Παιδεία ώρα μηδέν

Αφορμή για το σημερινό άρθρο είναι ο νόμος Μπαλτά για την πολύπαθη ελληνική παιδεία. Είδα τον άνθρωπο σε μια νυκτερινή συζήτηση στην τηλεόραση την περασμένη Κυριακή. Την περασμένη Δευτέρα, σε άλλο κανάλι, είδα ένα άλλο πάνελ με καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, πανεπιστημιακούς και πολιτικούς. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο της εκπομπής της Δευτέρας ήταν ένα πρόχειρο γκάλοπ μεταξύ των θεατών αυτής της εκπομπής. Ήταν κατά 90% κατά του νόμου Μπαλτά, που πάει να πει ότι ο κόσμος, ανεξάρτητα από πολιτικές τοποθετήσεις, ενδιαφέρεται για την κατάσταση στην παιδεία.

Απ’ ό,τι γνωρίζω μια μεγάλη μεταρρύθμιση στην παιδεία ήταν η της Ένωσης Κέντρου υπό τον Γ. Παπανδρέου όπου κατακτήθηκε ο στόχος για δωρεάν παιδεία και εισήχθη ο θεσμός του ακαδημαϊκού απολυτηρίου. Δύο άλλες μεγάλες μεταρρυθμίσεις ήταν της μεταπολιτευτικής Νέας Δημοκρατίας με τον Γ. Ράλλη που καθιέρωσε την δημοτική και το μονοτονικό και μετά του ΠΑΣΟΚ του 1982 με τον Νόμο 815 που σχετιζόταν κυρίως με την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μετά τον 815 κάθε υπουργός Παιδείας κάθε κυβέρνησης, έφερνε αλλαγές χωρίς μελέτη, χωρίς στόχους παρά μόνον για να εξυπηρετήσει συμφέροντα συντεχνιακά, πολιτικά και προσωπικά αδιαφορώντας για το τι γίνεται με τα παιδιά του κόσμου. Όλοι θα θυμάστε ότι ο πρωθυπουργός μας «ανδρώθηκε» στους αγώνες – καταλήψεις εναντίον του νόμου Αρσένη.
Λίγο – πολύ οι περισσότεροι Έλληνες θεωρούν ότι η παιδεία πρέπει να παίζει ρόλο στα πολιτικά μας πράγματα. Κατ’ αρχήν δεν το αμφισβητώ αυτό, αλλά έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο όπου τα πολιτικά κόμματα θέλουν, για δικούς τους λόγους, να έχουν το πάνω χέρι ώστε να χρησιμοποιούν την παιδεία ως μέσω πίεσης απέναντι στην κάθε κυβέρνηση. Τότε που και εγώ ήμουν φοιτητής και έδιναν και έπαιρναν οι συζητήσεις-ζυμώσεις για το εργατικό κίνημα, την Αριστερά και τις προοπτικές της στην Ελλάδα πολλοί ΚΚΕ-γενείς και ΠΑΣΟΚΟΙ αντιγραφείς έλεγαν ότι η εργατική τάξη είναι το δόρυ του λαϊκού κινήματος και ότι το φοιτητικό κίνημα ήταν η αιχμή του δόρατος. Δεν θεωρούσαν όμως τους φοιτητές ως τάξη όπως την εργατική, την καπιταλιστική κ.τ.λ., αλλά ως «κάστα».
Θα μπορούσα να αποφύγω τον παραπάνω μακρύ πρόλογο, αλλά οι ιδέες αυτές κατατρύχουν μέχρι σήμερα τον παιδεία μας σε όλο της το εύρος. Σήμερα λοιπόν με τον νόμο Μπαλτά, έρχεται μια ανατροπή, που δεν είναι τίποτα άλλο από εφαρμογή του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ για σοσιαλισμό στην παιδεία.
