Μάστιγα οι πνιγμοί στην Ελλάδα

• Περίπου 350 πνιγμοί ετησίως στη χώρα μας, λέει ο ΠΟΥ
• Σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ

Ζούμε σε μια χώρα νησιωτική, που βρέχεται από τη θάλασσα, που στολίζεται από δαντελωτές ακτές τις οποίες θέλουμε – και καλώς – να τις απολαμβάνουμε αλλά εμείς, ως πολίτες της, δυστυχώς, αδιαφορούμε για τους στοιχειώδεις κανόνες ασφαλείας στο νερό ή ακόμα αγνοούμε τις βασικές τεχνικές κολύμβησης. Δυστυχώς, για εμάς και τη χώρα μας ο πνιγμός αποτελεί σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας και ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), που συμμετέχει και φέτος στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Πρόληψης Πνιγμού, την 25η Ιουλίου, υπενθυμίζει σε όλους ότι ο καθένας μπορεί να πνιγεί αλλά κανείς δεν πρέπει να το πάθει, εφιστώντας μας έτσι την προσοχή κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Παγκοσμίως, o πνιγμός αποτελεί την τρίτη κύρια αιτία ακούσιου τραυματισμού και αντιπροσωπεύει το 7% όλων των θανάτων που σχετίζονται με τραυματισμούς. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι κάθε έτος παγκοσμίως σημειώνονται περίπου 236.000 θάνατοι από πνιγμό, αλλά πιθανώς αυτός ο αριθμός να υποτιμά το πραγματικό πρόβλημα δημόσιας υγείας που σχετίζεται με τον πνιγμό.
Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο περίπου 350 άτομα χάνουν τη ζωή τους στο υδάτινο περιβάλλον συμμετέχοντας σε δραστηριότητες αναψυχής. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που χάνουν τη ζωή τους στις θάλασσές μας είναι άτομα άνω των 60 ετών (80%). Σύμφωνα με τα δεδομένα του 2022, ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι το 62% των θανάτων στη θάλασσα λαμβάνει χώρα σε παραλίες χωρίς ναυαγοσώστη. Αυτό το γεγονός καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία της επαρκούς ναυαγοσωστικής κάλυψης των παραλιών, προκειμένου να μειωθούν οι πνιγμοί, καθώς επίσης και τη σημασία της τήρησης των κανόνων ασφαλείας.
Ο πνιγμός συχνά είναι αθόρυβος και μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά σε οποιονδήποτε ανά πάσα στιγμή. Παγκοσμίως, οι κυριότερες αιτίες πνιγμού είναι:
• Άγνοια κολύμβησης: Πολλά άτομα, κυρίως παιδιά, δεν γνωρίζουν κολύμβηση. Η συμμετοχή σε οργανωμένα μαθήματα κολύμβησης μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο πνιγμού σε όλους, κυρίως στα παιδιά από ενός έως τεσσάρων ετών.
• Έλλειψη περίφραξης: Η περίφραξη της πισίνας, για παράδειγμα, εμποδίζει τα μικρά παιδιά να μπουν σε αυτή χωρίς επιτήρηση.
• Έλλειψη στενής εποπτείας/επιτήρησης: Ο πνιγμός μπορεί να συμβεί γρήγορα και αθόρυβα οπουδήποτε υπάρχει νερό (μπανιέρες, πισίνες, κουβάδες), ακόμη και όταν υπάρχει παρουσία ναυαγοσώστη.
• Αποτυχία ορθής χρήσης σωσιβίων και προστατευτικού εξοπλισμού σε θαλάσσιες δραστηριότητες.
• Κατανάλωση αλκοόλ: Το αλκοόλ επηρεάζει την ορθή κρίση, την ισορροπία και τον συντονισμό των κινήσεων. Αυτός ο κίνδυνος επιδεινώνεται από την έκθεση στον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες.
• Ιστορικό επιληψίας: Άνθρωποι με ιστορικό επιληψίας μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων στο νερό.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΟΔΥ ΚΑΙ ΤΟΝ SAFE WATER SPORTS
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας, σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Safe Water Sports, παροτρύνει όλα τα άτομα, ειδικά τα άτομα τρίτης ηλικίας, να απολαμβάνουν τη θάλασσα αλλά πάντα με ασφάλεια μέσα από την ενημερωτική καμπάνια που συνεχίζεται και φέτος το καλοκαίρι.
Η Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης Πνιγμού μάς παρακινεί να αναγνωρίσουμε τους κινδύνους που σχετίζονται με το νερό και να προωθήσουμε την πρόληψη και την ενημέρωση για την ασφαλή συμπεριφορά κοντά σε υδάτινο περιβάλλον. Με ευαισθησία και σωστή ενημέρωση, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τους πνιγμούς και να διασφαλίσουμε ασφαλέστερες και ευχάριστες δραστηριότητες στο νερό για όλους, όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ.
