H καλύτερη προσευχή – γράφει ο Θανάσης Καμπισιούλης

Το δίλημμα είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται κάποιος όταν έχει δύο ή περισσότερες επιλογές. Επιλογές αβέβαιες γι’ αυτό και η αμηχανία πριν την οριστική μας απόφαση. Η αμηχανία αλλά και η υπερανάλυση πριν από κάθε επιλογή δείχνει απόλυτα σωστή και δικαιολογημένη. Η Αλέξια τραγουδούσε την δεκαετία του 1990: «Έχω δίλημμα ποιο δρόμο να διαλέξω, η απόφαση ποια είναι η σωστή. Είσαι δίλλημα και πώς να σε πιστέψω, είσαι ο παράδεισος και η κόλαση μαζί!»

Πάσχα στο χωριό ή Πάσχα στην πόλη, βουνό ή θάλασσα, ΣΥΡΙΖΑ ή ΠΑΣΟΚ, κρέας ή ψάρι είναι μερικά διλήμματα. Τα πιο γνωστά είναι το «δίλημμα του σκαντζόχοιρου» και το «δίλημμα του φυλακισμένου». Σε μια ομάδα σκαντζόχοιρων μια χειμωνιάτικη ημέρα, στην προσπάθεια να ζεσταθούν, πλησιάζει ο ένας τον άλλο και τραυματίζονται με τα αιχμηρά αγκάθια του κορμιού τους. Άρα, ή πρέπει να μείνουν σε απόσταση η πρέπει να αποδεχθούν πως το «πολύ κοντά» δημιουργεί αμοιβαίους «τραυματισμούς».
Το δίλημμα του φυλακισμένου, αφορά δυο κρατούμενους που μπορούν να κερδίσουν σημαντικά οφέλη αν συνεργαστούν. Οι αστυνομικοί τους κρατούν σε χωριστά κελιά χωρίς επικοινωνία. Αν ο ένας καταθέσει εναντίον του άλλου, κι ο άλλος δεν μιλήσει, τότε θα απελευθερωθεί, ενώ ο άλλος θα καταδικαστεί σε 12 χρόνια φυλάκισης. Αν δεν μιλήσει κανείς από τους δύο, θα φάνε από έναν χρόνο φυλακή. Αν προδώσει ο ένας τον άλλον, θα μείνουν στη φυλακή για 4 χρόνια. Τι θα κάνουν άραγε;
Πολύ σπάνια η διαιώνιση, η ατέρμονη σκέψη και η αναβλητικότητα μπορεί να είναι καλύτερη από την επιλογή της μιας ή της άλλης επιλογής. Το βασικότερο, λοιπόν, είναι η δράση. Από το να μην κάνεις τίποτα, είναι προτιμότερο να επιλέξεις αυτό που θεωρείς πιο σωστό και να προχωρήσεις σε δράση. «Αυτός που περιμένει πολύ, δεν πρέπει να περιμένει πολλά», έγραφε ο Μαρκές, ενώ ο Ισπανός Θερβάντες έγραφε πως «η καθυστέρηση πάντα φέρνει κίνδυνο. Το να αναβάλλεις ένα μεγάλο σχέδιο σημαίνει – συχνά – να το καταστρέφεις».
Η σημασία της δράσης, σε σχέση με την σκέψη, της πράξης σε σχέση με την θεωρία, μου θύμισαν την ιστορία του Δεσπότη του Τολστόι που υπάρχει με διάφορες παραλλαγές σε εκκλησιαστικούς κύκλους. Αφού είχε ακούσει πολλά για την Αγιοσύνη των τριών ερημιτών, ο Δεσπότης της ιστορίας μας αποφάσισε να επισκεφθεί το μικρό νησάκι που ζούσαν οι τρεις γέροντες. Βρήκε δυο ψαράδες και με τη βαρκούλα τους έφτασε στο νησί όπου οι τρεις γέροντες τον υποδέχθηκαν με χαρά. Δεν έχασε χρόνο ο Δέσποτας και τους ρώτησε: «Πώς σώζεστε και πώς υπηρετείτε τον Θεό;» Χαμογέλασαν και ο γεροντότερος απάντησε: «Δεν ξέρουμε να υπηρετούμε το Θεό! Μόνο τον εαυτό μας υπηρετούμε, μόνο τον εαυτό μας τρέφουμε.»
