Η ναυτική τεχνολογία των Αρχαίων Ελλήνων

Το να γράφω για την ναυτική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων φαίνεται παράταιρο σε σχέση με την προβληματική επικαιρότητα που συνεχώς χειροτερεύει και εννοώ το μεταναστευτικό λόγω της κυβερνητικής αβελτηρίας. (Όποιος δεν καταλαβαίνει την έννοια της λέξης «αβελτηρία» την ερμηνεύουν τα λεξικά). Ίσως αυτά που θα γράψω στα επόμενα θα δείξουν τις δυνατότητες δημιουργίας που είχε ο Αρχαίος Έλληνας Άνθρωπος συγκριτικά με τους σημερινούς Έλληνες κυβερνωμένους και κυρίως κυβερνώντας.

Την προ-περασμένη λοιπόν Τρίτη 29/3/2016, στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του «Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Τεχνολογίας  ΕΛΙΝΤ – Αικατερίνη Λασκαρίδη», το οποίο στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο επί της οδού 2ας Μεραρχίας 36 και Ακτής Μουτσοπούλου στον Πειραιά, έγινε μια πολύ ωραία εκδήλωση με θέμα την ναυτική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων. Πώς έφτιαχναν τα πλοία τους και κυρίως πώς κατάφερναν να ταξιδεύουν μεσοπέλαγα χωρίς να βλέπουν τις ακτογραμμές όπως λανθασμένα υποστηρίζεται. Ομιλητής ο κ. Κώστας Κοτσανάς, διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός και δημιουργός των μουσείων «Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας» και «Αρχαίων Μουσικών Οργάνων» στο Κατάκολο Ηλείας και  του «Μουσείου Αρχιμήδη» στην Αρχαία Ολυμπία.
Ο κ. Κοτσανάς έχει κατασκευάσει, βάσει πληροφοριών από αρχαίες πηγές, πάνω από 350 λειτουργικά ομοιώματα πολλών συσκευών – κατασκευών που είχαν εφευρεθεί στην Αρχαία και Ελληνιστική Ελλάδα. Στην εμπεριστατωμένη παρουσίασή του είδαμε το λεγόμενο «δρομόμετρο» με γρανάζια που μετρούσε την διανυθείσα απόσταση ενός πλοίου, το οδόμετρο που μετρούσε αποστάσεις επί της επιφανείας της γης, είδαμε διαφόρων τύπων ηλιακά ωρολόγια, αστρολάβους που τους χρησιμοποιούσαν για την χάραξη πορείας του πλοίου, για τον υπολογισμό γεωγραφικού μήκους και πλάτους καθώς και πολλά άλλα όργανα ναυσιπλοΐας. Είδαμε αρχαίους ναυτικούς και γεωγραφικούς χάρτες όπως του Πτολεμαίου. Ένας, που μου έκανε μεγάλη εντύπωση, ήταν η απεικόνιση των ανατολικών πλευρών όλης της Αμερικάνικης Ηπείρου και της Αυστραλίας. Είδαμε μεθόδους υπολογισμού της περιφέρειας της γης, μια εκ των οποίων ήταν η του μαθηματικού της αρχαιότητας Ερατοσθένη, ο οποίος την υπολόγισε με αξιοθαύμαστη ακρίβεια. Είδαμε μεθόδους μετατροπής της κυκλικής κίνησης σε οριζόντια, ατέρμονες κοχλίες και γερανούς για ανύψωση μεγάλων βαρέων όγκων για διάφορες κατασκευές.
Την εκδήλωση προλόγισε ο ναυπηγός μηχανολόγος ΕΜΠ, φίλος και συμμαθητής εμένα και του «ΠΑΛΜΟΥ» κ. Δήμος Ηλιόπουλος που όχι μόνο η ιδέα του ήταν το έναυσμα για την οργάνωση της εκδήλωσης, αλλά και η ουσιαστική του συμβολή για την επιτυχία της ήταν καθοριστική.
