ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ, Ζωγράφος «Η Ελλάδα σήμερα δεν απεικονίζεται εύκολα, έχει γεμίσει φτιασίδια, κιτσαριό και αγραμματοσύνη»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

Mετά την στρατιωτική του θητεία (1983), σπούδασε με υποτροφία εικαστικά και θεωρία της σύγχρονης τέχνης στο Μανχάταν της Νέας Υόρκηs (Παν/μιο The New School for Social Research), στις τάξεις του Allen David-(Άλεν Ντειβιντ) και της Pearl Ehrlich – (Πέρλ Ερλιτς), ενώ εξέθεσε στη Νέα Υόρκη τις Σωματογραφίες και τις Εννοιολογικές συνθέσεις του.
Το 1986 ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής της γκαλερί DADA στην Αθήνα, ενώ το 1990 ίδρυσε την ομάδα σύγχρονης τέχνης ARΤ STUDIO «EST» – (ΕΙΝΑΙ). Παράλληλα με τη ζωγραφική έχει ασχοληθεί με γλυπτικές κατασκευές, επιζωγράφιση γεωμετρικών αντικειμένων, ψηφιακές εικόνες και εικαστικά περιβάλλοντα. Το 2000 γυρίστηκε από τον σκηνοθέτη Γιαν Ράσελ η ταινία «Κώστας Ευαγγελάτος – ο Έλληνας Νάρκισσος», για το Αγγλικό CHANNEL 4. Επίσης το βίντεο – φιλμ costasest της Αγγέλα Μυλωνάκη, που προβλήθηκε το 2007 στον πολυχώρο Ιανός στην Αθήνα.
Έχει παρουσιάσει θεματικές σειρές έργων του σε ατομικές εκθέσεις σε πόλεις της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού και έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς συναντήσεις. Έχουν εκδοθεί βιβλία και λευκώματα με αισθητικά δοκίμια, ποιήματά του σε εννέα συλλογές (1975-2015), λιθογραφικά έργα, εικαστικά Ημερολόγια  (2008-2016) και έχει κοσμήσει  λογοτεχνικές και επιστημονικές εκδόσεις. Διατύπωσε τις θεωρητικές του απόψεις με διαλέξεις, άρθρα και βιβλία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 2003 και το 2007 συνεργάστηκε εικαστικά με την Όπερα Δωματίου Αθηνών σε όπερες του Μενότι και του Περγκολέζι.
Στην ανεξάρτητη εικαστική πορεία του έχει τιμηθεί με βραβεία, εύφημες μνείες και επαίνους από πνευματικούς φορείς και καλλιτεχνικούς συλλόγους.
Έργα του ανήκουν σε συλλογές, όπως στη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος, στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου – Ευταξία, στo Mουσείο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών, στην «ΤΕΧΝΗ» – Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρία, στην Πινακοθήκη της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών στη Θεσσαλονίκη, στη Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών, στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος-ACG Collection, στο Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη, στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, στο Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στη Λευκωσία, στο Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας, στην Εραλδική και Γενεαλογική Εταιρεία Ελλάδος, στη Δημοτική Πινακοθήκη Ιθάκης, στην Αναγνωστική Εταιρία Κέρκυρας, στην Πινακοθήκη Δήμου Κέρκυρας, στο Ιόνιο Παν/μιο στην Κέρκυρα, στο Κοργιαλένειο Μουσείο στο Αργοστόλι, στο Μουσείο του Σέρατζ στην Πολωνία, στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο-Δήμος Θεσσαλονίκης, στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων στο Αργοστόλι, στην Ελληνική Πρεσβεία στη Γαλλία, στο Ελληνικό Προξενείο και στο Προξενείο της Κύπρου στο Παρίσι, στη Foundation Hellenique – Cite International στο Παρίσι, στο Πανεπιστήμιο  Fordham στο Μανχάταν, στη Βιβλιοθήκη του Le Centre de Sevres  στο Παρίσι, στο Fordham University at Lincoln Center στη Νέα Υόρκη, στην Πινακοθήκη του Παν/μίου του Leeds στην Αγγλία κ.ά.
Το 2000 ίδρυσε στο Αργοστόλι  της Κεφαλονιάς την Σύγχρονη Πινακοθήκη Villa ΡΟΔΟΠΗ, όπου τους θερινούς μήνες παρουσιάζει εκθέσεις, καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά δρώμενα.