Με τη σειρά της η Safe Water Sports έχει πολύτιμες συμβουλές να μοιραστεί μαζί μας, που καλό είναι να τις λάβουμε υπόψη μας κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών μας.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΠΙΣΙΝΑ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ
• Τα παιδιά θα πρέπει πάντα να επιβλέπονται από έναν ενήλικά κατά τη διάρκεια κολύμβησης σε οικιστική πισίνα και οι ίδιοι να μην έχουν καταναλώσει αλκόολ.
• Εάν κάποιο παιδί δεν γνωρίζει καλά κολύμβηση θα πρέπει να παραμείνει στα συνιστώμενα βάθη ασφαλείας της πισίνας και να φοράει τουβλάκια, σωσίβιο.
• Τα παιδιά πρέπει πάντα να κολυμπούν με παρέα, ποτέ μόνα τους.
• Θα πρέπει να γίνεται πάντα έλεγχος του βάθους και της διάταξης της πισίνας.
• Θα πρέπει να υπάρχει κατάλληλη περίφραξη, ύψους τουλάχιστον 1,5 μέτρου σε όλες τις πλευρές της πισίνας, ή τοποθέτηση καλυπτικής επιφάνειας σε περιόδους όπου δεν χρησιμοποιείται. Η περίφραξη πισίνας μειώνει τους τραυματισμούς που σχετίζονται με το νερό σε μικρά παιδιά κατά 50%.
Σύμφωνα με την Επιτροπή Ασφάλειας Καταναλωτικών Προϊόντων (CPSC) οι φράκτες πρέπει να πληρούν τα παρακάτω πρότυπα:
– Θα πρέπει να έχουν ύψος τουλάχιστον 1,5 μέτρου και δεν πρέπει να έχουν χειρολισθήρες για να σκαρφαλώνουν τα παιδιά.
– Τα πηχάκια πρέπει να απέχουν λιγότερο από 110 χιλιοστά έτσι ώστε ένα παιδί να μην μπορεί να περάσει. Ένας φράχτης αλυσίδας δεν πρέπει να έχει ανοίγματα μεγαλύτερα από 50 χιλιοστά.
• Θα πρέπει να υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε κατάλληλα βοηθήματα διάσωσης, όπως σωσίβιο, σχοινί, κοντάρι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Θυμόμαστε πως τις φουσκωτές συσκευές επίπλευσης όπως τα γιλέκα και οι σχεδίες να μη χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο της συνεχούς επίβλεψης από ενήλικα. Επιπλέον, οι γονείς δεν πρέπει να αφήνουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν άλλου είδους παιχνίδια όπως ”ουρές γοργόνας” ή «πτερύγια» στην πισίνα, γιατί τέτοια παιχνίδια μπορεί να δυσκολέψουν το κολύμπι και να οδηγήσουν σε πνιγμό.
• Οι γονείς είναι καλό να παρακολουθήσουν σεμινάρια πρώτων βοηθειών και CPR (Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση).
• Πρέπει πάντα να ακολουθούνται οι συμβουλές των κατασκευαστών της πισίνας για ελέγχους συντήρησης και ασφάλειας προκειμένου οι πισίνες να παραμένουν καθαρές.
• Θα πρέπει να γίνεται αφαίρεση των παιχνιδιών από την πισίνα όταν τα παιδιά τελειώσουν το παιχνίδι με σκοπό να μην υπάρξει προσπάθεια ανάκτησης αυτών χωρίς την επίβλεψη ενήλικα. Επίσης, θα πρέπει να γίνεται αφαίρεση της σκάλας όταν αυτή δεν χρησιμοποιείται.
• Θα πρέπει να δίνονται πάντα συμβουλές και οδηγίες σε περίπτωση επισκεπτών στο σπίτι. Σε περίπτωση που υπάρχει άτομο που προσέχει τα παιδιά, θα πρέπει να βεβαιωθείτε πως γνωρίζουν και εκείνοι τους κανόνες ασφαλείας για την πισίνα.
• Τα παιδιά δεν πρέπει να σπρώχνουν ή να κυνηγούν ο ένας τον άλλον γύρω από την πισίνα.
• Σε περίπτωση κακών καιρικών συνθηκών, ειδικά αν έχει κεραυνούς, θα πρέπει όσοι βρίσκονται μέσα στην πισίνα να βγαίνουν προς τα έξω.
• Εάν είστε σε ένα πάρτυ, ορίστε έναν ενήλικα για να παρακολουθεί τα παιδιά στην πισίνα.
• Τα δευτερόλεπτα μετράνε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στο νερό, γι’ αυτό κρατήστε το κινητό σας μαζί σας όταν έρθει η σειρά σας να παρακολουθήσετε τα παιδιά σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΜΙΚΡΗ «ΠΙΣΙΝΑ» ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
• Μην κρατάτε ποτέ το κεφάλι κανενός κάτω από το νερό. Όταν σας λέει κάποιος να σταματήσετε, πρέπει να σταματάτε.
• Βεβαιωθείτε ότι ένας ενήλικας είναι πάντα κοντά και επιβλέπει.
• Το νερό θα πρέπει να το αδειάζετε όταν δε χρησιμοποιείται.
