Διάλογος περί ιδιωτικών & δημόσιων του Β.Ντάλη

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Διάλογος περί ιδιωτικών & δημόσιων  του Β.Ντάλη

Η παιδεία είναι κάματος, βάσανο. Δεν είναι ευκολία. Θέλει μεράκι, υπομονή και αγάπη. Είναι όμως και ευχαρίστηση και δημιουργικότητα και καλλιέργεια. Γι’ αυτό δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για τα προβλήματά της. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές.

Πριν τρεις εβδομάδες έγραφα για την «άνθιση» των ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Τουρκία και τα προβλήματα που αυτή έφερε, τις πληγές τις οποίες άνοιξε. Είναι καλό να βλέπουμε τι γίνεται και στις άλλες χώρες, να παίρνουμε παραστάσεις για να μη μένουμε στη χώρα η οποία «ζει το μύθο της» ή για την ακρίβεια ζει με μύθους.
Στο θέμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων τρεις είναι οι κυρίαρχες τάσεις. Το «ναι», το «όχι» (ανάλογα με τις γενικότερες ιδεολογικοπολιτικές απόψεις του καθενός) και η αδιάφορη στάση. Του «γιατί όχι» ή «τι να τα κάνουμε» ή «δεν ξέρω, ας το δοκιμάσουμε». Έτσι όμως δεν μπορούμε να κάνουμε συζήτηση, δεν προχωράμε και κυρίως δεν αντιλαμβανόμαστε ούτε ποιά είναι τα προβλήματά μας, ούτε τις αλλαγές που συμβαίνουν και τροποποιούν το πλαίσιό τους, ούτε και πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε τα πράγματα να δουλεύουν καλύτερα.
Υπάρχουν ευτυχώς και οι μειοψηφικές απόψεις που προβληματίζονται περισσότερο, υπάρχουν και οι πολίτες που αγωνιούν και ενδιαφέρονται. Για εκείνο το άρθρο δέχτηκα πολλά σχόλια και αυτό με κάνει αισιόδοξο. Όσο υπάρχουν πολίτες που ενδιαφέρονται θα υπάρχουν και ελπίδες για να κάνουμε κάτι καλύτερο από τη στασιμότητα ή τη σήψη.
Πρώτος με ενημέρωσε ο πρώην μαθητής μου ο Μιχάλης, ο οποίος κάνει σπουδές στο εξωτερικό και έχει Τούρκους φίλους. Υπήρχαν από παλιά ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Τουρκία, τα περισσότερα δυτικού τύπου και αρκετά φιλελεύθερα. Αφού διευκρινίσαμε ότι υπάρχουν και τα μουσουλμανικού τύπου πανεπιστήμια, σχολεία και σχολές στη γείτονα χώρα είδαμε ότι τα υπόλοιπα είναι τύπου «αμερικάνικο κολλέγιο». Το άρθρο μου (και το πρόβλημα) όμως αναφέρονταν σε αυτά που δημιουργήθηκαν την τελευταία πενταετία ως επιχειρήσεις αφού αυτά ήταν και η εστία της διαφθοράς, όπως μετέφερε το ρεπορτάζ της γερμανικής Deutsche Welle.
Στη συνέχεια σχολίασε ο φίλος μου ο Τάσος. Τον Τάσο τον εκτιμώ για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι η αντισυμβατικότητά του, η ικανότητά του να λύνει προβλήματα με δημιουργικότητα και φαντασία κάνοντας υπερβάσεις. Διαβάστε τι προτείνει και θα καταλάβετε.
«Δεν θα είχα καμία αντίρρηση στην δημιουργία Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (Φροντιστηρίων – Αναγνωστηρίων κλπ. ) αν και εφόσον ίσχυε το καθεστώς των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Όλοι διαγωνιζόμενοι κάτω από τις ίδιες αδιάβλητες συνθήκες και θέματα … ακόμη και αν κάποιοι προτιμούσαν να διαβάσουν μόνοι στο σπίτι τους αλλά την ημέρα της κρίσης να προσέρχονταν όλοι στο ίδιο αδιάβλητο εξεταστήριο. Νομίζω μετά τη βασική εξέταση, είναι δικαίωμα του καθενός να επιλέξει τον τρόπο με τον οποίο θα διαβάσει και για το πώς θα μπορέσει να αντλήσει γνώσεις και το πτυχίο του. Το υπουργείο θα πρέπει να καθορίζει την ύλη και θα πρέπει να διασφαλίζει το αδιάβλητο των εξετάσεων. Επίσης θα πρέπει να διαθέτει με έξοδα των φορολογούμενων Αίθουσες – Πανεπιστήμια Φοίτησης για δωρεάν παρακολούθηση και για όσους αδυνατούν. Όποιοι δεν προσέρχονται στις αίθουσες, θα παραχωρούν τις θέσεις τους στον επόμενο. Είναι γνωστό ότι και στη χώρα μας, ένα πολύ μεγάλο μέρος των φοιτητών παρακολουθούν μαθήματα – κεντάνε τις μεταπτυχιακές τους εργασίες σε ιδιωτικά φροντιστήρια για πολλούς και διαφόρους λόγους και νομίζω πως δεν είναι εγκληματικό. Το εξεταστήριο για μένα θα πρέπει να είναι αδιάβλητο και όχι από πού κάποιος άντλησε τις γνώσεις ή δέχτηκε βοήθεια.»