Πρώτα είναι ο τρόπος εκλογής των πρυτανικών αρχών. Θα εκλέγονται από όλο το σώμα των εγγεγραμμένων φοιτητών, δηλαδή εκλογές φοιτητών για εκλογές πρυτανικών αρχών. Μετά καθορίζει τρόπο εκλογής του ΔΕΠ και κάνει αλλαγές στα πρότυπα σχολεία. Για την περίπτωση εκλογής πρυτάνεων και ΔΕΠ δεν γίνεται τίποτα άλλο από μια προσπάθεια για ικανοποίηση απαιτήσεων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ και μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Σε συνέχεια των παραπάνω θα καταργήσουν από τα ιδιωτικά σχολεία τα εσωτερικά φροντιστήρια για να τα εξισώσουν με τα δημόσια, τα οποία δεν έχουν φροντιστήρια, αλλά ούτε και ενισχυτική διδασκαλία που κατήργησε το μνημόνιο. Βλέπουμε εδώ δηλαδή, ότι το κράτος επειδή δεν έχει δυνατότητα να ανυψώσει το δικό του επίπεδο, κατεβάζει το επίπεδο των ιδιωτικών. Μήπως θα ήταν καλύτερα να καταργήσει τα ιδιωτικά; Να ισοπεδώσει τα πράγματα προς τα κάτω δηλαδή; Μέσα στην ίδια λογική βάζει και τα πειραματικά σχολεία καθώς και τα πρότυπα. Και οι σοσιαλιστές του ΠΑΣΟΚ το 1981 κατάργησαν τις εισαγωγικές στα πρότυπα και γινόταν κλήρωση με την λογική που λέγαμε όλοι τότε «να μπορούν να μπουν και τα παιδιά του λαού» που δεν έχουν λεφτά για φροντιστήρια. Το αποτέλεσμα ήταν από τόσα πρότυπα που υπήρχαν στην Ελλάδα και έβγαζαν επιστήμονες διεθνούς κύρους να μείνουν δύο τρία και όπως όμως έδειξε η πράξη να επανέλθουν οι εισαγωγικές εξετάσεις. Τώρα η κυβέρνηση καταργεί την αριστεία, δεχόμενη όμως τα πρότυπα, αλλά δεν διαθέτει 60.000 ευρώ για την διενέργεια των εισαγωγικών εξετάσεων σε αυτά.
Ένα πράγμα που δεν μπόρεσα ποτέ να καταλάβω σε αυτή τη χώρα που λέει ότι η παιδεία είναι δημόσια και δωρεάν. Πώς γίνεται να υπάρχουν ιδιωτικά νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια και να μην επιτρέπονται τα πανεπιστήμια; Φαίνεται ότι εδώ τα συμφέροντα καθηγητών και κομμάτων που έχουν έτοιμους φοιτητές ψηφοφόρους κάνουν τα πάντα εις βάρος της εθνικής οικονομίας προς άγραν αυτών των ψηφοφόρων.
Ας φανταστούμε τι θα γινόταν αν επιτρεπόταν η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Πρώτο και κύριο θα έβρισκε δουλειά ο ανιψιός μου που είναι πυρηνικός φυσικός και δουλεύει στην Κρακοβία της Πολωνίας. Όχι βέβαια μόνο ο ανιψιός μου, αλλά και ένα σωρό άλλοι αξιολογότατοι επιστήμονες που διαπρέπουν στο εξωτερικό με την προϋπόθεση ότι οι καθηγητές που δουλεύουν στα δημόσια πανεπιστήμια δεν θα μπορούν να πιάσουν δουλειά και στα ιδιωτικά σύμφωνα με τον δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα. Είναι προφανές ότι η χρηματοδότηση των ιδιωτικών πανεπιστημίων θα γίνεται με τις μεθόδους που υπάρχουν στον υπόλοιπο κόσμο π.χ. δίδακτρα, σπόνσορες, πώληση ερευνητικού έργου, έσοδα από εκδόσεις και ένα σωρό άλλες δραστηριότητες. Δεν προτείνω την κατάργηση της δωρεάν και δημόσιας παιδείας, αλλά αντίθετα θα υπάρχει μέτρο σύγκρισης της ποιότητας της δημόσιας εκπαίδευσης.
