«Γιατί έτσι μας αρέσει» Παρουσίαση βιβλίου

Ναι παίδες, έτσι μας αρέσει, λαός και κυβερνήσεις να μην θέλουμε να αλλάξουμε. Είχα την τύχη λοιπόν, να γνωρίσω και να εκτιμήσω ως επιστήμονα, συνάδελφο στην ΜΕΑ Βρυξελλών και ως άνθρωπο τον Γιώργο Γεωργακόπουλο, ο οποίος έγραψε ένα εξαιρετικό βιβλίο με τίτλο αυτόν του σημερινού άρθρου.

O Γιώργος είναι υπάλληλος του Υπουργείου Υγείας, απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και πτυχιούχος του Πανεπιστημίου της Lyon 2 της Γαλλίας. Υπηρέτησε την χώρα από θέσεις ευθύνης είτε στο Υπουργείο του είτε ως αντιπρόσωπος της χώρας για ζητήματα υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για 6 συναπτά έτη. Δικαιούται λοιπόν να εκφράζει απόψεις επί των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα γενικότερα, αλλά και ειδικότερα στα  θέματα πολιτικών υγείας. Τα θέματα που πραγματεύεται δεν είναι πρωτότυπα και όλοι όχι μόνο τα γνωρίζουμε, αλλά και έχουμε άποψη επ’ αυτών.
Όταν μιλάμε όμως για άποψη θα πρέπει να κάνουμε ένα μικρό διαχωρισμό. Υπάρχει η άποψη των ορθολογιστών που έχουν ευθύνη των λόγων και πράξεών τους, αλλά και η διαφορετική άποψη των περισσοτέρων που πιστεύουν ότι για την σημερινή κατάσταση δεν έχουν καμιά ευθύνη, φταίνε οι άλλοι που μας εχθρεύονται και μας έχουν βάλει στο μάτι για να οικειοποιηθούν τον πλούτο μας και που είναι υποχρεωμένοι να μας δανείζουν και εμείς να μην θέλουμε να τους ξεχρεώσουμε.
Στο βιβλίο, αυτά που γνωρίζουμε διαισθητικά, δομούνται σε ένα λογικό και ολοκληρωμένο σύνολο που μας δίνει μια συνεκτική και εμπεριστατωμένη εικόνα για τις αιτίες της μακροχρόνιας κρίσης ταλανίζει τη χώρα. Αναφέρει, για παράδειγμα, ότι η επιτυχία ή αποτυχία μιας χώρας είναι η λειτουργία των θεσμών πολιτικών και οικονομικών. Πολλοί συγγραφείς έχουν ασχοληθεί ειδικά με το θέμα αυτό και μεταξύ αυτών οι Χρυσάφης Ιορδάνογλου στο βιβλίο του «Κράτος και ομάδες συμφερόντων», οι Daron Acemoglu και James Robinson στο βιβλίο τους «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη» και ο Michael Lewis στο βιβλίο του «Ταξίδια στον νέο Τρίτο Κόσμο».
Τα παραπάνω βιβλία είναι μερικά από τη βιβλιογραφία που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας για την θεμελίωση των απόψεών του. Στο βιβλίο εντοπίζεται ο πυρήνας του κακού που είναι ο ασφυκτικός εναγκαλισμός δημόσιας διοίκησης και πολιτικού συστήματος. Τα πολιτικά κόμματα, όπως λέει ο συγγραφέας, διακρίνονται για λαϊκισμό, δημαγωγία, μάχη χωρίς όρους για επικράτηση και με απόλυτο προσανατολισμό στην αναπαραγωγή τους. Το θα «σκίσω τα μνημόνια» του Σαμαρά δεν ήταν δημαγωγία; Το θα καταργήσω τα μνημόνια με ένα νόμο και ένα άρθρο του Τσίπρα τι ήταν; Το «λεφτά υπάρχουν» τι ήταν; Δεν ήταν λαϊκισμός; Τα Ζάππεια και οι Θεσσαλονίκες τι ήταν; Το 1947 ο Paul Porter, επικεφαλής της αμερικάνικης πολιτικής στην Ελλάδα έγραφε: «Εδώ δεν υφίσταται κράτος σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Αντ’ αυτού υπάρχει μια χαλαρή ιεραρχία ατομιστών πολιτικών, μερικοί από τους οποίους είναι χειρότεροι από άλλους, που είναι τόσο απασχολημένοι με τον προσωπικό τους αγώνα για εξουσία, ώστε δεν έχουν τον χρόνο να αναπτύξουν οικονομική πολιτική, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι είχαν την ικανότητα».
