Η ορθοπαιδική εξέταση στη νηπιακή ηλικία

Γράφει η ΑΡΕΤΗ ΧΟΥΝΤΗ, Χειρουργός Ορθοπαιδικός & Τραυματιολόγος,
Ειδική Ορθοπαιδικός Παίδων

Ο χρόνος περνάει εντυπωσιακά γρήγορα όσον αφορά την ανάπτυξη του παιδιού και χωρίς κανείς να το καταλάβει, το βρέφος κατακτά τα απαραίτητα κινητικά στάδια και πλέον περνά στη νηπιακή ηλικία που ορίζεται περίπου μεταξύ 2-5 ετών.

Κατά κανόνα ο άνθρωπος βαδίζει μεταξύ 9-19 μηνών με το μέσο όρο γύρω στο έτος.
Μπορεί να μπουσουλήσει ή και όχι χωρίς να είναι αυτό παθολογικό.
Ο χρόνος της βάδισης είναι γενετικά προκαθορισμένος χωρίς να υποτιμάται η ενθάρρυνση από τους γονείς, παρέχοντας τον κατάλληλο χώρο και χρόνο για αυτό. Όμως, δεν συνιστάται η λεγόμενη στράτα γιατί βιάζει το σκελετό σε πρώιμη στάση πριν την ωρίμανση του παιδιού για αυτό, ενώ ενοχοποιείται για τραυματισμούς. Μετά το πέρας του χρονικού αυτού διαστήματος και εφόσον δεν βαδίζει το παιδί, συνιστάται νευρολογική και αναπτυξιακή διερεύνηση.
Αρκετά παιδιά ξεκινούν τη βάδιση με το λεγόμενο ιδιοπαθές βάδισμα στις μύτες. Αυτό σταματάει οπωσδήποτε μέχρι τα 3 χρόνια. Εάν επιμένει επίσης χρήζει γενικότερης αξιολόγησης του παιδιού όπως και φυσικοθεραπεία .
Κατά τη νηπιακή ηλικία υπάρχει φυσιολογική εξάλειψη της ποδικής καμάρας δηλαδή πλατυποδία. Χωρίς να υιοθετούμε την αυστηρότητα του παρελθόντος, εάν παραμείνει μετά τα 4 χρόνια συζητείται η χρήση ορθοπαιδικού υποδήματος με ειδικές προδιαγραφές για καλύτερη στήριξη και ανάπτυξη. Στο πολύ συχνό ερώτημα των γονέων για το σωστό παιδικό παπούτσι απαντάμε ότι πρέπει να είναι μποτάκι με σταθερή σόλα και με καμάρα στην έσω εσωτερική πλευρά, δερμάτινο κατά προτίμηση.
Ο άξονας των κάτω άκρων επίσης υπόκειται σε διαρκείς μεταβολές σε αυτή την ηλικία. Απο την ραιβογονία όπου τα γόνατα είναι απομακρυσμένα έως την βλαισογονία όπου συγκλίνουν.
Και πάλι στην ηλικία όριο των 3-4 ετών θα έχει διαμορφωθεί ο μόνιμος άξονας οπότε ενωρίτερα απλά παρατηρούμε την εξέλιξη. Η μόνιμη έντονη ραιβογονία θέλει στενή παρακολούθηση διότι μπορεί να εξελιχθεί στη νόσο Blount όπου η θεραπεία είναι χειρουργική,αργότερα, στην ύστερη παιδική ηλικία. Το ίδιο ισχύει όταν η καλοήθης κατά τα άλλα παραμόρφωση του άξονα προκαλεί αισθητικά και λειτουργικά προβλήματα οπότε πάλι η λύση είναι χειρουργική. Παπουτσια ή νάρθηκες δεν έχουν θέση εδώ.
Τα παιδιά φυσικά στη νηπιακή ηλικία μπορεί να υποστούν πολλών ειδών κακώσεις και τραυματισμούς, όπως και κατάγματα που έχουν άλλοτε άλλη αντιμετώπιση αλλά κατά κανόνα συντηρητική και σύντομη σχετικά.
Μια συχνή κατάσταση είναι ο επώδυνος πρηνισμός που συμβαίνει σε απότομη έλξη του άνω άκρου. Το παιδί πονάει και δεν σηκώνει το χέρι. Επειδή το άνω άκρο της κερκίδας έχει φύγει από τη θέση του η αποκατάσταση γίνεται με ειδικό χειρισμό ανάταξης μόνο από γιατρό.
Η νηπιακή ηλικία είναι πολύ ενδιαφέρουσα από ορθοπαιδικής άποψης επειδή το σώμα του παιδιού υπόκειται σε συνεχείς αλλαγές αλλά και γιατί πολλά από αυτά που προβληματίζουν η φύση τα αποκαθιστά χωρίς επεμβάσεις.