«ΠΑΛΜΟΣ»: Μιλήστε μας για τα παιδικά σας χρόνια στο Αργοστόλι, στην Κεφαλονιά.

ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Γεννήθηκα και ανατράφηκα σε ένα περιβάλλον «μετασεισμικό» που είχε όμως μεγάλες φιλοδοξίες και προσδοκίες για μια αναγέννηση του πολιτισμού που είχε καταστρέψει ο φονικός σεισμός του 1953. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν κοντά στη φύση, στα ζώα και βέβαια στη μαγεία των πρώτων γνώσεων και της αγάπης των δικών μου στο ειδυλλιακό τοπίο του νησιού μου.

«Π»: Πότε ανακαλύψατε το ταλέντο σας στη ζωγραφική;

Κ.ΕΥ.: Το ανακάλυψε αρχικά μια θεία μου που ζωγράφιζε και εκείνη και μόλις πήγα στο δημοτικό σχολείο οι δάσκαλοι και οι συμμαθητές μου. Από τα επτά μου χρόνια με αποκαλούσαν «ο ζωγράφος»!

«Π»: Ποιές τεχνικές δουλεύετε;

Κ.ΕΥ.: Ξεκίνησα να ζωγραφίζω εκ του φυσικού με μολύβι και ξυλοχρώματα σε χαρτιά. Μετά ειδικεύτηκα στην ακουαρέλα αλλά περισσότερο ασκήθηκα στη σινική μελάνη σε μεγάλες επιφάνεις. Αργότερα στα λάδια σε καμβά και μετά στα ακρυλικά και τις μικτές τεχνικές και πολλά νέα υλικά. Τα τελευταία χρόνια ζωγραφίζω με παστόζο λάδι κατευθείαν από το σωληνάριο.

«Π»: Τα εικαστικά είναι η κύρια εργασία σας;

Κ.ΕΥ.: Η ζωγραφική ήταν ανέκαθεν η βασική μου ιδιότητα, ασχολία και εργασία, αλλά επεκτάθηκα από τη νεότητα μου σε όλο το εικαστικό πεδίο, περφόρμνς, ζωντανά εικαστικά έργα, κατασκευές, φωτογραφίες, ψηφιακές εικόνες. Επίσης ασχολήθηκα συστηματικά με τη συγγραφή θεωρητικών κειμένων και βέβαια με την Ποίηση εκδίδοντας βιβλία με ποιητικές μου συλλογές και μελέτες.

«Π»: Πώς εμπνέεστε;

Κ.ΕΥ.: Πηγές έμπνευσης μου είναι τα πάντα θά’λεγα που μας περιβάλλουν και εν δυνάμει μας συγκινούν. Στα έργα μου υπάρχουν ποικίλες θεματογραφίες αλλά η κύρια πηγή μου είναι ο άνθρωπος, τα συναισθήματα του, οι σκέψεις, οι συνειρμοί και οι ιδέες του. Καθοριστική αφορμή για να τα αποτυπώσω είναι η βιωματική μου εμπειρία που προέρχεται από προσωπική σχέση με πρόσωπα, καταστάσεις και τόπους.

«Π»: Σήμερα πού βρισκόμαστε στη ζωγραφική και στην Τέχνη;

Κ.ΕΥ.: Όσον αφορά τη ζωγραφική, σαν χειρονακτική έκφραση του πνεύματος κατά τη γνώμη μου βρίσκεται και ασκείται στις μέρες μας, όχι σε πολύ καλή στάθμη τόσο στη χώρα μας, όσο και διεθνώς. Μεγάλοι δάσκαλοι δεν υπάρχουν όπως παλαιότερα και η ιστορία της τέχνης έχει ολοκληρώσει κατά κάποιο τρόπο τον κύκλο της  με τις πρωτότυπες διατυπώσεις και τεχνοτροπίες. Όσον όμως αφορά την τέχνη γενικά όλα συνεχίζονται με οργασμό τρόπων και εικόνων, κύρια με νέα μέσα και την τεχνολογία. Μια νέα εποχή έχει γεννηθεί που θα δώσει με νέους τρόπους το στίγμα της.

«Π»: Στην περίοδο της κρίσης αντέχετε; Η Τέχνη αντέχει;

Κ.ΕΥ.: Η γνήσια και πραγματική τέχνη αντέχει παντού και πάντα άσχετο από οικονομικές και άλλες κρίσεις. Βέβαια η κάθε κρίση και ιδιαίτερα η τωρινή που είναι ένα σύνολο κρίσης όχι μόνο οικονομικής, αλλά αξιών, ιδεών και ανθρωπισμού, απειλεί μια μεγάλη μερίδα καλλιτεχνών που η επιβίωση τους είναι λίαν προβληματική, ασταθής και απρόβλεπτη. Το δυσάρεστο είναι η επαναφορά του κοινού και των φιλότεχνων στην άποψη ότι η τέχνη και ειδικότερα η εικαστική παραγωγή είναι κάτι περιττό, μια πολυτέλεια και όχι  πνευματική ανάγκη. Άποψη που πολύ δύσκολα θα αλλάξει πλέον.

«Π»: Ποιό θέμα θεωρείτε στη ζωγραφική ακατόρθωτο;

Κ.ΕΥ.: Στη ζωγραφική τέχνη δεν υπάρχει θέμα ακατόρθωτο, υπάρχουν απλά θέματα που κάποιοι τα προτείνουν και τα φιλοτεχνούν για εμπορικούς σκοπούς και θέματα που οδηγούν σε πνευματική ανάταση. Κλειδί έκφρασης για όλα είναι η αναγωγή των ιδεών σε οπτικό σύμβολο. Όμως όλα μπορούν να είναι αξιόλογα όταν υπάρχει αληθινό ταλέντο και γνώση.

«Π»: Ο Πικάσο είπε «σημασία δεν έχει τι ψάχνεις αλλά τι βρίσκεις». Συμφωνείτε;

Κ.ΕΥ.: Ο Πικάσο, στυλοβάτης και θρύλος της σύγχρονης τέχνης έχει πει πολλά που μας καθοδηγούν και μας προβληματίζουν! Αναμφίβολα με τη συνεχή δουλειά βρίσκεις και νέα πράγματα, τουλάχιστον στην εποχή του υπήρχαν ακόμη περιθώρια να βρείς… Πάντως για να βρίσκεις είναι απαραίτητο να επιδιώκεις την έρευνα και να ψάχνεις συνεχώς.

«Π»: Ο Κώστας Ευαγγελάτος πώς θα απεικόνιζε την Ελλάδα του σήμερα;

Κ.ΕΥ.: Η Ελλάδα σήμερα δεν απεικονίζεται εύκολα…, χρειάζεται χρόνος για να δούμε την πραγματική της όψη που έχει γεμίσει φτιασίδια, κιτσαριό και αγραμματοσύνη. Αν βέβαια τα παραβλέψουμε όλα αυτά θα την απεικόνιζα σαν μια πηγή σε ένα ψηλό βουνό που αναβλύζει φως!!!

«Π»: Ποιούς ζωγράφους θαυμάζετε;

Κ.ΕΥ.: Θαύμαζα και θαυμάζω τους ζωγράφους που με τα έργα τους διδάσκουν και τέρπουν την οπτική και το πνεύμα μας. Στα μεγάλα μουσεία της Ευρώπης και της Αμερικής έχω μελετήσει τα έργα τους. Για τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι έχω γράψει και ποιητική συλλογή. Από τους μοντέρνους ο Καντίνσκυ, ο Τζακομέτι, ο Πικάσο, ο Μπονάρ, ο Μονέ, o Μπόυς, ο Κρίστο, ο Κίφερ κ.α, πολλές φορές διαφορετικοί, που όμως όπως και άλλοι γνωστοί με συναρπάζουν. Από τους Έλληνες του 19ου και του 20ου αιώνα με συγκινούν έργα του Άβλιχου, του Βικάτου, του Βιτσώρη, του Σκλάβου, του Κοντόπουλου, του Τσαρούχη.

