Κοραής ∆αµάτης,σκηνοθέτης,χορογράφος:Ο φόβος είναι ένα πολύ αποδοτικό όπλο που χρησιμοποίει κάθε είδους εξουσία εδώ και χιλιάδες χρόνια

Ο ίδιος
έχει σκηνοθετήσει έργα των Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Σαίξπηρ, Μπρεχτ, Μπέκετ, κ.α., για
το Εθνικό Θέατρο, το Φεστιβάλ Αθηνών, ∆ηµοτικά περιφερειακά θέατρα και το ελεύθερο
θέατρο. ∆ιδάσκει υποκριτική, ορθοφωνία και
κίνηση, 39 χρόνια, σε δραµατικές σχολές.

Έχει
δώσει σεµινάρια για την τεχνική έκφρασης
του σώµατος και της φωνής. Το µυθιστόρηµα
«Το Σπίτι Μόνο» είναι το πρώτο του βιβλίο και
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΜΑΙΡΗ ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ ΓΚΙΩΝΗ

Υπάρχουν παιδικές µνήµες από
την γενέτειρά σας Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου
που ενδεχοµένως καθόρισαν την καλλιτεχνική
σας πορεία στην Ελλάδα; 

 Πολλές… Όλα όσα
έζησα σ’ αυτήν τη χώρα, σ’ αυτήν την πόλη, όλα
µε καθόρισαν… και στην συνέχεια και σε ό,τι
έκανα. Και δεν εννοώ µόνο την καλλιτεχνική µου
πορεία, αλλά και σε ό,τι έζησα κι όπως το έζησα.

Χορευτής, ηθοποιός, σκηνοθέτης, συγγραφέας, πώς κατακτώνται αυτοί οι τίτλοι µε τέτοια επιτυχία σαν την δική σας;

Κατ’ αρχάς µε το να κατανοήσω τις πραγµατικές ανάγκες µου, να τους δώσω τον πρώτο
λόγο, να πάρω αποφάσεις παρ’ όλες τις αντιξοότητες, και ύστερα πολλή δουλειά, υποµονή, επι-
µονή και συνεχείς αποδράσεις σε άγνωστα µέρη.

Ποιο το έναυσµα για την καλλιτεχνική
σας σταδιοδροµία;


 Η επιτακτική ανάγκη ενός µυστηριακού
κόσµου που έπρεπε να του υποσχεθώ, τουλάχι-
στον, αφοσίωση, για να µου χαρίσει έστω µια
λευκή σελίδα για να γράψω αυτά που ήθελα, αυτά
που είχα αποφασίσει να µοιραστώ µε κάποιους ανθρώπους.

  Θα λέγατε ότι φαντάζει το θέατρο «µαγικό» στα µάτια ενός παιδιού; Γενικότερα η
σκηνή;


Περισσότερο σαν ένα παιχνίδι προς ανα-
κάλυψη ήταν για µένα. Να βρεις τους µηχανι-
σµούς, να µάθεις τις κινήσεις του, τα γρανάζια
του, από τι κοµµάτια αποτελείται… Ένα πολύ-
πλοκο παιχνίδι, που γοητεύει το µυαλό και την
ψυχή και µαζί, όταν «ενηλικιωθείς συναισθηµατικά», ένα όπλο για να πεις, να καταγγείλεις τα
«παράταιρα» απ’ όπου κι αν προέρχονται.


Μιλήστε µας για την πρώτη επαφή µε το
θέατρο;

 Ήταν το κουκλοθέατρο στο σύλλογο των
Ελλήνων στην Αλεξάνδρεια. Κούκλες µε ανθρώπινες φωνές να κινούνται παράξενα, να αντιδρούν
πιο γρήγορα απ’ το ανθρώπινο σώµα, να χάνονται
αστραπιαία και να ξαναεµφανίζονται από το πουθενά… Θέατρο µε ηθοποιούς είδα, έφηβος πια,
στην Ελλάδα την δεκαετία του ΄60.
 