Ο Τάσος, βέβαια, ξεχνά ότι τα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι ανεξάρτητα κι αυτοδιοικούμενα αφού ο κύριος λόγος ύπαρξής τους δεν είναι η διδασκαλία αλλά η ανάπτυξη της επιστήμης και της έρευνας. Δεν είναι απαραίτητο να συμβαδίζουν διδακτικά ούτε και να εκπαιδεύουν με τον ίδιο τρόπο και στην ίδια «ύλη» τους φοιτητές τους. συνεπώς δεν είναι δυνατόν να βγάζουν αποφοίτους ίδιου επιπέδου εκπαίδευσης. Ο Τάσος όμως άνοιξε ένα θέμα κομβικό το οποίο θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο τυχόν ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων: αυτό των επαγγελματικών δικαιωμάτων για το οποίο στην Ελλάδα καιγόμαστε. Γιατί κάποιοι θα παίρνουν πτυχίο και θα αποκτούν επαγγελματική άδεια σχεδόν μόνο πληρώνοντας και κάποιοι άλλοι μετά από πολύ κόπο. Τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων όμως αποτελούν αντικείμενο επόμενου άρθρου.
Να κι ο πρώην μαθητής μου ο Μάριος: «Το πρόβλημα με τα δημόσια πανεπιστήμια δεν είναι το επίπεδο σπουδών ή οι καθηγητές. Αντιθέτως, οι Έλληνες φοιτητές που βγάζουν Bachelor Ελληνικού πανεπιστημίου και βγαίνουν στο εξωτερικό έχουν πολύ πιο γερές βάσεις και περισσότερες γνώσεις από τους υπόλοιπους φοιτητές όταν ξεκινούν σπουδές μεταπτυχιακού. Δεν είναι τυχαίο ότι τους Έλληνες τους δέχονται πολύ εύκολα στα πανεπιστήμια του εξωτερικού και ότι σε χώρες όπως στην Ολλανδία, η Ελληνική κοινότητα στο πανεπιστήμιο του TU Delft (ένα από τα καλύτερα πολυτεχνεία της Ευρώπης και του κόσμου) έρχεται δεύτερη. Επιπλέον, αν εξαιρέσουμε περιπτώσεις (λίγες συγκριτικά με το σύνολο) που βλέπουμε γενικότερα στο ελληνικό δημόσιο με καθηγητές που όλοι λίγο πολύ καταλαβαίνουν ότι δεν βρέθηκαν στις θέσεις που είναι επειδή παρήγαγαν σπουδαίο έργο, οι περισσότεροι επιστήμονες (τουλάχιστον στο Τμήμα Φυσικής στο ΕΚΠΑ στο οποίο σπουδάζω) παράγουν σοβαρό έργο και συνεργάζονται με μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
Άρα δεν λείπει το επίπεδο. Αυτό που λείπει είναι οργάνωση (λείπει γενικά σε αυτή τη χώρα και στο ελληνικό δημόσιο) αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η χρηματοδότηση. Η χρηματοδότηση και η σύνδεση με την αγορά εργασίας. Τα αποθεματικά των πανεπιστημίων τα άδειασαν στα χρόνια της κρίσης, και ο ιδιωτικός τομέας είναι ανίκανος να απορροφήσει φοιτητές που ενδιαφέρονται να συνεχίσουν την έρευνά τους εκτός πανεπιστημίου ή και ενδεχομένως να βρούν εργασία. Ιδρύοντας ιδιωτικά πανεπιστήμια ΔΕΝ θα λυθεί το πρόβλημα σύνδεσης με την αγορά εργασίας. Ούτε και το επίπεδο σπουδών θα ανέβει. Αντιθέτως, όλη η προσοχή θα εστιαστεί στο να ιδρυθούν αυτά τα πανεπιστήμια σε μία χώρα κορεσμένη ήδη με ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης και τα ταμεία των ήδη υψηλού επιπέδου δημοσίων πανεπιστημίων θα συνεχίσουν να είναι άδεια.
Η λύση είναι απλή, πρέπει να υπάρξει σύνδεση των δημόσιων πανεπιστημίων με τον ιδιωτικό τομέα ώστε οι φοιτητές να μπορούν να κάνουν ακόμη και τις πτυχιακές τους σε εταιρείες αν το θελήσουν (όπως γίνεται και στο εξωτερικό), και να υπάρξει άμεση χρηματοδότηση των πανεπιστημίων ώστε οι φοιτητές που θέλουν να συνεχίσουν για διδακτορικό εδώ να μπορούν να κάνουν την έρευνά τους στην Ελλάδα με έναν αντάξιο μισθό που να ανταποκρίνεται στην εργασία τους (στην Ευρώπη ο μέσος μισθός διδακτορικού είναι 2.500 ευρώ το μήνα). Το κράτος θα έχει όφελος αφού ο φοιτητής δεν θα έχει λόγο να φύγει από τη χώρα, και θα παράγει γνώση η οποία θα μπορεί να βοηθήσει το κράτος με καινούργιες καινοτομίες σε τεχνολογία και εκπαίδευση ώστε να αναπτυχθεί.»
Ιδέες λοιπόν και λύσεις υπάρχουν. Δράσεις λείπουν!

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή