Να γίνει ιδιώνυμο – γράφει ο Γιώργος Πένταρης

Κάθε χρόνο η χώρα ταλανίζεται από τις πυρκαγιές και κάθε χρόνο εκτοξεύονται κατηγορίες εναντίον της κυβέρνησης για ανικανότητα. Σκεφτόμουν ότι το 2007, με τη μεγάλη φωτιά στην Ηλεία, έγραψα το πρώτο άρθρο για τις πυρκαγιές και από τότε κάθε καλοκαίρι έγραφα και από ένα άρθρο. Ξαναδιαβάζοντας αυτά τα άρθρα, είδα ότι στην ουσία ήταν μια επανάληψη για τα αίτια, την πρόληψη και την αντιμετώπιση των καταστροφών που προκαλούνται. Αισθάνθηκα ότι στην ουσία δεν έχει γίνει καμιά δομική αλλαγή για την αντιμετώπισή τους παρά μόνο στην αύξηση των εναέριων πυροσβεστικών μέσων που αποδεικνύονται αναποτελεσματικά στις μεγάλες πυρκαγιές και ιδιαίτερα όταν αυτές είναι σε πλήρη εξέλιξη.

Πολλά από αυτά που θα γράψω είναι επανάληψη από προηγούμενα άρθρα μου για το ίδιο θέμα. Οι πυρκαγιές είναι σύνηθες φαινόμενο τους καλοκαιρινούς μήνες σε όλες τις μεσογειακές χώρες αλλά εκείνο που είναι σημαντικό είναι ότι κάθε χρόνο αυξάνει η συχνότητά τους, η διάρκειά τους και το μέγεθος των εκτάσεων που καίγονται. Δεν χρειάζεται να μας το πουν οι επιστήμονες γιατί κι εμείς βλέπουμε και αισθανόμαστε ότι η κλιματική αλλαγή είναι ήδη εδώ δημιουργώντας και επιδεινώνοντας το φαινόμενο των πυρκαγιών. Η κλιματική αλλαγή, λοιπόν, είναι ένας βασικός παράγοντας που εντείνει την έκταση των καταστροφών από τις πυρκαγιές και είναι ένα φαινόμενο που από μόνοι μας και βραχυπρόθεσμα δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα για να το αντιμετωπίσουμε. Μπορούμε όμως να παρέμβουμε σε άλλους τομείς και λαμβανομένου υπ’ όψη ότι το ζήτημα των πυρκαγιών εξελίσσεται, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, σε θανάσιμο κίνδυνο για την εθνική μας υπόσταση, η παρέμβαση της πολιτείας θα πρέπει να είναι άμεση, σκληρή και αποτελεσματική και θα διευκρινίσω τί εννοώ στα επόμενα.

Κατ’ αρχάς κάποια δεδομένα. Το 2021 σχηματίστηκαν 428 δικογραφίες σε βάρος ατόμων εκ των οποίων 308 (75,5%) για εμπρησμό από αμέλεια και 120 (24,5%) από πρόθεση. Το 2022 ξέσπασαν 5.922 πυρκαγιές, με το σύνολο των καμένων εκτάσεων να ανέρχεται σε 223.217 στρέμματα. Οι επτά μεγαλύτερες δασικές πυρκαγιές έγιναν τον Ιούλιο, καίγοντας 138.652 στρέμματα ήτοι το 62% των συνολικών καμμένων εκτάσεων του 2022. Στη Δαδιά Εβρου κάηκαν το 2022 46.040 στρέμματα, στην Πεντέλη Αττικής (27.817 στρέμματα), στον Πολυχνίτο – Βατερά Λέσβου (20.131 στρ.), στις Μέλαμπες Ρεθύμνου (19.865 στρ.) και στην Αμφισσα Φωκίδας (12.000 στρ.). Συνολικά ο αριθμός των πυρκαγιών παρουσίασε αύξηση κατά 3,1% σε σχέση με το διάστημα 2007-2021. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι ξέσπασαν 3.323 πυρκαγιές πριν από την 1η Μαΐου, πράγμα που σημαίνει ότι τα δάση γίνονται όλο και πιο ευάλωτα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τον απολογισμό του Πυροσβεστικού σώματος για το 2021, που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβρη του ίδιου έτους.

Κάθε χρόνο τον Απρίλιο η Πυροσβεστική Υπηρεσία εκδίδει μια διάταξη για τα μέτρα πρόληψης των πυρκαγιών, αναφερόμενη και στα διοικητικά πρόστιμα που επιβάλλονται από το άναμμα φωτιάς. Τα διοικητικά πρόστιμα καθορίζονται στη διάταξη 19/2020 του Πυροσβεστικού Σώματος, η οποία έχει επικυρωθεί με απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών και Προστασίας του Πολίτη, Σκυλακάκη και Χαρδαλιά αντίστοιχα, στο ΦΕΚ 2233/11-6-2020. Μέσα από αυτές τις διατάξεις προκύπτει ότι το ελάχιστο πρόστιμο για άναμμα φωτιάς χωρίς τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης πυρκαγιάς είναι 200 ευρώ με μέγιστο τα 5.000 ευρώ σε περίπτωση υποτροπιασμού. Για τα οικόπεδα που δεν είναι καθαρά, το πρόστιμο επιβάλλεται από τους δήμους και ξεκινά από 0,50 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο με ελάχιστο ποσό τα 200 ευρώ. Κοιτάζοντας τον τύπο υπολογισμού του προστίμου της διάταξης 19/2020, βλέπουμε ότι το ανώτατο πρόστιμο μπορεί να φτάσει για μια παράβαση του κανονισμού για πυροπροστασία στις 2.000 ευρώ ανεξάρτητα από το εύρος και τη σοβαρότητα των καταστροφών που θα προκαλέσει η ανεξέλεγκτη πυρκαγιά που προέκυψε από την αμέλεια ή τον δόλο κάποιου ασυνείδητου.
Μέσα σε αυτές τις ετήσιες διατάξεις για τα μέτρα πυροπροστασίας προσδιορίζονται οι συνθήκες κάτω από τις οποίες επιτρέπεται το άναμμα φωτιάς. Να τονίσω ότι και κατά την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου 1η Μαΐου – 31η Οκτωβρίου, επιτρέπεται το άναμμα φωτιάς σε χωράφια και αγρούς υπό προϋποθέσεις. Ακόμη επιτρέπεται το κάπνισμα στα μελίσια, αλλά λέει η διάταξη «να μην αφήνουν το καπνιστήρι στο έδαφος εκεί που υπάρχουν ξερά χόρτα»!! Πόσες καταστροφικές φωτιές δεν έχουν γίνει εξ αιτίας αυτής της αμέλειας του μελοπαραγωγού; Ακόμη μέσα από τις διατάξεις δεν φαίνεται να υπάρχει σύνδεση του ανάματος φωτιάς με το εύρος των καταστροφών που προκαλούνται.
Το αβίαστο συμπέρασμα που βγαίνει, διαβάζοντας αυτούς τους κανονισμούς, είναι ότι αυτοί οι ίδιοι οι κανονισμοί, είναι οι βασικοί ηθικοί αυτουργοί για τις πυρκαγιές. Κατά την γνώμη μου, αυτοί οι κανονισμοί θα πρέπει να αλλάξουν φιλοσοφία όσον αφορά την ευθύνη και την τιμωρία του παραβάτη.
Σήμερα λόγω πολιτικής ορθότητας έχουμε φτάσει στο σημείο να αντιμετωπίζουμε τον πολίτη ως μικρό παιδί που αξίζει την συνεχή νουθεσία και την συγχώρεση. Ποιά συγχώρεση και ποιά νουθεσία για την καταστροφή που έγινε στην Ρόδο για παράδειγμα; Ποιά συγχώρεση και νουθεσία για τον υπαίτιο της φωτιάς που κατέκαψε 105 άτομα στο Μάτι;

