Eβδομάδα της Διακαινησίμου τα ήθη και έθιμα αυτής

Γράφει η ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΟΥΛΑ, Συγγραφέας

Η εβδομάδα που αρχίζει από την Κυριακή του Πάσχα και λήγει την Κυριακή του Θωμά, ονομάζεται Διακαινήσιμος Εβδομάδα και η κάθε μέρα αυτής Δευτέρα της Διακαινησίμου, Τρίτη της Διακαινησίμου, Τετάρτη Διακαινησίμου και ούτω καθεξής. Την Παρασκευή της Διακαινησίμου εορτάζεται η Ζωοδόχος Πηγή, εκτός της τελευταίας που λέγεται Κυριακή του Θωμά.

Tην εβδομάδα αυτή όλες οι μέρες θεωρούνται ως μια ημέρα, όπως η Κυριακή του Πάσχα, όπου ψάλλονται οι ύμνοι που ακούσαμε το βράδυ της Αναστάσεως. Ψάλλονται ξανά από τους ιερείς και τους Χριστιανούς ορθοδόξους όλες τις Άγιες αυτές ημέρες!
Η Διακαινήσιμος εβδομάδα ετυμολογικά προέρχεται εκ του «διά» και του «ανακαινίζω», δηλαδή εισέρχομαι σε κάτι νέο, σε κάτι καινούργιο, στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει η πνευματική «ανακαίνιση», η αναγέννηση, η ανανέωση, η πνευματική και ψυχική ανάταση των πιστών κατά τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου προς την Κυριακή του Πάσχα, όπου οι πιστοί μέσω της Αναστάσεως του Κυρίου Ιησού Χριστού έλαβαν μέσω Αυτού πνευματική ανάταση, εξύψωση, πνευματική καθαρότητα και ολοκλήρωση, για μια ολοκαίνουργια ζωή απαλλαγμένη από πάθη, μισή, εγωισμούς, αμαρτίες και αναλήθεια. Ο Χριστός μας τα κάνει όλα καινούργια, όλα καθαρά και τέλεια, τα λαμπρύνει με το Φως της Αγάπης Του για εμάς, όλα λευκά γεμάτα θείο Φώς, λευκά όπως ο χιτώνας του Κυρίου.
Η Διακαινήσιμος εβδομάδα πλημμυρίζει από αμέτρητα ήθη και έθιμα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Πάμε να δούμε μερικά από αυτά…
Στη Μακεδονία την εβδομάδα της Διακαινησίμου, επικρατεί το έθιμο της «κούνιας», οι πιστοί φτιάχνουν χειροποίητες κούνιες όπως αυτές που γνωρίζουμε από την παιδική μας ηλικία και αιωρούνται για το καλό της υγείας τους, της σωματικής και της ψυχικής, ένα έθιμο ιδιαίτερα ανέμελο και χαρούμενο, όλα όμως σηματοδοτούμενα για ένα σκοπό!
Επίσης το έθιμο της αυγομαχίας ένα ποντιακό έθιμο, αυτός που θα έχει τα λιγότερα σπασμένα αυγά, αυτός και θεωρείται νικητής και κατά κάποιο τρόπο τυχερός και ευλογημένος.
Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής αναβιώνει το έθιμο «της αναπαράστασης της σφαγής των 400 Ιερισσιωτών», από τους Τούρκους κατά την Επανάσταση του 1821 και τι έθιμο λέγεται «του μαύρου νιου τ’ αλώνι». Συνήθως συγκεντρώνονται έξω από τον προαύλιο χώρο της εκκλησίας ή σε ένα μέγαλο χώρο ή αλώνι και ξεκινά ένας μακρόσυρτος χορός που φτάνει τα 400 μέτρα, σηματοδοτούμενος αριθμός σύμφωνα με τους σφαγιασθέντες. Επικεφαλείς του χορού, πρωτοχορευτές είναι οι πρωτοπρεσβύτεροι του χωριού και ακολουθούν οι νεώτεροι.
Στην Ήπειρο τη Διακαινήσιμο εβδομάδα στήνονται τράπεζια με φαγητά και εδέσματα στα νεκροταφεία, στα μνήματα, έτσι ώστε οι πιστοί να τιμήσουν με προσήκοντα σεβασμό τους νεκρούς τους, με συνοδεία μουσικών οργάνων με κλαρίνα και βιολιά, να «χαρούν» όπως λένε, οι ψυχές των αγαπημένων τους προσώπων, που έχουν φύγει από την επίγεια ζωή.
Στη Στερεά Ελλάδα υπάρχει ο αγώνας «τρεξίματος» από ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας ως το ξωκλήσι του χωριού τους, πάλι με συνοδεία μουσικών οργάνων και παραδοσιακής ελληνικής μουσικής!
Το «τραπέζι της Αγάπης» επικρατεί στα νησιά του Αιγαίου μας και ιδιαίτερα στο «Αγιονήσι» στην Τήνο, όπου οι πιστοί φτιάχνουν φαγητά και τα προσφέρουν με απόλυτη ευλάβεια και αληθινή αγάπη στους συνανθρώπους τους.
Επίσης ένα πολύ όμορφο έθιμο είναι αυτό των «Ρουσαλίων», όνομα προερχόμενο από το λατινικό (rosa) που σημαίνει τριαντάφυλλο, ρόδον, γιορτή αφιερωμένη στους νεκρούς, η οποία προϋπήρχε από τα αρχαία χρόνια και επικρατεί ως τις μέρες μας. Στα Μέγαρα, για παράδειγμα, στον Αυλώνα και στην Καλαμάτα, οι νέοι κρατώντας ένα κοντάρι με λευκό πανί στολισμένο με άνθη, σηματοδοτούμενης σημασίας το λευκό χρώμα και τα λουλούδια, περνούν από πόρτα σε πόρτα ψάλλοντας αγερμικά κάλαντα, τα «Ρουσάλια», προς τιμήν των νεκρών συγγενών τους αποτελώντας και αυτό ένα πολύ ιδιαίτερης σημασίας «ταφικό έθιμο».
Στην περιοχή όμως των Μεγάρων υπάρχει μια λεπτομέρεια που διέπει τα «Ρουσάλια», ο τελευταίος του χορού κρατάει ένα καλάθι για τη συγκέντρωση χρημάτων και αυγών, η συγκέντρωση των κερδών από τα «Ρουσάλια», συμβολίζει και θυμίζει την οικονομική προσφορά των Ελλήνων, για την απελευθέρωση της πατρίδας από τους Τούρκους.
Ο λαός μας απαγγέλει το εξής μοιρολόι: «Όλα τα Σάββατα νά ‘ρθουν, νά ‘ρθουν και να ματάρθουν, το Σάββατο τ’ Αρουσαλιού να μην ξαναγυρίσει…», ο λαός εδώ εκφράζει την οδύνη των ψυχών των νεκρών, που ελεύθερες μετά την Ανάσταση πλανώνται στον πάνω κόσμο για πενήντα ημέρες, το Σάββατο τ΄ «Αρουσαλιού» όμως, είναι υποχρεωμένες να επιστρέψουν στον Άδη, ταφικό επίσης έθιμο και μοιρολόι.
Κάθε περιοχή της Ελλάδας αποδίδει και τιμά με το δικό της αλλά ξεχωριστό τρόπο, αλλά και χρώμα τα ήθη και έθιμα της Διακαινησίμου Εβδομάδας.
Καλή πνευματική, ψυχική Ανάταση και πορεία για όλους μας, Χρόνια πολλά και ευλογημένα!