Δυναμικά και επίμονα, όπως φαίνεται, διεκδικεί η ΚΕΔΕ την συμμετοχή της σε όλους τους θεσμοθετημένους μηχανισμούς σχεδιασμού του νέου ΕΣΠΑ 2020-2027 έτσι ώστε και να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των δήμων αλλά και να δημιουργηθούν όροι και προϋποθέσεις γρήγορης απορρόφησης. Όπως αναφέρει σε κείμενο που κατέθεσε, διεκδικεί να αναγνωριστεί ο κομβικός ρόλος των δήμων.
Η ΚΕΔΕ εκφράζει τις ανησυχίες της καθώς, όπως αναφέρει, οι δήμοι όχι μόνο δεν συμμετείχαν στο σχεδιασμό των προηγούμενων προγραμμάτων, αλλά συμμετείχαν ελάχιστα στη φάση της υλοποίησης. Στην πραγματικότητα ήταν απλώς τελικοί αποδέκτες προσκλήσεων, για τις οποίες πολλές φορές, ενημερωνόντουσαν από τον τύπο ή στην καλύτερη των περιπτώσεων λίγες μέρες πριν οι προσκλήσεις αυτές δημοσιευτούν.
«Η συμμετοχή εκπροσώπων των δήμων στις διακοσμητικού τύπου επιτροπές παρακολούθησης, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως «συμμετοχή» στην χάραξη μιας κοινής, ώριμης και οργανωμένης αναπτυξιακής πολιτικής» υπογραμμίζει η ΚΕΔΕ, η οποία έχει καταθέσει στον διάλογο που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2020, συγκεκριμένες ρεαλιστικές προτάσεις, διεκδικώντας να έχει ρόλο στη διαμόρφωση αλλά και την υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ.
Η ΚΕΔΕ θεωρεί ότι, σύμφωνα με το Κανονιστικό πλαίσιο και το Κοινοτικό κεκτημένο που στηρίζεται στις αρχές της εταιρικής σχέσης, της επικουρικότητας και της εγγύτητας, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ουσιαστική συνεργασία και η συνέργεια υπουργείων – περιφερειών – δήμων σε κεντρικό – περιφερειακό – δημοτικό επίπεδο, όσον αφορά τον σχεδιασμό, την εξειδίκευση και την υποστήριξη της εφαρμογής των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων της επόμενης προγραμματικής περιόδου.
Στο πλαίσιο αυτό καταθέτει οκτώ συγκεκριμένες προτάσεις:
• Δημιουργία – θεσμοθέτηση, σε κεντρικό επίπεδο, κοινού οργάνου ΥΠΑΝΕ – ΕΝΠΕ- ΚΕΔΕ για τα Αναπτυξιακά Προγράμματα (ΕΣΠΑ 2021 -2027, ΕΠΑ 2021–2025, κλπ).
Επίσης δημιουργία – θεσμοθέτηση, σε περιφερειακό επίπεδο, κοινού οργάνου Περιφέρειας και Περιφερειακής Ένωσης Δήμων, στο οποίο θα συμμετέχουν επίσης αναπτυξιακοί φορείς της Αυτοδιοίκησης που υλοποιούν προγράμματα Leader.
• Συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ στις Ομάδες Σχεδιασμού των Τομεακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021–2027 και του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.) και εκπροσώπων των 13 ΠΕΔ στις Ομάδες Σχεδιασμού των Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021–2027.
• Οι πόροι για SMART CITIES για τη σύγχρονη διακυβέρνηση των πόλεων, να τεθούν υπό ενιαίο συντονισμό, παρακολούθηση της εφαρμογής και αξιολόγηση των επιπτώσεων από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ.
• Εκχώρηση της κεντρικής διαχείρισης των Προγραμμάτων ΟΧΕ Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (Β.Α.Α.) και ΤΑΠΤοΚ σε Ενδιάμεσο Φορέα υπό την ΚΕΔΕ.
• Δημιουργία Επιτελικής Ομάδας Καθοδήγησης, στην οποία θα συμμετέχουν αρμόδια στελέχη του ΥΠΑΝΕ, της ΚΕΔΕ, της ΕΝΠΕ και της ΕΕΤΑΑ με αντικείμενο, σε πρώτη φάση, την εκπόνηση συγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου για τον ΣΠ5 και εν συνεχεία την υλοποίησή του.
• Συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή των Προγραμμάτων: Θεσμοθέτηση ευέλικτων και λειτουργικών Επιτροπών Παρακολούθησης, προκειμένου να λειτουργούν ως πραγματικά θεσμικά εργαλεία παρακολούθησης (monitoring).
• Θεσμοθέτηση διαδικασίας χρονοπρογραμματισμού των Προσκλήσεων και έγκαιρη ενημέρωση των Δήμων ως δικαιούχων στο νέο ΕΣΠΑ – Συμμετοχή της ΚΕΔΕ και των ΠΕΔ, μέσω της διαβούλευσης, στη διαμόρφωση των Προσκλήσεων.
• Δημιουργία Προγράμματος υποστήριξης των δικαιούχων με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ – Διάθεση πόρων Τεχνικής Βοήθειας για δράσεις θεσμικής υποστήριξης των Δήμων και τη συγκρότηση δομών τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης σε επίπεδο ΠΕΔ.