Το αδίκημα του ανάμματος φωτιάς θα πρέπει να είναι συνεχές με την έννοια ότι αν κάποιος άναψε φωτιά να ψήσει παϊδάκια και η φωτιά ξέφυγε και έκαψε 10.000 στρέμματα, τότε αυτός θα θεωρείται ο κύριος υπεύθυνος της συνολικής ζημιάς και θα πρέπει να καταβάλλει τις απαιτούμενες αποζημιώσεις. Η προσπάθεια του κράτους για την κατάσβεση της φωτιάς δεν σημαίνει ότι το κράτος είναι υπεύθυνο για την αντιμετώπση της φωτιάς ή την επέκτασή της. Ο κύριος υπεύθυνος είναι πάντα ο ασυνείδητος για παράδειγμα ιδιώτης που κάπνισε π.χ. το μελίσι του εν μέσω καύσωνα και σε ακατάλληλες ώρες και χώρο ή αυτός που έκανε εργασίες επικίνδυνες για πρόκληση πυρκαγιάς κτλ.
Αντί να έχουμε συνεχή και επιβλητική ενημέρωση των πολιτών για τις συνέπειες της φωτιάς, έχουμε στη χάση και στη φέξη μια γλυκανάλατη διαφήμιση στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο για το άναμμα φωτιάς και τις συνέπειές του. Είμαι βέβαιος ότι αυτοί που συνέταξαν και πρότειναν αυτή την μορφή διαφήμισης φοβούνται πιθανές κατηγορίες για βάναυσα μέτρα καταστολής από τους αυτοαποκαλούμενους πολιτικά ορθούς που τα περιμένουν όλα από το κράτος αφήνοντας έξω τους πολίτες, οι οποίοι τους θεωρούν ότι έχουν κεκτημένο το ανεύθυνο.
Στο σημείο που έχουμε φτάσει θα πρέπει από τώρα να περάσουν νομοθετικά μέτρα που θα καθιστούν το άναμμα της φωτιάς για οποιονδήποτε λόγο ΙΔΙΩΝΥΜΟ ΑΔΙΚΗΜΑ και ο υπαίτιος θα πρέπει να φυλακίζεται με πλήρη κατάσχεση της περιουσίας του. Το έχω γράψει αυτό και σε παλαιότερα άρθρα μου. Όταν έχουμε έναν κανονισμό που λέει ότι θα πληρώσεις άντε το πολύ 5.000 ευρώ για μια φωτιά που άναψες ή ότι «εντάξει ρε παιδί μου, θα ανάψω και θα προσέξω ή θα ανάψω μέσα στο πλαίσιο του κανονισμού», τότε θα ανάψεις την φωτιά χωρίς να λαβαίνεις υπ’ όψη τις συνέπειες. Αν γνωρίζεις όμως εκ των προτέρων ότι κινδυνεύεις να χάσεις τα πάντα και ότι θα μείνεις άστεγος, τότε να δούμε πόσα απίδια πιάνει ο σάκκος.
Δεν θέλω να πω ότι η μοναδική αιτία είναι οι εκούσιοι και ακούσιοι εμπρηστές, αλλά σύμφωνα με την Πυροσβεστική το 85% των πυρκαγιών του 2022 οφείλεται σε ανθρώπινο παράγοντα και αν αυτοί εκκλείψουν, τότε θα έχουμε λιγότερες πυρκαγιές και ευκολότερη αντιμετώπισή τους.
Βέβαια δεν φτάνουν αυτά, αλλά χρειάζεται συνεχής επιτήρηση από αέρος με ειδικά αεροσκάφη που θα είναι έτοιμα να επέμβουν, χρειάζεται ενεργοποίηση και εκπαίδευση των πολιτών που θα πρέπει να αρχίζει από το δημοτικό, χρειάζεται διαχείριση των δασών και πολλά άλλα που αν δεν τα κάνουμε, θα οδηγηθούμε ολοταχώς στην ερημοποίηση όπως κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ο Ακαδημαϊκός κύριος Ζερεφός.

Η στήλη εκφράζει τα θερμά συλλυπητήρια στις οικογένειες των ηρώων μας πιλότων της Π.Α., που έπεσαν στο καθήκον για την προστασία του πολίτη και των δασών μας.