Προσέξτε, αυτά γράφτηκαν το 1947. Μη νομίσετε ότι γράφτηκαν σήμερα… Ο συγγραφέας αναφέρεται και στον παράδοξο τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Κατ’ αρχήν αναφέρεται στην τελευταία μελέτη του ΟΟΣΑ, η οποία λέει ότι «η κεντρική διοίκηση στο σύνολό της στερείται των πρακτικών εργαλείων, της νοοτροπίας και ικανότητας να καινοτομεί, να παρακολουθεί και να εφαρμόζει συνεκτικές πολιτικές».
Σε αυτό το σημείο εκφράζεται η άποψη, όπου οι περισσότεροι θα συμφωνήσετε, ότι η διοίκηση δεν είναι προσανατολισμένη στην παραγωγή έργου, αλλά αποκλειστικά στην εφαρμογή νόμων. Και έρχεται τώρα στην ουσία που είναι το ζήτημα των μεταρρυθμίσεων. Οι λεγόμενες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα έρχονται από τα απάνω χωρίς καμιά ουσιαστική έρευνα και μελέτη για την εφαρμογή τους. Ισχύουν, αν ο Θεός τις κάνει μεταρρυθμίσεις, για όσο καιρό υπάρχει στο πόστο του ο εισηγητής υπουργός. Έρχεται ο επόμενος ξηλώνει, βάζει μπαλώματα και ράβει «στραβοβελονιά»!!! Ποτέ η δημόσια διοίκηση δεν εισηγήθηκε ένα σχέδιο ουσιαστικής μεταρρύθμισης. Το μόνο που έκανε και κάνει είναι οι «οικονομίστικου» τύπου διεκδικήσεις και η στείρα άρνηση σε οποιαδήποτε εκσυγχρονιστική προσπάθεια πάει να γίνει. Αναφέρει μια πολύ ενδιαφέρουσα παραπομπή από το βιβλίο των Α. Μανιτάκη, πρώην υπουργού και Γιάννη Μπαλαμπανίδη με τίτλο «Γιατί δεν προχωρά η διοικητική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα», όπου μεταξύ άλλων γράφεται ότι ο «κάθε υπουργός ασκεί εξουσία με τους έμπιστους συμβούλους του αδιαφορώντας πλήρως για την συνέχεια του κράτους ακόμη και για την τύχη δικών του μέτρων όταν αποχωρήσει». Μην σας φανεί παράξενο. Έχω ακούσει προσωπικά, υπουργό του πάλαι ποτέ κραταιού ΠΑΣΟΚ να λέει επί λέξη: «Όταν εγώ φύγω, γαία πυρί μειχθήτω». Οι υπουργοί νομίζουν ότι η πολιτική δικαίωσή τους είναι η ψήφιση κάποιου νόμου. Έτσι μένει και το όνομά τους σε κάποιο ΦΕΚ βρε αδελφέ… Αλλάζουν νόμους χωρίς λόγο, φέρνουν νέους νόμους και τροπολογίες και καταλήγουμε τελικά να έχουμε σαν χώρα ένα μόνιμο καθεστώς νομικής αβεβαιότητας και πολυπλοκότητας που ευνοεί απόλυτα την διαφθορά.
