Κώστας Σκανδαλίδης: Δύσκολος χειμώνας, χωρίς κυβερνητικό σχέδιο

Ομιλία του Ειδικού Αγορητή του Κινήματος Αλλαγής, Κώστα Σκανδαλίδη, στην ολομέλεια της Βουλής για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών για τελωνιακά θέματα:

Για το σχέδιο νόμου νομίζω ότι όλα έχουν ειπωθεί. Πρόκειται για έναν ουσιαστικό εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών που αφορούν την τελωνειακή αντιπροσώπευση και ρύθμιση του επαγγέλματος του τελωνειακού αντιπροσώπου, ενώ με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2020/262 εξορθολογίζεται και προσαρμόζεται στις κοινές ευρωπαϊκές πρακτικές το καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Είναι αυτονόητη η θετική μας ψήφος επί της αρχής.

Θέσαμε τον προβληματισμό μας για το άρθρο 52. Δυστυχώς η απάντησή σας δεν μας έλυσε τις εύλογες απορίες μας. Θέλω λοιπόν να τον επαναλάβω.

Λέτε ότι αναπροσαρμόζετε τους συντελεστές φόρου και εισφοράς για την πενταετία 2021 έως 2025 με το ποσοστό προσαύξησης 4% που αναστέλλεται για το έτος 2021 και προστίθεται κατά 2% ετησίως στα ποσοστά των ετών 2024 και 2025. Γιατί κάποιος μικροεπιχειρηματίας που πήρε μια αναστολή φόρου ή την επιστρεπτέα ξεκινάει εντός του 2022 να πληρώνει και οι εφοπλιστές το 2024 και το 2025; Ξέραμε ότι θα κάνετε οικονομικά ρουσφέτια στην οικονομική ελίτ της χώρας, αλλά όχι τόσο εξόφθαλμα και προκλητικά. Και φυσικά γιατί οι φόροι που πληρώνουν οι πολίτες στα ταμεία παραμένουν απαράλλαχτοι αλλά οι πλοιοκτήτες μένουν χρονικά λίγο πίσω;

Το λέω αυτό επειδή οι διατάξεις αφορούν τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης σε ενεργειακά προϊόντα και ηλεκτρική ενέργεια, αλκοόλη και αλκοολούχα ποτά, βιομηχανοποιημένα καπνά. Οι ειδικοί φόροι σε αυτά τα προϊόντα αποτελούν μια κρίσιμη πηγή εσόδων που θεωρητικά αντιστοιχεί σχεδόν στο 15% των φορολογικών εσόδων.

Σύμφωνα με το δελτίο μηνιαίων στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης Μαΐου 2022, οι εισπράξεις από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης την περίοδο Ιανουάριος-Μάιος 2022 ήταν 2,6 δισεκατομμύρια, σχεδόν 260 εκατομμύρια ευρώ παραπάνω από το αντίστοιχο πεντάμηνο του προηγούμενου έτους, αύξηση της τάξης του 10%. Άρα μόνο από αυτό το πεδίο φορολογίας υπήρχε δημοσιονομικός χώρος για μείωση, έστω και προσωρινή, των φορολογικών συντελεστών.

Μάλιστα, αντίστοιχα, την ίδια περίοδο η αύξηση των έμμεσων φόρων σε σχέση με την περσινή περίοδο ήταν 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ έως σήμερα, ήτοι 25%. Η Κυβέρνηση βεβαίως επιλέγει την επιδοματική πολιτική που αποδεικνύεται ανεπαρκής.

Αυτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μου επιτρέπει, φεύγοντας από το νομοσχέδιο, να κάνω μια γενικότερη αναφορά, που είναι πάρα πολύ επίκαιρη, στις οικονομικές εξελίξεις σε σχέση με τις ευρωπαϊκές και την ανεπαρκή πολιτική της Κυβέρνησης να τις αντιμετωπίσει.

Η Ευρώπη βρίσκεται κυριολεκτικά στο επίκεντρο της κλιματικής κρίσης. Προβλέπεται ένα καλοκαίρι με καύσωνες, ξηρασίες και πυρκαγιές και ένας χειμώνας με έλλειψη καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας. Η Μεσόγειος είναι η πιο καυτή περιοχή της Ευρώπης σε ό,τι αφορά αυτές τις εξελίξεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μια παράλογη αναμονή. Είναι αναποφάσιστη, άτολμη, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτήν την προοπτική του πολύ δύσκολου χειμώνα. Πότε θα αποφασίσει; Υπάρχει μια αντιστροφή. Η Γερμανία τον Μάιο είχε έλλειμμα 1 δισεκατομμύριο δολάρια στο εμπορικό ισοζύγιο για πρώτη φορά εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Αντίστοιχα, η Ρωσία είχε πλεόνασμα 70,1 δισεκατομμύρια δολάρια στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που είναι ένα τεράστιο ποσό, ένα τεράστιο πλεόνασμα.

Το αποτέλεσμα των κυρώσεων, λοιπόν, που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση μείωσε ουσιαστικά τις εισαγωγές στη Ρωσία, αλλά με την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου έφτασε σε τέτοιο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που αντιμετωπίζει καλύτερα το πρόβλημα, ενώ η Γερμανία ετοιμάζεται να βάλει δελτίο το χειμώνα.