Δεν τον ικανοποίησε η απάντηση, αλλά ο Δεσπότης επέμεινε: «Πείτε μου τότε πώς προσεύχεσθε και κάθε πότε». «Έτσι προσευχόμαστε», αποκρίθηκε ο γεροντότερος: «Τρεις εσείς, τρεις εμείς, συγχώρεσέ μας». Αμέσως επανέλαβαν και οι άλλοι δυο ερημίτες: «Τρεις εσείς, τρεις εμείς, συγχώρεσέ μας». Γέλασε ο Δεσπότης και κοιτώντας τους με αγάπη, τους είπε πως αυτή είναι η προσευχή για την Αγία Τριάδα, αλλά δεν είναι σωστή! Κι άρχισε να τους μιλάει για το Θεό και τις πράξεις Του. Για τους Αποστόλους και τους Αγίους. Τέλος, αφιέρωσε χρόνο για να τους μάθει το Πάτερ Ημών.
Οι γέροντες το επανέλαβαν πολλές φορές και ύστερα από αρκετές ώρες το έμαθαν! Είχε όμως βραδιάσει και ο Δεσπότης με τους ψαράδες έπρεπε να αποχωρήσουν. Τους αποχαιρέτησαν και έφυγαν. Ενώ είχαν απομακρυνθεί, είδαν ξαφνικά πίσω τους ένα φως να αναπηδά στα κύματα. Ξεκινούσε από το νησί των τριών ερημιτών και όλο και πλησίαζε.
Ύστερα από λίγο και ενώ το φως είχε πλησιάσει αρκετά, διέκριναν τα τρία γεροντάκια να κρατιούνται από το χέρι και να περπατούν πάνω στα κύματα! Αμέσως οι ερημίτες απευθύνθηκαν στο Δεσπότη λέγοντάς του πως …ξέχασαν την προσευχή και θέλουν την βοήθειά του για να την ξαναθυμηθούν. Σταυροκοπήθηκε ὁ Δεσπότης, κοίταξε τους γέροντες, και είπε: «Αρκεί που προσεύχεσθε. Ο Θεός ακούει και τη δική σας προσευχή. Δεν είμαι εγώ άξιος να σας διδάξω. Προσευχηθείτε και για εμάς τους αμαρτωλούς.» Έφυγαν, περπατώντας πάνω στη θάλασσα…
Σε κάθε δίλημμα καλό είναι να σκεφτόμαστε, να αναλύουμε και να μελετάμε τις επιλογές που έχουμε. Κάποια στιγμή όμως, πρέπει να αποφασίσουμε. Διότι καλύτερα είναι να προσευχόμαστε κι ας είναι μικρή η προσευχή μας. Προτιμότερο είναι να προσπαθούμε και να κάνουμε, από το να σκεφτόμαστε και να αναλύουμε. Ο Αϊνστάιν παρομοίαζε τη ζωή με το ποδήλατο. Για να κρατήσεις την ισορροπία σου πρέπει να κινείσαι συνεχώς, έλεγε. Το μεγαλύτερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε είναι να πιστέψουμε πως έχουμε χρόνο. Κανένας δεν γνωρίζει πόσο χρόνο έχουμε, κανείς δεν μπορεί να μας εγγυηθεί πως ό,τι αφήσουμε σήμερα θα μπορέσουμε να το κάνουμε αύριο.
Τα λόγια του Μαρκ Τουέιν ας γίνουν καθημερινή μας υπενθύμιση: «Είκοσι χρόνια από τώρα θα είσαι πιο απογοητευμένος για τα πράγματα που δεν έκανες, παρά για τα πράγματα που έκανες. Γι’ αυτό, λύσε τους κάβους. Σαλπάρισε μακριά από το σίγουρο λιμάνι. Εξερεύνησε, ονειρέψου, ανακάλυψε.»