ΕΠΟΧΙΚΗ ΓΡΙΠΗ Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν & πότε

Με αφορμή την επικείμενη έναρξη της περιόδου επιδημιολογικής επιτήρησης της εποχικής γρίπης 2019-2020, πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2019, στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών υγείας. Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Άγης Τερζίδης, παιδίατρος, εκτελών χρέη προέδρου του ΕΟΔΥ. Στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης επιστήμονες του Οργανισμού.

Η εποχική γρίπη είναι νόσημα που προλαμβάνεται με εμβολιασμό αλλά και με απλά μέτρα ατομικής υγιεινής. Η έξαρση της νοσηρότητας ποικίλλει από χρονιά σε χρονιά και εξαρτάται από το στέλεχος του ιού που επικρατεί και την ανοσιακή απόκριση διαφόρων ηλικιακών ομάδων του πληθυσμού.
Κατά τη διάρκεια της ενημερωτικής συνάντησης παρουσιάστηκε το πρόγραμμα δράσεων του ΕΟΔΥ για την εποχική γρίπη 2019-2020 που συνοψίζεται στους εξής άξονες: επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, οδηγίες διαχείρισης περιστατικών γρίπης σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, προώθηση αντιγριπικού εμβολιασμού, ενημέρωση, επικοινωνία, εκπαίδευση, ετοιμότητα για την αντιμετώπιση τακτικών και έκτακτων αναγκών. Πραγματοποιήθηκε, επίσης, παρουσίαση της ετήσιας επιδημιολογικής έκθεσης του ΕΟΔΥ για τη δραστηριότητα της εποχικής γρίπης στη χώρα μας την περίοδο 2018-2019.Παρατηρήθηκε αύξηση τόσο στον αριθμό των εισαγωγών σοβαρών περιστατικών γρίπης σε ΜΕΘ όσο και στον αριθμό των θανάτων, η οποία αποδόθηκε μεταξύ άλλων στην επικράτηση και στη χώρα μας του υπότυπου A(H1N1)pdm09 έναντι του τύπου Β το 2017-2018.
Η πλειονότητα των ασθενών που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ ή κατέληξαν δεν είχαν εμβολιαστεί με το αντιγριπικό εμβόλιο παρότι ανήκαν σε ομάδα αυξημένου κινδύνου για την οποία συστήνεται ο εμβολιασμός. Ως εκ τούτου τονίστηκε η σημασία του αντιγριπικού εμβολιασμού, που αποτελεί το καλύτερο διαθέσιμο μέσο προστασίας από τη γρίπη και συζητήθηκε σχεδιασμός δράσεων με σκοπό τη βελτίωση των ποσοστών εμβολιασμού με έμφαση στις ομάδες αυξημένου κινδύνου και τους επαγγελματίες υγείας.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΓΡΙΠΗ
Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσηση. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη. Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο).
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, ο οποίος συστήνεται να γίνεται κατά τους μήνες Οκτώβριο – Νοέμβριο, κάθε χρόνο, αλλά μπορεί να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης.
Με βάση τα δεδομένα των τελευταίων περιόδων εποχικής γρίπης στη χώρα μας, φαίνεται ότι η επιδημιολογία του νοσήματος, μετά την πανδημία του 2009, έχει πλέον αποκτήσει τα χαρακτηριστικά της συνήθους εποχικής έξαρσης, και ειδικότερα:
• η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης αρχίζει να αυξάνεται τον Ιανουάριο,
• η κορύφωση της δραστηριότητας συμβαίνει κατά τους μήνες Φεβρουάριο-Μάρτιο
Η καλύτερη περίοδος για τον εμβολιασμό κατά της εποχικής γρίπης είναι οι μήνες Οκτώβριος – Νοέμβριος κάθε έτους. Σε περίπτωση που δεν γίνει κατά την περίοδο αυτή, μπορεί να γίνει καθ’όλο το διάστημα που υπάρχουν κρούσματα γρίπης.
Στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 ετών χορηγείται η μισή δόση του τριδύναμου εμβολίου ενηλίκων. Μετά την ηλικία αυτή συνιστάται η χορήγηση αντιγριπικών εμβολίων τύπου ενηλίκου (τριδύναμου η τετραδύναμου).
Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.
Οι ομάδες αυξημένου κινδύνου που πρέπει να εμβολιαστούν είναι οι εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών Υγείας, άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
– Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες.
– Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές.
– Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).
– Μεταμόσχευση οργάνων.
– Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).
– Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
– Χρόνια νεφροπάθεια.
– Νευρομυϊκά νοσήματα.
Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να πραγματοποιείται σε γυναίκες που εγκυμονούν ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης, λεχωίδες, θηλάζουσες και άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) μεγαλύτερης των 40 kg/m2.
Πρέπει, επίσης, να γίνεται στις εξής ομάδες:
– Σε παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.
– Σε άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη.
– Σε κλειστούς πληθυσμούς (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων – λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων).
– Σε στρατεύσιμους στα κέντρα κατάταξης και ειδικά σε όσους κατατάσσονται κατά τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριο-Μάρτιο).
– Σε επαγγελματίες, όπως πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, κτηνίατροι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά.
Ο εμβολιασμός αποτελεί τον κύριο τρόπο προστασίας, τόσο από την εποχική γρίπη, όσο και από μία σειρά παθήσεων οι οποίες είχαν εκριζωθεί και επανεμφανίζονται, όπως η πολιομυελίτιδα και η ιλαρά.