Αθώοι στη φυλακή για εγκλήματα που δεν διέπραξαν

Κάποιοι βρέθηκαν στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή, κάποιοι άλλοι είχαν την ατυχία να «αναγνωριστούν» από τα θύματά τους, άλλοι απλώς πλήρωσαν το γεγονός ότι ήταν μαύροι και έζησαν σε μια περίοδο που οι φυλετικές διακρίσεις και οι προκαταλήψεις καθόριζαν ζωές. Το δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ θεωρείτο και θεωρείται ως ένα από τα πιο εξελιγμένα παγκοσμίως. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι αλάνθαστο. Κάθε άλλο..
Υπήρξαν πολλές περιπτώσεις κατά το παρελθόν που δικαστές και ένορκοι έκλεισαν στη φυλακή αθώους ανθρώπους. Κι όσο και αν οι τελευταίοι φώναζαν για την αθωότητά τους, κανείς δεν έμπαινε στον κόπο να τους ακούσει… Τα λάθη στις καταδίκες έχουν πια περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογιίας. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ιστορίες που θα μας θυμίζουν ότι για να φτάσουμε μέχρι εδώ, κάποιοι πλήρωσαν πολύ ακριβά λάθη άλλων και στερήθηκαν το πολυτιμότερο αγαθό.

Timothy Cole
Ο πολλά υποσχόμενος φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στερήθηκε κάθε δυνατότητας να υλοποιήσει τα όνειρά του, εξαιτίας ενός εγκληματία, ενός υποτιθέμενου θύματός του και πολύ περισσότερο της ανικανότητας και της επιπολαιότητας συγκεκριμένων αστυνομικών και δικαστών. Με αφορμή τον βιασμό της μαθήτριας Michele Mallin, το 1985, ο Cole συνελήφθη και κατηγορήθηκε τόσο γι αυτόν το περιστατικό όσο και για δεκάδες άλλους βιασμούς που είχαν συμβεί εκείνη την περίοδο στο Τέξας.

Οι περιγραφές έκαναν λόγο για έναν βιαστή με τσιγάρο στο στόμα, ωστόσο ο Cole δεν κάπνιζε καθότι υπέφερε από άσθμα. Είχε, όμως, την ατυχία να εργάζεται στην περιοχή όπου έγινε ο βιασμός της Michele Mallin.
Το θύμα κλήθηκε να αναγνωρίσει το άτομο που τη βίασε μέσα από φωτογραφίες με εγκληματίες που της έδειξαν οι αστυνομικοί. Κι όταν έπεσε πάνω στον Cole, τόνισε κατηγορηματικά ότι αυτός ήταν ο δράστης. Παρότι δεν υπήρχε κανένα φυσικό τεκμήριο που να υποδεικνύει ότι ο Cole προέβη σε αξιόποινη πράξη, παρότι δεν κάπνιζε και παρά το γεγονός ότι πολλοί μάρτυρες κατέθεσαν υπέρ του, τονίζοντας ότι την ώρα του βιασμού, ο νεαρός φοιτητής βρισκόταν σπίτι του και μελετούσε, το δικαστήριο τον έκρινε ένοχο βασιζόμενο μονάχα στην «αναγνώριση» και την υπόδειξη του θύματός και τον καταδίκασε σε 25ετή φυλάκιση.
Κάποια χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1995, ο συγκρατούμενός του, Jerry Wayne Johnson ομολόγησε ότι εκείνος βίασε τη Michele Mallin. Κανείς, όμως, δεν έδωσε σημασία στην ομολογία αυτή. Ο Cole πέθανε τελικά μέσα στη φυλακή εξαιτίας επιπλοκών άσθματος. Είχε εκτίσει 14 χρόνια…

Με τη νέα τεχνολογία και τη χρήση του DNA, επιβεβαιώθηκε ότι ο βιαστής ήταν όντως ο Johnson και ότι ο Cole καταδικάστηκε λανθασμένα. Ήταν ο πρώτος Τεξανός στον οποίο οι Αρχές εξέφρασαν «μεταθανάτια» συγγνώμη.

Επιπλέον, έπειτα από συλλογή δεκάδων χιλιάδων υπογραφών, το Πανεπιστήμιο του Τέξας του απένειμε πτυχίο Νομικής και Κοινωνικής Δικαιοσύνης, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στις 15 Μαΐου του 2015.

Michael Anthony Green

Πώς μπορεί άραγε να νιώθει ένας άνθρωπος ο οποίος έμεινε στη φυλακή για 27 ολόκληρα χρόνια χωρίς κανέναν απολύτως λόγο; Ο Michael Anthony Green πλήρωσε ακριβά την κακή του συνήθεια να κλέβει αυτοκίνητα… Όταν το 1983, μια γυναίκα βιάστηκε και εγκαταλείφθηκε μέσα σε ένα κλεμμένο ΙΧ, ο χρόνος ελευθερίας άρχισε να μετρά αντίστροφα για τον Green
Τα στοιχεία που είχαν οι Αρχές ήταν πραγματικά αστεία. Το ένα αφορούσε σε κατάθεση μαρτύρων που υποστήριξαν ότι μία εβδομάδα πριν το περιστατικό, τον είχαν δει να κυκλοφορεί στην περιοχή που έγινε ο βιασμός. Το δεύτερο είχε να κάνει με τις περιγραφές που έκαναν λόγο για έναν «νεαρό, μαύρο άνδρα». Το τρίτο στοιχείο αφορούσε στη διαδικασία αναγνώρισης από το θύμα. Αν και η κοπέλα αρχικά απάντησε αρνητικά στο ερώτημα «αυτός είναι;» όταν οι αστυνομικοί της έδειξαν φωτογραφίες υπόπτων, μια εβδομάδα αργότερα άλλαξε γνώμη και η απάντησή της έγινε καταφατική. Αυτά τα – στην καλύτερη περίπτωση – περιστασιακά στοιχεία φάνηκαν αρκετά στους δικαστές για να καταδικάσουν τον Green σε φυλάκιση 75 ετών.
Για καλή του τύχη, αρκετά χρόνια αργότερα, ο Green είδε την υπόθεση να ξανανοίγει και έγινε ένας από τους αρκετούς ανθρώπους που απαλλάχθηκαν από κάποιο έγκλημα χάρη στην τεχνολογία ταυτοποίησης (ή μη) μέσω DNA. Τον Ιούλιο του 2010 αποφυλακίστηκε έχοντας όμως χάσει τα 27 από τα 45 χρόνια ζωής του.