Κάνοντας προγράμματα και στα Αγγλικά θα μπορούσαμε να προσελκύσουμε φοιτητές από όλα τα Βαλκάνια και από άλλες χώρες γιατί η χώρα μας είναι αξιολάτρευτος τόπος και κάποιος που θα ήθελε να σπουδάσει έξω από την χώρα του, στην περίπτωση ισοδυναμίας των πτυχίων π.χ. Βελγίου και Ελλάδας, θα διάλεγε Ελλάδα δεν νομίζετε; Η Αυστραλία, για παράδειγμα, είχε το 2014 έσοδα 7 δισ. από τους ξένους φοιτητές. Θα διερρήγνυαν τα ιμάτιά τους όμως πολλοί σοσιαλιστάδες ότι τα δημόσια ιδρύματα υποχρηματοδοτούνται και θα υστερούν των ιδιωτικών. Ίσως, αλλά δεν μπορούμε να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα γιατί παρά το ότι έψαξα επιμελώς να βρω από τον ΟΟΣΑ ή άλλες πηγές στοιχεία για την κατά κεφαλή χρηματοδότηση των ελληνικών πανεπιστημίων δεν βρήκα τίποτα. Από τις χώρες του ΟΟΣΑ, μόνο οι Τουρκία, Κίνα και Ινδίες δεν έχουν δώσει ποτέ στοιχεία. Από τις ευρωπαϊκές χώρες μέσα και έξω ΕΕ, μόνο η Ελλάδα δεν δίνει. Πώς να βγάλουμε συμπεράσματα, κύριε Κοσυφάκη της ΟΛΜΕ, που το μόνο σου μοτίβο στην τηλεόραση την περασμένη Δευτέρα ήταν η χρηματοδότηση και η κατάργηση της αξιολόγησης;
Κάποτε είχα πάει στο ΚΑΤ να δω ένα φίλο στην πανεπιστημιακή κλινική. Έτυχε να δω μια λίστα περίπου είκοσι φοιτητών με την βαθμολογία τους σε ένα μάθημα χειρουργικής. Από τους είκοσι, ένας είχε 7, δυο τρεις 5-6 και οι υπόλοιποι κάτω από την βάση. Σε ποιον θα πηγαίνατε να σας κοιτάξει; Ας μην πω τα αυτονόητα. Κάτι ανάλογο είναι και με την αξιολόγηση των καθηγητών που καταργεί ο Μπαλτάς. Ποιος του είπε ότι το δικό μου παιδί θέλω να μου το διδάσκει ένα στουρνάρι; Εγώ όταν κάνω σεμινάρια, αξιολογούμαι για κάθε σεμινάριο και αν κάτι δεν πάει καλά, οφείλω εξηγήσεις.
Μέσα στα ίδια πλαίσια έρχεται και η κατάργηση των διδακτικών μονάδων που ήταν ένα μέτρο για την αναγνώριση των σπουδών των σπουδαστών του ERASMUS. Με το ERASMUS δεν πάνε μόνο Έλληνες φοιτητές στο εξωτερικό, αλλά έρχονται και στην Ελλάδα. Καταργώντας την ισοδυναμία ερχόμαστε στην εποχή του 2000 όπου τα παιδιά πήγαιναν στο εξωτερικό και τα μαθήματα που έκαναν εκεί δεν αναγνωρίζονταν μετά εδώ. Δηλαδή χάνανε 6 μήνες και το μόνο τους κέρδος ήταν η βελτίωση της ξένης γλώσσας τους. Πολύ καλά η τρόικα επιμένει να λέει ότι η παιδεία είναι ένα αναπτυξιακό εργαλείο και έτσι θα πρέπει να το δει η κυβέρνηση.
Δυστυχώς όμως εδώ που έχουμε μπλέξει, κόμματα, μειοψηφίες φοιτητών που καθορίζουν τα πάντα, καθηγητές και άλλα συμφέροντα κάθε φωνή που θα ζητήσει έστω και μια μικρή αλλαγή στην παιδεία συναντά αδιαπέραστο τείχος. Αυτός ο νόμος «Διαμαντοπούλου» ψηφίστηκε με πρωτοφανή πλειοψηφία στην Βουλή, αλλά ένα μόνο κόμμα με μικρότερη πλειοψηφία επιχειρεί να τον ανατρέψει.
Το γράφω αυτό για να τονίσω ότι τουλάχιστον για το θέμα της παιδείας θα πρέπει να υπάρχει σημαντικά υψηλή πλειοψηφία στην ψήφιση οποιασδήποτε αλλαγής και να είναι Συνταγματικά κατοχυρωμένη. Μόνο έτσι δεν θα γίνονται κάθε τρεις και λίγο αλλαγές που δεν αφήνουν το παιδαγωγικό σύστημα να βρει το δρόμο του.
Κλείνω λέγοντας ότι το ζήτημα της καλής παιδείας είναι όρος επιβίωσης του έθνους και έτσι θα πρέπει να το δουν όλα τα κόμματα.