 Ποιές είναι οι επιρροές στην διαµόρφωση του καλλιτεχνικού σας ύφους;

 Χίλια δυό πράγµατα… από διαβάσµατα,
µουσικές, παραστάσεις από σπουδαίους σκηνοθέτες, από σπουδαίους χορογράφους, εκθέσεις ζω-
γραφικής, κινηµατογράφος, άλλες «µατιές» και
προβληµατισµοί από καλλιτέχνες άλλων χωρών…


Είναι τόσες πολλές οι σηµαντικές συµµε-
τοχές και οι συνεργασίες σας στον χορό ως χορευτής, στο θέατρο ως ηθοποιός, και
σκηνοθέτης ποιά θεωρείται την πιο σηµαντική;
Τι δεν έχετε κάνει;

Οι πιο σηµαντικές, κατ’ αρχάς, συναντήσεις, ήταν και παραµένουν, οι συναντήσεις µε
τους δασκάλους που κατάλαβα κι αγάπησα.
Ύστερα όσους µου µάθανε πολύτιµες αλήθειες για
το θέατρο, για το χορό, και, ιδιαίτερα, για τη ζωή.
Τι δεν έχω κάνει, µε ρωτάτε; Πολλά!


Τι σας παθιάζει;

 Τα ταξίδια που δεν έκανα.

Τι αγαπάτε;

Το να µπορούν να εκφράζονται οι µεγάλοι
µε την αθωότητα των παιδιών.

« Τριάντα εννέα χρόνια διδάσκετε υποκριτική, ορθοφωνία, κίνηση. Βλέπετε υπάρχουν
εξαιρετικά ταλέντα;

Κάθε εποχή έχει εκείνα τα παιδιά που ξε-
χωρίζουν, που έχουν την έφεση και που έχουν
πάρει την απόφαση να εργαστούν επίπονα, που
θέλουν να ζήσουν τη ζωή τού ανθρώπου που θα
ασχοληθεί µε την τέχνη… Τώρα ποιοι θα το πετύχουν;… Αυτό εξαρτάται κι από πολλές άλλες παραµέτρους.

 Πώς βλέπετε το Ελληνικό θέατρο στην
εποχή της κρίσης; 

Με ό,τι καταπιαστήκατε, παράξατε σηµαντικότατο έργο. Θα λέγατε ότι σε κάποιο από
αυτά ζήσατε το όνειρο;

Σε όλα, λίγο πολύ, έζησα το όνειρο. Και,
ευτυχώς, πάντα ήταν όνειρο καλό. Με τις δυσκο-
λίες του, τις αναποδιές του ώρες – ώρες, τα στιγµιαία αδιέξοδά του, αλλά εν τέλει, όνειρο καλό.

Το 2016 κυκλοφόρησε το πρώτο σας µυθιστόρηµα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, µε τίτλο
«Το Σπίτι Μόνο». Μιλήστε µας γι’ αυτό.

Το Σπίτι Μόνο. Το Σπίτι Μόνο, είναι ο
οίκος µόνος, η εστία που σβήνει, η οικογένεια που
σκορπάει, η ασφάλεια που χάνεται. Και αρχίζει το
ταξίδι να βρεθεί το σώµα που µπορούµε να κρα-
τήσουµε και να κρατηθούµε, να φτιαχτεί ένα καινούργιο Σπίτι, να ανάψει πάλι η εστία, να βρεθεί
το «µαζί»… Και πάλι, ίσως, έρχεται ο αποχωρι-
σµός, και πάλι το αγωνιώδες ψάξιµο… για έναν
άνθρωπο-Σπίτι…
Οκτώ χρόνια χρειάστηκε η συγγραφή του.
Πολύς χρόνος για ένα βιβλίο, θα έλεγε κάποιος.
Μπορεί. Μπορεί και όχι αν αναλογιστεί κανείς ότι
δεν ξεκινάς να γράψεις έναν βιβλίο – προέκυψε –
ότι δεν ξέρεις τα µονοπάτια της γραφής, δεν ξέ-
ρεις τί να κάνεις µπροστά στην «λευκή σελίδα»,
δεν ξέρεις πώς να χειριστείς όλα αυτά τα και-
νούργια πρόσωπα που «προκύπτουν» άθελά σου,
τις συνήθειές τους, τις απαιτήσεις τους, τα πι-
στεύω τους που, ενίοτε, διαφωνούν µε τα δικά
σου. Και έτσι, σιγά σιγά, παρασυρµένος απ’ τα
«παλιά» που, παραδόξως, σε αιφνιδιάζουν, αλλά
κι απ’ τα καινούργια που σε παρασύρουν σε δεινές
ισορροπίες… περνάει ο χρόνος, φεύγει, και φτά-
νεις απορηµένος µετά από οκτώ χρόνια συγγραφής σ’ ένα βιβλίο γεµάτο από µνήµες κι από
άγνωστους επισκέπτες που καταδέχτηκαν να σε
επισκεφτούν.

Η φράση σας «Οι φασισµοί δεν έφυγαν
απλώς ντύθηκαν δηµοκρατίες» αφορά την χώρα
µας και την κατάστασή της καθώς και άλλες
χώρες σήµερα;

Αφορά την «προοδευτική» Ευρώπη, την
«φιλελεύθερη» Αµερική, την «ακµάζουσα» Ασία…
αφορά την υπερπαραγωγή τροφίµων και την αυξανόµενη πείνα, το ανεξέλεγκτο εµπόριο ουσιών
και την αδιαφορία των κυβερνήσεων, την αναδί-
πλωση και συσπείρωση αυτών καθ’ αυτών των
φασιστικών κινηµάτων στον κόσµο, αφορά την
µανική, εγκληµατική – φανερή και κρυφή – εµµονή
των θρησκειών για το ποιά επιτελεί το σωστότερο
έργο για την σωτηρία του ανθρώπου, αφορά την
διαλυτική πίεση για περισσότερη εργασία µε λιγότερες απολαβές, αφορά την «χαρούµενη» ζωή
µέσω οθονών που διαφηµίζουν οι απανταχού έµποροι, αφορά τους καθηµερινούς εκβιασµούς, εκφοβισµούς, απειλές και προειδοποιήσεις,
συνοδευόµενες πάντα µε χαµόγελο, που δέχεσαι
σχεδόν πια καθηµερινά από παντού, αλλά πάνω
απ’ όλα, αφορά την εξαθλίωση που υφίστασαι από
ένα αόρατο οικονοµικό σύστηµα που έχει αποφα-
σίσει και επιβάλλει αλλαγές, αδιαφορώντας για τις
επιπτώσεις που θα έχουν πάνω στους πολίτες.
 
 «Πέντε Σιωπές», για τρίτη χρονιά το εξαιρετικό έργο που παίζεται σε δική σας σκηνοθεσία. Υπάρχει ενδοοικογενειακή σεξουαλική βία
στις ηµέρες µας; Το κρατούν µυστικό;

Υπάρχει και την κρατούν µυστική. Υπάρχουν οι σιωπές. Επιβάλλονται µε περισσότερη βία
απ’ την «άλλη» βία. Στην συγκριµένη περίπτωση
οι σιωπές είναι πέντε όµως, παρακάτω είναι δέκα,
εκατό σιωπές. Χίλιες. Στους δρόµους, στα σπίτια,
στις διασκεδάσεις… αφουγκράζεσαι τον ήχο της
σιωπής. Παντού. Εκκωφαντική σιωπή… όπως κι ο
φόβος που την γεννάει. Ναι. Φοβάσαι. Φοβάσαι να
µιλήσεις αληθινά για σένα. Φοβάσαι να ακούσεις
τον άλλον. Φοβάσαι να καταγγείλεις. Φόβος. Απ’
την οικογένεια, απ’ το Σχολείο, απ’ το Κράτος, απ’
τη Θρησκεία, απ’ τα Μέσα Επικοινωνίας, απ’ την
Πολιτική, απ’ τις Ιδεολογίες. Φόβος. Η βασική αιτία
της σιωπής. Κονταίνει τους ανθρώπους τόσο
φόβος, αδειάζει τα βλέµµατα, µικραίνει τις κινή-
σεις, κι αρχίζουν ψιθυρίσµατα και λειψές ανάσες
κι άρρωστες ζωές. Ναι. Ο φόβος… γέµισε το δω-
µάτιο… γέµισε τον κόσµο όλο… η ώρα της σιωπής… για πόσο θα αφήσουµε να µας φοβίζει
αυτός ο φόβος;

«Delete» είναι το φετεινό έργο που σκηνοθετείτε, τι πραγµατεύεται;

Κ.∆.: Και τα δύο έργα είναι 4 χρόνια µπροστά
2020… ίσως και παραπάνω, δεν έχει σηµασία
πόσα χρόνια µπροστά, µιλούν πάντως, αναµφι-
σβήτητα για το σήµερα, αλλά και για µια εποχή
που έρχεται βιαστική βιαστική και που βασικό της
γνώρισµα είναι, ότι θα έχουν καταργηθεί πια τα
προσχήµατα. Άρα και η επιβολή του φόβου από
όποιο σύστηµα θα πρωταγωνιστεί ανοιχτά! Ο
φόβος! Ένα καταπληκτικό και πολύ αποδοτικό
όπλο. Το χρησιµοποιεί κάθε είδους εξουσία εδώ
και χιλιάδες χρόνια µε δυναµικά αποτελέσµατα. Το
κράτος, η θρησκεία, η
εκπαίδευση, η οικογέ-
νεια, ακόµα κι ο έρω-
τας…
Και τα δύο έργα βαδί-
ζουν προς ένα κοινό
τόπο καταγγελίας και
διαµαρτυρίας αλλά από
διαφορετικό δρόµο. Και
τα δύο έργα είναι βα-
θειά πολιτικά. Και το
εννοώ το πολιτικά, µε
την χρήσιµη έννοια του
όρου. Θυµίζω ότι η
λέξη πολιτική, προέρχε-
ται από την λέξη πόλις,
την πόλη-κράτος που
αποτελείται από τους
πολίτες. Ένα ερώτηµα
που βάζουµε κατά επα-
νάληψη µεταξύ µας οι
φίλοι, οι συγγενείς, στις
παρέες, και στις συζη-
τήσεις, είναι: συµµετέ-
χει κανείς στην πολιτική
και κοινωνική ζωή µιας
χώρας δρώντας, καταγ-
γέλλοντας το λάθος
από όπου κι αν προέρ-
χεται, ή στέκεται απέ-
ναντι αρνούµενος
όποιες υποχρεώσεις,
φροντίζοντας µόνο την
πάρτη του, παριστά-
νοντας τον τυφλό, τον
κουφό, πιστεύοντας ότι
το «κακό» έχει βρει τον
γείτονά του και ότι δεν
θα φτάσει ποτέ σ’ εκείνον;
«Τα Θεριά». Τα Θεριά του Παναγιώτη είναι
άγρια, έχουν οργή κι οδύνη. Αδιέξοδα και απόλυτη
τυφλότητα από µέρους των γονιών. Ναι, οι γονείς
αρνούνται να δουν, να σκεφτούν, να συνοµιλή-
σουν, να παραδεχτούν και εν τέλει να αγαπήσουν!
Γι αυτό και χάνουν. Αλλά είµαι σίγουρος ότι ακόµα
και το χάσιµο δεν το κατανοούν µια που είναι απο-
φασισµένοι εκ των προτέρων ότι για όλα τα δεινά
που νοµίζουν πως τους έχουν βρει, φταίνε, και
µόνο, οι άλλοι!!
«Σοβαρό ατύχηµα επιβάτη». Μια πόλη που κάθε
βράδυ γύρω στις 10 σταµατά να ζει, κολληµένη σε
κάθε είδους οθόνη περιµένει τις ειδήσεις και τα
έκτακτα δελτία, περιµένει να δει πού και πόσα θα
είναι τα σοβαρά ατυχήµατα επιβατών στο µετρό
εκείνη την ηµέρα. Επιβατών που συνήθως είναι νέοι
άνθρωποι. Νέοι άνθρωποι που αντιδρούν. Μια µα-
ζική αντίδραση απέναντι σε ανήµπορους ενήλικες
που δεν ξέρουν και δεν µπορούν -παγιδευµένοι στο
σύστηµα- να οδηγήσουν και να οδηγηθούν όχι µόνο
στο εφ ζην, αλλά και στο απλό ζην! Βία στα σχο-
λεία, βία στις παρέες… φαντάζοµαι βία στους δρό-
µους, ένα κύµα ανεξέλεγκτης βίας που οδηγεί σε
πλήρες αδιέξοδο. Μόνο κατηφόρες µπροστά. Η
λύση, νοµίζω πως προτείνει η συγγραφέας, είναι
ότι το φως, θα έρθει πάλι απ’ τους ανθρώπους, απ’
τους νέους ανθρώπους, φτάνει να το αποφασί-
σουν! Και θα είναι νικηφόρο φως.

Τι είναι ανεκπλήρωτο για εσάς;

Να γνωρίσω όλους τους λαούς του κόσµου.