Να θυμάστε: Ακόμη και οι μη θανατηφόροι τραυματισμοί από πνιγμό μπορεί να προκαλέσουν εγκεφαλική βλάβη. Αυτό οδηγεί σε μακροπρόθεσμα προβλήματα μνήμης και μαθησιακές δυσκολίες.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΠΙΣΙΝΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΥ
Στην πισίνα να θυμάστε:
1. Να κάνετε ντους προτού μπείτε σε αυτή.
2. Δεν επιτρέπονται σε όλες τις πισίνες ξενοδοχείων οι βουτιές. Θα πρέπει να περιμένετε μέχρι ο γονέας ή ένας ναυαγοσώστης να σας πει ότι οι βουτιές επιτρέπονται.
3. Πρέπει πάντα να ελέγχετε το βάθος της πισίνας μέσω των ειδικών σημάνσεων και να στέκεστε εκεί που νιώθετε ασφαλείς και πατάτε για να κολυμπήσετε.
4. Επειδή η εξωτερική επιφάνεια της πισίνας γλιστράει από τα πολλά νερά να θυμάστε να μην τρέχετε ή σπρώχνετε κάποιον άλλον. Μπορεί πολύ εύκολα να γλιστρήσετε, να χτυπήσετε ή να χτυπήσετε κάποιον άλλον και να τον ρίξετε μέσα στο νερό.
5. Να θυμάστε πως θα πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 2-3 ώρες από το τελευταίο σας γεύμα προκειμένου να μπορέσετε να κολυμπήσετε.
6. Τα παιδιά θα πρέπει πάντα να συνοδεύονται και να επιβλέπονται από έναν ενήλικα.
7. Μέσα στην πισίνα απαγορεύεται η κατανάλωση φαγητού, αναψυκτικού ή το μάσημα καραμέλας/τσίχλας.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΑΝΟΙΚΤΑ ΝΕΡΑ (ΛΙΜΝΗ, ΠΟΤΑΜΙ)
Τα εσωτερικά ύδατα περιλαμβάνουν ένα ποτάμι, ένα κανάλι, μια λίμνη, μια δεξαμενή ή χαρακτηριστικά ένα μέρος όπου το νερό δεν είναι αλμυρό. Όμως, όλα αυτά τα μέρη κρύβουν κινδύνους.
Κανόνες ασφαλείας σε λίμνη:
Δεν αφήνετε ποτέ ένα παιδί μόνο να πλησιάσει κοντά σε λίμνη χωρίς κάποιον ενήλικα. Πρέπει πάντα να είναι μαζί, να προχωράνε σιγά και να κρατιούνται από τα χέρια.
Δεν πλησιάζουμε τις άκρες της λίμνης.
Επειδή οι λίμνες μπορούν να έχουν απότομο βάθος καλό είναι να μένετε κοντά στην ακτή.
Τα παιδιά δεν ακολουθούν τα παιχνίδια τους σε περίπτωση που τα παρασύρει ο αέρας ή πέσουν εκεί.
Ορισμένες λίμνες μπορεί να κρύβουν βράχους, σπασμένα μπουκάλια ή σκουπίδια. Να φοράτε ειδικά παπούτσια για να προστατέψετε τα πόδια σας.
Κανόνες ασφαλείας σε ποτάμι:
Επειδή οι όχθες ποταμών και ρεμάτων μπορούν εύκολα να διαβρωθούν, καλό είναι να μένετε μακριά από τις άκρες τους.
Προσοχή στο βάθος! Δεν περπατάτε σε ένα ποτάμι γιατί το βάθος του μπορεί να αλλάξει ξαφνικά.
Τα καλάμια και κάποιου είδος φυτά που φαίνονται στην επιφάνεια του νερού μπορούν να ξεγελάσουν και να κρύβουν βαθιά νερά.
Προσοχή στα σκουπίδια που μπορεί να βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του νερού. π.χ σπασμένα γυαλιά και αιχμηρά αντικείμενα.
Τα ποτάμια μπορεί να αποκτήσουν σε γρήγορο ρυθμό ρεύματα και να σας παρασύρουν.
Προσοχή στα φράγματα! Το φράγμα χτίζεται κατά μήκος ενός ποταμού για να το επιβραδύνει ή να αλλάξει τη ροή του. Συνήθως έχει πλαγιές κάτω από τις οποίες το νερό ρέει και στη συνέχεια αναδεύεται στο κάτω μέρος. Μπορεί να φαίνεται ασφαλές και διασκεδαστικό αν κάνετε κανό ή καγιάκ – αλλά είναι επικίνδυνο. Η πίεση του νερού στο κάτω μέρος μπορεί να σας παρασύρει και να σας κρατήσει εκεί. Επομένως, δεν πρέπει ποτέ να πλησιάζετε σε φρεάτια.
Προσοχή στους καταρράκτες! Οι καταρράκτες είναι φυσικές πλαγιές στην κοίτη ενός ποταμού. Γενικά η κοίτη του ποταμού είναι ένας συμπαγής βράχος ο οποίος μπορεί εύκολα να ξεκολλήσει από το νερό. Έτσι, όπως οι φράχτες, θα πρέπει πάντα να μένετε μακριά από τα ορμητικά νερά.