Η Ευρώπη, λοιπόν, περιμένει μοιρολατρικά. Οι ρυθμοί που παίρνονται οι αποφάσεις είναι απελπιστικά αργοί. Ακόμα και τώρα ο καθένας στον ευρωπαϊκό χώρο κάνει την επιλογή στο δρόμο του προστατευτισμού του και όχι της συνολικής αντιμετώπισης. Και από όργανο σε όργανο αναβάλλονται οι αποφάσεις για το επόμενο χρονικό διάστημα, πάγια τακτική μιας άτολμης, αναποφάσιστης και χωρίς ενιαία στρατηγική Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Έχουμε εξελίξεις ανησυχητικές. Το Eurogroup ζητά κάθε χώρα να τα βγάλει πέρα με βάση τα δικά της δημοσιονομικά περιθώρια, παίρνοντας υπόψη το έλλειμμα και το χρέος της και ζητάει όχι οριζόντια μέτρα στήριξης, μόνο προσωρινές ενισχύσεις για τους ευάλωτους. Η Κομισιόν αύριο εμφανίζει δυσμενέστερες προβλέψεις για τον πληθωρισμό και την οικονομική μεγέθυνση και στις 20 Ιουλίου περιμένει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το φυσικό αέριο.

Αυτές οι εξελίξεις θα έπρεπε κυριολεκτικά να μας βάλουν σε μία τεράστια αγωνία για την πολιτική που ασκείται εδώ, την εθνική μας πολιτική σε ό,τι αφορά αυτή την τιμωρία αυτού του χειμώνα.

Το χρέος της Κυβέρνησης είναι πάρα πολύ σαφές, να εμφανίσει ένα σχέδιο αντιμετώπισης αυτών των δυσμενών εξελίξεων. Αντίθετα, είναι πολύ χαλαρή απέναντι στις ραγδαίες εξελίξεις, αδικαιολόγητα ευχαριστημένη από τον εαυτό της και την αυτάρκειά της. Εμφανίζει μια εικονική πραγματικότητα μιας επίπλαστης ευημερίας από τις παροχές που έχει κάνει και που είναι αρκετές και επιμένει να θριαμβολογεί για το σοσιαλδημοκρατικό της πρόσωπο, επιμένει να αισιοδοξεί για το αμέσως επόμενο διάστημα, όταν καταρρίπτεται κάθε ιδέα εφαρμογής του συγκεκριμένου προϋπολογισμού που ψηφίσαμε, επιμένει να αντιμετωπίζει αποσπασματικά τα προβλήματα.

Θέλω να επαναλάβω τη θέση μας, ότι με τα ίδια ή και λιγότερα χρήματα, αν υπήρχε σχέδιο άμεσης ανάγκης που να έχει μεσοπρόθεσμο και σχετικά μακροπρόθεσμο ορίζοντα, θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν και η ανθεκτικότητα της οικονομίας μας και μια στοιχειώδης αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και μια διαφορετική κατανομή των πόρων με βάση τις καινούργιες ανάγκες και παράλληλα με τον δημοσιονομικό χώρο που διασφαλίζει η αύξηση των πόρων να υπήρχαν και συγκεκριμένα μέτρα ανακούφισης πραγματικής και ουσιαστικής των ευάλωτων στρωμάτων. Όπως λέω με μεγάλη ταχύτητα η μείωση των φόρων στα καύσιμα και τα βασικά είδη διατροφής, η επιλογή πλαφόν στη λιανική τιμή της ενέργειας, η άμεση αύξηση του κατώτερου μισθού, τα κίνητρα για νέες προσλήψεις σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με τη σύνδεση προσλήψεων και φοροαπαλλαγών, η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με στόχο τη δημιουργία πολλών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, η χορήγηση ενός νέου ΕΚΑΣ για να ανακουφιστούν οι τριακόσιες πενήντα χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχοι και η απαλλαγή όλων των συνταξιούχων από την εισφορά αλληλεγγύης, αυτά τα μέτρα κάτω από ένα διαφορετικό σχέδιο θα απαιτούσαν –επαναλαμβάνω- τους ίδιους ή και λιγότερους φόρους από αυτούς που διέθεσε η Κυβέρνηση. Είναι η διαφορά φιλοσοφίας, η διαφορά προσανατολισμού.

Επανέρχομαι, λοιπόν, τώρα στον ελληνικό χειμώνα. Θέλω να επαναλάβω κάτι που είπα πριν μερικές μέρες, ότι ο χειμώνας θα αποφασίσει για τις εκλογές. Ανεξάρτητα από τις σημερινές δηλώσεις και παραδηλώσεις και τη σιγουριά που εμφανίζει και νομίζω ότι το κάνει με θετικό τρόπο ο Πρωθυπουργός, ο χειμώνας θα αποφασίσει για τις εκλογές.

Είμαστε μπροστά σε άδηλες και ρευστές εξελίξεις, τίποτα δεν φαίνεται δεδομένο. Και ασφαλώς σε αυτήν την πορεία πρέπει να υπάρξει και η κοινή λογική, κάπου να συζητήσουμε σοβαρά τα προβλήματα και στο επίπεδο του σχεδιασμού και των αποφάσεων στρατηγικής σημασίας, όπως ακριβώς δεν συμβαίνει ούτε καν στην εξωτερική πολιτική, διότι το να απαντάει μετά από τόση πίεση και τέτοια προπαγάνδα τουρκική ο Πρωθυπουργός με ένα tweet χθες, προχθές για την προκλητικότητα των χαρτών δεν νομίζω ότι είναι η καλύτερη απάντηση. Αντίθετα, εντάσσεται σε ένα πεδίο μάλλον κατευνασμού και όχι μιας ουσιαστικής αντιμετώπισης αυτής της επιθετικότητας.

Νομίζω, λοιπόν, ότι η Κυβέρνηση πρέπει να ανασκουμπωθεί και να αλλάξει πορεία, γιατί αλλιώς δεν έρχονται καλές μέρες για τον τόπο.