Ετήσια ‘Εκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη

Όχι μόνο η οικονομική αλλά και η ανθρωπιστική κρίση δοκιμάζει τα όρια πολιτών και Πολιτείας

«Η μετεξέλιξη της πολυετούς οικονομικής, δημοσιονομικής κρίσης σε ευρύτερα κοινωνική, με χαρακτηριστικά πλέον ανθρωπιστικής, πιστοποιείται από τα πορίσματα του Συνηγόρου», τόνισε ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης κατά την παράδοση της έκθεσης της Ανεξάρτητης Αρχής για το 2016 στον Πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση.

Όπως είπε, πλέον η οικονομική κρίση μετατρέπεται σε ανθρωπιστική, ενώ διευρύνεται η έννοια των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων και σε άτομα τα οποία μέχρι πρότινος ζούσαν αξιοπρεπώς.
Ο Συνήγορος εξήγησε πως ρόλος της Αρχής είναι να «διαπιστώνει τις ατέλειες και αδυναμίες και να σημειώνει τα όρια λειτουργίας και απόδοσης των υφιστάμενων δομών και μηχανισμών παροχής υπηρεσιών, αλλά και τα εξασθενημένα περιθώρια αντοχής των πολιτών».
Σύμφωνα με την έκθεση που παραδόθηκε «η πολυετής οικονομική κρίση είναι πλέον κοινωνική – ανθρωπιστική και δοκιμάζει τα όρια των πολιτών και της Πολιτείας. Η οικονομική και δημοσιονομική δυσπραγία μετά από οκτώ, πλέον, συναπτά έτη ύφεσης, συρρίκνωσης των εισοδημάτων αλλά και των δικαιωμάτων, έχει λάβει διακριτά, βαθιά χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης».
Στην έκθεση της Αρχής διαπιστώνεται ότι οι υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης και αλληλεγγύης, οι προνοιακές δομές και πολιτικές, οι φορολογικές αρχές, οι υπηρεσίες κοινής ωφελείας βρέθηκαν για άλλη μια χρονιά στη πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος. Επιπλέον, γίνεται ειδική αναφορά στο ζήτημα της διαχείρισης των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, το οποίο χαρακτηρίζει ως «ανθρωπιστική κρίση εν μέσω μιας ανθρωπιστικής κρίσης».
Ο απολογισμός της δράσης του Συνηγόρου του Πολίτη για το 2016 δείχνει τη μεγάλη ανταπόκριση του θεσμού στις ανάγκες της κοινωνίας. Η Ανεξάρτητη Αρχή έλαβε 11.915 αναφορές, ενώ τα ποσοστά επιτυχούς διαμεσολάβησης ξεπέρασαν το 80%.
Συγκεκριμένα τη χρονιά που πέρασε κατατέθηκαν 11.915 αναφορέςγια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στη σχέση τους με τον κρατικό μηχανισμό. Στα πάγια προβλήματα οργάνωσης και λειτουργίας της διοίκησης προστίθεται πλέον η αδυναμία πολιτών και διοίκησης να παρακολουθήσουν τις συνεχείς και ραγδαίες θεσμικές μεταβολές.

ΚΑΚΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ
Από τις εντός αρμοδιότητας υποθέσεις που διεκπεραιώθηκαν το 2016 σε ποσοστό 47,38% διαπιστώθηκε κακοδιοίκηση, δηλαδή η αναφορά αποδείχθηκε βάσιμη.
Από τις βάσιμες αναφορές, η πλειονότητα (83,39%) επιλύθηκε με τη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου.
Πού εντοπίζονται τα προβλήματα των πολιτών:
• Με βάση τις αναφορές, τα κρίσιμα πεδία που φαίνεται να παγιώνονται είναι η κοινωνική ασφάλιση, η χωροθέτηση και η φορολογία.
• Μεγάλο ποσοστό (29,11%) των προβλημάτων κακοδιοίκησης εξακολουθεί να εντοπίζεται στα ασφαλιστικά ταμεία και σε ΝΠΔΔ που εποπτεύει το Υπουργείο Εργασίας, ενώ ακολουθεί η Αυτοδιοίκηση (δήμοι και περιφέρειες) με 21,75%.
• Το 11,88% των προβλημάτων αφορούσε το Υπουργείο Εσωτερικών (όπου συμπεριλαμβάνονται οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και η Αστυνομία), 11,80% το Υπουργείο Οικονομικών και 7,80% το Υπουργείο Παιδείας.

«ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ»
Στην ειδική έκθεση «Επιχειρηματική δράση και προστασία του περιβάλλοντος», που εκδόθηκε το 2016, ο Συνήγορος καταγράφει τα προβλήματα που έχει διαπιστώσει κατά τη χωροθέτηση και λειτουργία των επιχειρήσεων του δευτερογενούς τομέα (βιομηχανίες – βιοτεχνίες) και της πρωτογενούς παραγωγής (κτηνοτροφικές – πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις), συνοψίζει τα σημεία που στρέβλωσαν την ενεργειακή επιχειρηματικότητα και οδήγησαν στην αποτυχία της ανάπτυξης φωτοβολταϊκών συστημάτων, ενώ σκιαγραφεί ζητήματα που έχουν ανακύψει κατά τη λειτουργία συνεργείων και συναφών δραστηριοτήτων εντός του αστικού ιστού.

ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ &
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Στην ετήσια έκθεση ενσωματώνονται ακόμη, ως ιδιαίτερες ενότητες, τέσσερις ειδικές εκθέσεις για τις αντίστοιχες ειδικές αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί με νόμο στον Συνήγορο στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης και εφαρμογής ευρωπαϊκών και διεθνών δεσμεύσεων της χώρας.
Πρόκειται για:
• ην καταπολέμηση των διακρίσεων (νόμος 3304/2005 και ήδη νόμος 4443/2016),
• την ισότητα φύλων στις εργασιακές σχέσεις (νόμος 3896/2010),
• τις επιστροφές αλλοδαπών (νόμος 3907/2011) και
• την πρόληψη βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης (νόμος 4228/ 2014).
Περιλαμβάνεται επίσης ιδιαίτερη ενότητα για τις δράσεις προώθησης των δικαιωμάτων του παιδιού, στο πλαίσιο ειδικής αρμοδιότητας της Αρχής δυνάμει του νόμου 3094/2003.
Τέλος, στην ετήσια έκθεση καταγράφονται ως ξεχωριστή ενότητα, κατ’ εφαρμογή ρητής νομοθετικής πρόβλεψης, οι νομοθετικές και οργανωτικές προτάσεις τις οποίες διατύπωσε ο Συνήγορος κατά το έτος 2016, καθώς και επιλογή από τα διαθέσιμα στοιχεία για την αποδοχή παλαιότερων νομοθετικών και οργανωτικών προτάσεων.