Του Αυγούστου – γράφει ο Νέστορας Χατζούδης

Σε αντίθεση με τη γνωστή ρήση που θέλει τον Αύγουστο χωρίς ειδήσεις, φέτος ο μήνας «των μπάνιων του λαού», που η γοητεία του αφήνει τα αστικά κέντρα ορφανά από τους κατοίκους τους, μας ξάφνιασε με τα ειδησεογραφικά μπουρίνια του. Δεκάδες οι καθημερινές ειδησεογραφικές αναφορές για καταστροφικές πυρκαγιές που αφάνισαν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους και καλλιεργειών, κατέστρεψαν περιουσίες, αναστάτωσαν την τουριστική κανονικότητα στην αιχμή της και ταλαιπώρησαν χιλιάδες επισκέπτες. Η επέλαση της πύρινης λαίλαπας ξεκίνησε από τον Ιούλιο και σημαδεύτηκε με τον τραγικό, εν υπηρεσία, θάνατο των δύο αεροπόρων πυροσβεστών. Στις αρχές Αυγούστου, ασυγκράτητη με τα πολλαπλά μέτωπα της σε διάφορες περιοχές της χώρας, νέο τραγικό ξάφνιασμα, η αδιανόητη δολοφονία του νεαρού φιλάθλου Μιχάλη στη Ν. Φιλαδέλφεια. Στα τελειώματά του ο μήνας της ξενοιασιάς και της χαλάρωσης, αφού έβαλε μπουρλότο σ’ ολόκληρη τη χώρα, μας αποχαιρέτησε αφανίζοντας και το μοναδικό δάσος της Δαδιάς, παίρνοντας μαζί του και τις ζωές 18 άτυχων προσφύγων και μεταναστών.

