κόσμου απέναντι σε αυτή την προκλητική εισβολή, απέναντι σε αυτή την προσπάθεια αναθεώρησης Συνθηκών και συνόρων. Και πρωταγωνιστεί, διότι πιστεύουμε ότι η χώρα μόνο να κερδίσει έχει από μια καθαρή, ολοφάνερη, απόλυτη καταδίκη των προσπαθειών να μας γυρίσουν πίσω στις πιο σκοτεινές πλευρές της Ιστορίας. Συμβαίνουν πρωτοφανή πράγματα. Χώρες, όπως η Γερμανία, για πρώτη φορά αποφασίζει να κάνει ένα μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα και να εξάγει εξοπλισμούς. Χώρες παραδοσιακά ουδέτερες, όπως η Σουηδία, στέλνει ανθρωπιστική βοήθεια και εξοπλισμούς για να βοηθήσει τους Ουκρανούς που βάλλονται. Παραδοσιακά ουδέτερες χώρες, όπως η Ελβετία, συντάσσεται με τις κυρώσεις σε πρόσωπα, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η χώρα μας, λοιπόν, έχει κάθε όφελος να πρωταγωνιστεί με καθαρή φωνή στην αντίθεσή της απέναντι σε αυτό που συμβαίνει και να συμπαραστέκεται στους ανθρώπους που βάλλονται. Είχαμε ομογενείς μας νεκρούς από τους βομβαρδισμούς. Όλος ο πολιτισμένος κόσμος οφείλει με μία απόλυτη και καθαρή καταδίκη να συμβάλει με κάθε τρόπο, με μέσα, με κυρώσεις, με πίεση, έτσι ώστε να τερματιστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα αυτή η εισβολή. Έχει και έναν λόγο παραπάνω η χώρα μας που έχει υποστεί στο παρελθόν τέτοιου είδους αδικίες. Ενώνει τη φωνή της με απόλυτο τρόπο, ευθυγραμμισμένη με τους εταίρους και τους συμμάχους της για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Αν τη θύελλα αυτή δεν την τιθασεύσουμε, τώρα εν τη γενέσει της, ο κόσμος ολόκληρος θα μπει σε περιπέτειες μακράς διάρκειας. Κάτι που την Ελλάδα -το αντιλαμβάνεται ο καθένας- στο γεωγραφικό περιβάλλον που ζει, στο ιστορικό υπόβαθρο που έχει προφανώς και δεν τη συμφέρει καθόλου.
Η άμυνα αυτοσκοπός και εθνική προτεραιότητα
Δεν είμαστε ούτε ιστορικά, ούτε πολιτικά αφελείς. Όλο το προηγούμενο διάστημα μέσω της διπλωματίας, μέσω των διεθνών συνεργασιών και συμμαχιών, μέσω των σχέσεων και του κύρους που έχουμε σε όλα τα διεθνή fora, αντιμετωπίζουμε και αναδεικνύουμε συνεχώς και την παράνομη κατοχή στη Κύπρο, αλλά και τις προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας και σε ρητορικό επίπεδο, αλλά και στο πεδίο. Από την άλλη, έχουμε φροντίσει το τελευταίο διάστημα να ενισχύσουμε σημαντικά και την αποτρεπτική μας ικανότητα. Αποδεικνύεται μέσα από αυτή την κρίση ότι η άμυνα, δεν είναι απλώς αυτοσκοπός. Η άμυνα για μια χώρα σαν την Ελλάδα είναι προτεραιότητα. Είναι όρος επιβίωσης και της Πατρίδας και του Ελληνισμού. Αντιλαμβάνεται ο καθένας τη σημασία του να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να θωρακίσουμε τη χώρα, όχι μόνο γιατί με αυτό τον τρόπο είμαστε πιο αποτελεσματικοί στην προστασία των εθνικών μας δικαιωμάτων, της κυριαρχίας μας, όλων όσων δικαιούμαστε και εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο, αλλά και γιατί μπορούμε να έχουμε έναν ουσιαστικό ρόλο σε αυτή την καινούργια αρχιτεκτονική της Ευρώπης που διαμορφώνεται και στην άμυνα.