Και συνεχίζει με κάτι που γνωρίζουμε και θα πρέπει συνεχώς να τονίζουμε. «Χωρίς ευρεία πολιτική συναίνεση και εθνικό, μακροπρόθεσμο σχέδιο και χωρίς την απαλλαγή της πολιτικής εξουσίας και ειδικά των υπουργών από τις φαυλοκρατικές πρακτικές και ψηφοθηρικές πελατειακές εξαρτήσεις τους, διοίκηση ευέλικτη, αποδοτική και αποτελεσματική δεν φτιάχνεται». Γιατί νομίζετε ότι οι «θεσμοί – τετραρχία» έθεσαν ως όρο τον περασμένο Αύγουστο και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και ανεξαρτησίας της από τα πολιτικά κόμματα; Εντύπωση δεν σας κάνει ότι στα τελευταία μέτρα που ψηφίστηκαν δεν αναφέρεται το παραμικρό για αυτό το ζήτημα;
Συνεχίζει για το θέμα λέγοντας ότι η υφιστάμενη λειτουργία του κράτους αποτελεί την βασική πηγή δυσλειτουργίας της χώρας. Γνωρίζετε ότι παρά τις έντονες προσπάθειες δημοσίων υπαλλήλων αρμόδιας διεύθυνσης δεν έχει γίνει ακόμη η πολυσυζητημένη απελευθέρωση των επαγγελμάτων; Πως σας φαίνεται; Εντοπίζει τα προβλήματα στο συνεχώς μεταβαλλόμενο φορολογικό σύστημα, στην αδυναμία ή και ανυπαρξία ελεγκτικών μηχανισμών, αδυναμία παραγωγής βασικών υποδομών, στο εύθραυστο και αναξιόπιστο ασφαλιστικό σύστημα, στην μη ικανοποιητική λειτουργία του εθνικού συστήματος υγείας, στην χαμηλή έως απαράδεκτη ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος που όλα αυτά μαζί αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για μια υγιή ανάπτυξη και πρόοδο.
Στο βιβλίο εκτός από τα γλαφυρά και ωραία παραδείγματα που βγαίνουν μέσα από την υπηρεσιακή του ζωή, μου αρέσει και το ότι προτείνει μεθόδους και τρόπους για την οικοδόμηση ενός σύγχρονου κράτους σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Αν είχαμε τέτοιο σύγχρονο κράτος ο Πολάκης θα είχε πάραυτα εκπαραθυρωθεί ώστε να μην γράφει με προκλητικό τρόπο στα «τέτοια» του τους νόμους απαγόρευσης του καπνίσματος μέσα σε δημόσιο χώρο. Θα έχετε ίσως πληροφορηθεί σχετικά για το θέμα. Δεν μπορώ να μην αναφέρω και κάτι στατιστικό που διάβασα. Η Ελλάδα το 2011 είναι η πρώτη χώρα του αναπτυγμένου κόσμου σε αξονικές τομογραφίες με 320,4 ανά χίλια άτομα. Δεύτερη η Αμερική με 273,8 και μέσος όρος χωρών ΟΟΣΑ 131 ανά χίλια άτομα. Το χειρότερο; Σχεδόν όλες οι αξονικές στην Ελλάδα γίνονται εκτός νοσοκομείων, ενώ στην Αμερική οι 200 από τις 273 γίνονται σε νοσοκομεία. Ακόμη είμαστε πρώτοι σε γιατρούς με 6,2 ανά χίλια άτομα, αλλά σχεδόν τελευταίοι σε νοσοκόμες ανά χίλια άτομα. Σας λένε τίποτα αυτά τα στοιχεία;
Τελειώνοντας θέλω να πω ότι πραγματικά ο Γιωργακόπουλος έκανε μια πολύ καλή δουλειά που πρέπει να διαβαστεί γιατί μέσα στο βιβλίο όχι μόνο θα βρείτε απαντήσεις για όλα τα προβλήματα που μας ταλαιπωρούν, αλλά και πραγματικά ουσιαστικές, σοβαρές και επιστημονικές προτάσεις διεξόδου. Θα το βρείτε σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις «ΑΡΜΟΣ».
Μπράβο Γιώργαρε!!!!!