«Π»: Ποιά η σχέση σας με την τεχνολογία, το ίντερνετ; Πώς βοηθά;

Κ.ΕΥ.: Με δεδομένο ότι ανήκω σε προηγούμενη γενιά από αυτήν του διαδικτύου είμαι και εγώ κάπως αναλφάβητος …έκανα όμως προσπάθεια και έχω εξασκηθεί αρκετά, αλλά δεν με ευχαριστεί όπως άλλους ούτε  αφιερώνω πολύ από το χρόνο μου σε ιντερνετικές περιηγήσεις. Είναι όμως το διαδίκτυο  και οι πολλαπλασιαζόμενες δυνατότητες του το παρόν και το μέλλον της επικοινωνίας και των παραμέτρων της.

«Π»: Ακολουθείτε τα νέα είδη τέχνης;

Κ.ΕΥ.: Είχα χρησιμοποιήσει την τεχνική των graffiti σε συνθέσεις μου από την εποχή που σπούδαζα στη νέα Υόρκη. Βέβαια δεν έχω σχέση ούτε θα είχα τις δυνάμεις να κάνω δημόσια γκράφιτι σε τοίχους και οχήματα!! Πάντως έχω διατυπώσει σε γραπτά μου ότι πολλά γκράφιτι ξεπερνούν σε έμπνευση, ποιότητα και δυναμική πολλά εικαστικά έργα που βλέπουμε σε γκαλερί. Είναι μια ζωντανή μορφή ιδιότυπης και κατά κανόνα «λαϊκής» τέχνης.

«Π»: Πολιτισμός ίσον Τέχνη;

Κ.ΕΥ.: Ο πολιτισμός με όλες τις έννοιες του βασίζεται στην τέχνη. Η καλλιτεχνική δημιουργία σε όλες τις μορφές της αντικατοπτρίζει και ενίοτε διαμορφώνει  σε μεγάλο ποσοστό το πολιτιστικό επίπεδο. Η ενεργή καλλιτεχνική προσωπικότητα ενδυναμώνει εξελικτικά το πολιτιστικό μέλλον των κοινωνιών.

«Π»: Πρόσφατα παρουσιάσατε τη δουλειά σας στην Αθήνα. Μιλήστε μας για αυτή.

Κ.ΕΥ.: Αρχές Ιανουαρίου 2017 ολοκληρώθηκε με επιτυχία η ατομική έκθεση μου στο Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών, Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία με γενικό τίτλο ΝΕΦΕΛΟΜΟΡΦΙΕΣ ART-EST. Έκθεση σταθμός στην πορεία μου, στην οποία παρουσίασα τα  Έννοιακά τοπία, τις Νεφελογραφίες και τις Νεφελομορφίες μου  και έλαβα εξαιρετικές κριτικές. Οι «Nεφελομορφίες» μου είναι χρωματικές δημιουργίες με θέμα τον ουρανό, σε διαφορετικές στιγμές της ημέρας. Οι χρωματικές αντιθέσεις είναι καθοριστικές στη διάρθρωση των εικόνων που δημιουργούν. Το παιχνίδισμα των χρωμάτων και των μορφών διαμορφώνει ρομαντική ατμόσφαιρα αφαιρετικού χαρακτήρα, που επιτρέπει το φανταστικό  ταξίδι. Ένα ταξίδι που χαρίζει αισθητική απόλαυση και αισιοδοξία, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμο «εργαλείο» στην παλέτα μου: τέμπερα, σινική μελάνη, μολύβι, λάδι, ακρυλικό.

«Π»: Πώς σας βοήθησαν οι σπουδές σας στη Νομική; Γράφετε ποίηση;

Κ.ΕΥ.: Οι σπουδές μου στη Νομική Σχολή Αθηνών ήταν αρχικά μια αναγκαία επιλογή για να ικανοποιήσω την επιθυμία των γονέων μου, που δεν έβλεπαν θετικά την επαγγελματική ενασχόληση μου με τα εικαστικά. Όμως παρόλα τα προβλήματα ολοκλήρωσα επιτυχώς τις σπουδές μου, ενώ παράλληλα  είχα εντονή εκθεσιακή και εκδοτική δραστηριότητα με εκθέσεις ζωγραφικής σε πόλεις της Ελλάδας και δημοσιεύσεις ποιημάτων μου. Γενικά οι σπουδές μου καθόρισαν πολλά και με βοήθησαν στη διαμόρφωση της σκέψης μου.

«Π»: Έργα σας ανήκουν σε δημόσιες συλλογές, δημοτικές πινακοθήκες, μουσεία κλπ. Είναι αυτό καλλιτεχνική καταξίωση;

Κ.ΕΥ.: Πάντα επιθυμούσα και επεδίωκα τα έργα μου να είναι σε μια εφικτή επικοινωνία με το ευρύ κοινό. Η ύπαρξη έργων μου σε σημαντικές δημόσιες συλλογές με χαροποιεί πολύ και είναι βέβαια μια μορφή καταξίωσης. Ορισμένα έργα έχουν αγοραστεί από φορείς αλλά αρκετά επίσης τα έχω δωρίσει , αλλά κύρια η πρόθεση μου ήταν αυτή της διάδοσης της καλλιτεχνικής μου παραγωγής και η πιθανή εκπαιδευτική της αξία .

«Π»: Ποιό θέμα θεωρείτε άλυτο;

Κ.ΕΥ.: Άλυτο θέμα για πολλούς καλλιτέχνες είναι η τύχη των έργων τους στο χρόνο. Υπάρχουν όμως τόσα άλυτα θέματα στη ζωή μας που καλό θάναι να μη μας απασχολούν νοσηρά. Τελικά νομίζω ότι η ίδια η ζωή δίνει λύσεις για όλα είτε μας αρέσουν είτε όχι… Οι επιλύσεις είναι προσωπικές πάντα στο βαθμό που αντέχουμε.

«Π»: Ως εικαστικός έχετε πολλάκις τιμηθεί και βραβευθεί. Σας ικανοποιεί αυτό;

Κ.ΕΥ.: Από τότε που ξεκίνησα μαθητής στο Αργοστόλι έλαβα εύφημες μνείες, επαίνους και βραβεία. Η πρώτη διάκριση μου ήταν με αμειβόμενο βραβείο στις κίτρινες σελίδες του περιοδικού Επίκαιρα το 1973 και η διάκριση μου σε διεθνή μαθητικό διαγωνισμό με θέμα αφίσα για την Ειρήνη. Στη συνέχεια έλαβα πολλές τιμητικές διακρίσεις από Ελληνικούς και ξένους φορείς. Η αλήθεια είναι ότι αυτά μου ήταν χρήσιμα μόνο στην αρχή, δεν τους δίνω ιδιαίτερη σημασία πλέον απλά από ευγένεια τα αποδέχομαι όταν μου τα απονέμουν. Όσο για αυτά που ονειρεύομαι είναι να γίνονται όσο ακόμη μπορώ να τις χαίρομαι αναδρομικές εκθέσεις των έργων μου. Είναι τόσο μεγάλη η παραγωγή μου εικαστικών έργων που ούτε εγώ τα θυμάμαι όλα…και όταν κάποιος δει τις ημερομηνίες που τα φιλοτέχνησα θα διαπιστώσει πόσο πρωτοπόρος ήμουν σε πολλά  θέματα, ιδέες και εφαρμογές που τα εμφανίζουν τώρα κάποιοι ιστορικοί και μελετητές που μάλλον δεν έχουν κάνει πραγματική  και τίμια έρευνα, σαν νέα και πρωτότυπα επιτεύγματα  μεταγενέστερων  που με έχουν αντιγράψει, δυστυχώς  άτεχνα…

«Π»: Τι νέο ετοιμάζετε;

Κ.ΕΥ.: Αρχές Φεβρουαρίου θα λάβω μέρος σε μια μεγάλη ομαδική έκθεση στο Παρίσι με τίτλο MIGRARTION, που διοργανώνει η Γαλλική γκαλερί MELKART με θέμα την καλλιτεχνική δημιουργία των μεταναστών στα μεγάλα εικαστικά κέντρα. Από το 1988 μέχρι σήμερα έχω κάνει 8 ατομικές εκθέσεις στη Γαλλία και έχω λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές, ενώ συχνά την επισκέπτομαι. Γνωρίζω και έχω ζήσει σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής τι σημαίνει να είσαι ξένος καλλιτέχνης. Μόνο όπλο σου στη διεθνή αρένα που κυριαρχούν μεγάλα και ισχυρά οικονομικά και ιδεολογικά κυκλώματα είναι η ποιότητα της δουλειάς σου και βέβαια η καλή τύχη!