Για την ευρωπαϊκή αυτονομία
Η κρίση με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ανατρέπει μια σειρά από στερεότυπα και επιταχύνει τις αποφάσεις και σε επίπεδο Ευρώπης σε κρίσιμους τομείς, που αφορούν άμεσα και έμμεσα τη χώρα μας. Και στην ενεργειακή αυτονομία μέσω περισσότερων εναλλακτικών πηγών, για να μην είναι όμηρος η ήπειρός μας γεωπολιτικών ανακατατάξεων. Και στην ενιαία αμυντική πολιτική. Η Ελλάδα, μέσω της Συμφωνίας της με τη Γαλλία, αλλά και μέσω ζητημάτων που ο Πρωθυπουργός έχει θέσει, πρωταγωνιστεί στο να πάμε στο επόμενο βήμα και ουσιαστικά να αποκτήσει η Ευρώπη την αυτονομία της και στην άμυνα.
Χωρίς αμφιβολία αυτή η ευρωπαϊκή αφύπνιση πρέπει να δει όλες τις συνέπειες από την απόφαση που έχουμε πάρει, συνολικά, να σταθούμε στο πλευρό του δικαίου. Αυτή, λοιπόν, η επιλογή προφανώς και πρέπει να στηριχτεί οικονομικά από την Ευρώπη σε όλες τις αναγκαίες κινήσεις. Οφείλουμε να το δούμε άμεσα. Και προς αυτή την κατεύθυνση στο Συμβούλιο Κορυφής της Ευρώπης ο Πρωθυπουργός κατάφερε και μπήκαν στα Συμπεράσματα της Ένωσης πολύ σημαντικές αποφάσεις, όπου καλούν την Επιτροπή να πάρει μέτρα για το ενεργειακό. Χθες, έγινε κάτι αντίστοιχο στη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας. Οφείλουμε να δούμε όχι μόνο λόγω, αλλά και έργω, την Ευρώπη να στηρίζει συνολικά αυτή την επιλογή.
Για τους ομογενείς μας στην Ουκρανία
Οι διπλωματικές αποστολές, η μία μετά την άλλη, έφυγαν από το Κίεβο. Όχι μόνο η ελληνική. Το Υπουργείο Εξωτερικών είχε από νωρίς ενημερώσει, κατόπιν υποδείξεων και της Πρεσβείας εκεί, τους Έλληνες να φύγουν, διότι θα υπήρχαν κίνδυνοι για την ασφάλειά τους, με βάση τις πληροφορίες και το κλίμα που διαμορφώνονταν. Ο Πρέσβης κάποια στιγμή είπε ότι δεν πληρούνται οι συνθήκες για να είναι εκεί και έφυγε. Εξακολουθούν να παραμένουν στην Ουκρανία, μόνο οι ελληνικές προξενικές Αρχές. Στην περιοχή της Μαριούπολης μετακινήθηκαν και σε άλλη περιοχή για να είναι ασφαλέστεροι. Παραμένουν επίσης στην Οδησσό, εκεί που έχουμε αρκετό ελληνικό στοιχείο, για να είναι σ’ επαφή με τους ανθρώπους μας και να συνδράμουν, όπως μπορούν, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, βοηθώντας τους ομογενείς.
Για τις ανατιμήσεις
Όλες αυτές οι καταιγιστικές αλλαγές που συμβαίνουν, δυσκολεύουν τη ζωή των ανθρώπων πάρα πολύ. Μια Κυβέρνηση δεν μπορεί να κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια. Έτσι, λοιπόν, κι εμείς από την αρχή αυτής της ενεργειακής κρίσης σταθήκαμε στο πλευρό του κόσμου και θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε. Πέραν των στοχευμένων ενισχύσεων, από εδώ και πέρα πρέπει να σχεδιαστούν και να δοθούν ενισχύσεις σ’ εκείνους που έχουν πολύ μεγαλύτερη ανάγκη. Και έτσι ώστε να έχουμε και το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, σε όλο το εύρος της αγοράς, όχι μόνο στα καύσιμα. Aξιοποιούμε κάθε εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας, για να περιορίσουμε περιπτώσεις ακραίας κερδοσκοπίας.
Στο σχεδιασμό της Κυβέρνησης, και σε ό,τι αφορά τα καύσιμα και σε ό,τι αφορά το λιανεμπόριο, το προηγούμενο διάστημα έχουν εντατικοποιηθεί όλοι οι μηχανισμοί ελέγχου και όλα τα εργαλεία που υπήρχαν.