Ο κ. Κοτσανάς είχε κάνει άλλη μια εκδήλωση πριν τρεις μήνες στο Μουσείο Ηρακλειδών στα Πετράλωνα για τις αρχαίες ελληνικές εφευρέσεις που οι αρχές τους εφαρμόζονται στην τεχνολογία του σύγχρονου αυτοκινήτου. Για παράδειγμα ο ατέρμων κοχλίας, τα έμβολα που χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην καταθλιπτική αντλία του Κτησίβιου, τροχαλίες, ιμάντες, η «αιολόσφαιρα»  του Ήρωνος όπου ήταν η πρώτη στην ιστορία της ανθρωπότητας χρήση του ατμού για παραγωγή κίνησης.
Όλο το ακροατήριο εντυπωσιάστηκε από το εύρος και την τεχνολογία που είχαν αναπτύξει οι Αρχαίοι Έλληνες κυρίως στην Ελληνιστική Ελλάδα. Δικαίως ισχυρίζονται πολλοί ότι η τεχνολογία εκείνης της εποχής ήταν ίδια με αυτήν των αρχών της σύγχρονης τεχνολογίας. Γνωρίζουμε ότι στα μαύρα χρόνια του μεσαίωνα υπήρξε ένα κενό στην ανάπτυξη της επιστήμης και της εξέλιξης της τεχνολογίας που κατά την γνώμη μου αν δεν είχε συμβεί, σήμερα η ανθρωπότητα όχι μόνο θα είχε εποικήσει το ηλιακό μας σύστημα, αλλά θα είχε αποτολμήσει ταξίδια στον Γαλαξία μας.
Ο κ. Κοτσανάς γεννήθηκε το 1963 στην Αιγείρα – Σελιάνα Αχαΐας και σπούδασε στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει αφιερώσει τη ζωή του στη μελέτη του Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού και ιδιαίτερα στο πεδίο της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (www.kotsanas.com). Πρόσφατα δημιούργησε «Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας» στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ. Έχει πραγματοποιήσει πολλές σχετικές διαλέξεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό  σε Πανεπιστήμια και αρχαιολογικά μουσεία. Έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 200 εκθέσεις του συνόλου ή μέρους των εκθεμάτων των μουσείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει συγγράψει έξι βιβλία σχετικά με την αρχαία ελληνική τεχνολογία που έχουν μεταφραστεί σε 7 γλώσσες.
Το Ίδρυμα μέσω της εκπροσώπου του Γραμματέως  κας Ελένης Μπασδάνη, αρχιπλοιάρχου Λ.Σ., βράβευσε τον κ. Κοτσανά μετά την εμπεριστατωμένη ομιλία του δια του εκπροσώπου της και μέλους του Δ.Σ. κου Γιώργου Βοζίκη. Θέλουμε να τονίσουμε ότι η χορηγία για την επιτυχία της εκδήλωσης ήταν η του Νορβηγικού Νηογνώμονα στην Ελλάδα, ο οποίος εκπροσωπήθηκε δια του επικεφαλής του κ. Χιωτόπουλου. Ο Ελληνικός Νηογνώμων δεν ευαρεστήθηκε να λάβει μέρος αν και του ζητήθηκε. Στο παράρτημα του μουσείου Ηρακλειδών στο Θησείο οδός Αποστόλου Παύλου 37, υπάρχουν εκθέματα από τα προαναφερθέντα μουσεία και όποιος θέλει να τα δει μπορεί να πάει μέχρις τις 8 Μαΐου.
Αν το Πάσχα που μας έρχεται κάνετε κανένα ταξίδι προς Πύργο, Αρχαία Ολυμπία ή στις γύρω περιοχές, μη ξεχάσετε να επισκεφτείτε τα μουσεία που είσοδος και ξενάγηση είναι δωρεάν. Στο Κατάκολο βέβαια θα ευχαριστηθείτε και ψάρι σε παραλιακές ταβέρνες μη το ξεχνάμε αυτό. Για το καλοκαίρι δεν το συζητώ. Η επίσκεψη στον Πύργο είναι ένα must για μπάνια και περιήγηση όχι μόνο στα μουσεία, αλλά τα πρωινά στα μοναστήρια και τα βράδια στα πανηγύρια που θα σας χαρίσουν αξέχαστες στιγμές.