Μαύρα κι άραχλα λοιπόν τα νέα του Αυγούστου και ξαφνικά μια νότα αισιοδοξίας, η διαμαρτυρία μερικών «μπανιολόων» για τις «επιχειρηματικές ξαπλώστρες» που, αραδιασμένες μέχρι μέσα στη θάλασσα, δεν τους άφηναν ούτε μιας «πετσέτας τόπο» να ξαπλώσουν στον «παρ’ αθιν’ αλώς»* κοινόχρηστο χώρο. Γενικευμένη και καταχρηστική η επέκταση – καταπάτηση της κερδοφόρας ξαπλώστρας στις δημόσιες παραλίες. Οι επιχειρηματίες, γράφοντας στα παλιά τους τα παπούτσια το νόμο, καταργούν στην πράξη το συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών που επιθυμούν να απλώσουν την πετσέτα τους, να ξαπλώσουν και να απολαύσουν τη θαλασσόβρεχτη αμμουδιά. Τη δική μας, την ελληνική αμμουδιά, που δαντελώνει τις περίφημες ανά τον κόσμο παραλίες της μεσογειακής πατρίδας μας. Δικαιολογημένο και αναγκαίο, όπως αποδείχθηκε, το ξέσπασμα για το δικαίωμα της μιας «πετσέτας τόπο». Πολιτική πράξη συνεπώς, μέσα στην αυγουστιάτικη πολιτική ακινησία, και αισιόδοξο κοινωνικό μήνυμα «Το Κίνημα της Πετσέτας», που έφτασε σε όλους τους παράλιους τόπους και ανάδειξε την ευθύνη και τη δύναμη του πολίτη να διεκδικεί τα δικαιώματά του υπερασπιζόμενος τη νομιμότητα.
Στον χώρο της πολιτικής τώρα, αυγουστιάτικη νηνεμία. Πλήρης απουσία κοινωνικής παρουσίας, παρά το γεγονός ότι η χώρα φλέγεται από τη μια ως την άλλη της άκρη, την κυβέρνηση ανέτοιμη να διαχειριστεί την εξελισσόμενη καταστροφή και την αντιπολίτευση να επαναλαμβάνει τις συνήθεις καταγγελίες που ακούμε μετά από κάθε καταστροφικό συμβάν. Αρνητικό κοινωνικό σύμπτωμα βέβαια αυτή η αδιαφορία αλλά εξηγήσιμο. Εξηγήσιμο γιατί χρόνια τώρα, ανεξάρτητα από το κόμμα που κυβερνά, επαναλαμβάνονται τα ίδια και τα ίδια: οι πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι αφανίζουν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα πολύτιμου δάσους και καταστρέφουν ιδιωτικές περιουσίες. Τα μπουρίνια και οι πλημμύρες μας πνίγουν. Ο παραμικρός χιονιάς απομονώνει ολόκληρες περιοχές, προκαλεί ζημιές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης και δυναμιτίζει τη ροή της καθημερινότητας και γενικά το αίσθημα της ανασφάλειας, ιδιωτικής και δημόσιας, σε συνεχή επιδείνωση. Γνωστοί οι λόγοι της συνεχιζόμενης «κακοδαιμονίας»: απουσία προβλέψεων, ετοιμότητας, προετοιμασιών, αναγκαίων μέσων, κλπ. κλπ. και μια Δημόσια Διοίκηση στερημένη στελεχών με γνώση, εξειδίκευση και αίσθημα ευθύνης.
Είναι σαφές, συνεπώς, ότι για τη δυσλειτουργία και αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού, οι ευθύνες βαρύνουν τα κόμματα που εναλλάχθηκαν στη διακυβέρνηση της χώρας τις δεκαετίες μετά τη Μεταπολίτευση και φυσικά συνολικά το πολιτικό μας Σύστημα. Παρ’ όλ’ αυτά με εισαγγελικού τύπου αντιπολιτευτικές καταγγελίες επιχειρείται πάντοτε η ενοχοποίηση αποκλειστικά του κόμματος που ασκεί διακυβέρνηση και του λαχαίνει η «στραβή». Αναμφίβολα το κόμμα που κυβερνά, το βαρύνουν πρόσθετες και ξεχωριστές ευθύνες, αποδείχθηκε όμως ότι η εκ συστήματος καταφυγή των κομμάτων στην καταγγελτική αντιπολιτευτική πρακτική και οξύτητα δεν συγκινεί πλέον την κοινωνία. Μπορεί να ικανοποιεί τα στενά κομματικά ακροατήρια, τα βασικά κοινωνικά προβλήματα όμως συνεχίζονται. Αν και απολύτως εφικτή η αντιμετώπισή τους, μεταφέρονται από τετραετία σε τετραετία άλυτα γεγονός που απογοητεύει την κοινωνία, εξηγεί την αυξανόμενη δυσπιστία της στην πολιτική και ορίζει τη στάση της. Οι πολίτες περιμένουν πλέον πειστικές προτάσεις και συναινετικές τοποθετήσεις από τα κόμματα, αναγκαίες όπως αποδείχθηκε για την ανάληψη σχετικών πρωτοβουλιών. Τελευταία, άρχισαν να σημειώνονται, στον κομματικό λόγο και ύφος, δειλά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Να θεωρήσουμε ότι το μέγεθος της αυγουστιάτικης καταστροφής ανοίγει παράθυρο στον πολιτικό ορθολογισμό;

Το ίδιο αλλά ακόμα πιο χαμηλής έντασης, εντελώς καχεκτικό θα έλεγα, το ενδιαφέρον της κοινωνίας και για τα μετεκλογικά προβλήματα και τον εν εξελίξει αγώνα για την αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτό παρά τις αποκαλυπτικές (ή μήπως και εξαιτίας τους) άκρως ενδιαφέρουσες παραδοχές – ομολογίες διεκδικητών της αλλά και άλλων στελεχών πρώτης γραμμής που φωτίζουν τους λόγους της εκλογικής συντριβής του. Συντριβή που ξάφνιασε, προκάλεσε σύγχυση στα μέλη του κόμματος, διαλυτικές τάσεις στο σώμα των οπαδών και την παραίτηση του Αρχηγού του. Παραθέτω χαρακτηριστικές παραδοχές των πρωταγωνιστών:
– «…Πρέπει να αποχωριστούμε κάθε είδους Ταμπέλες».
– «…Το φαινόμενο των προσωπικών επιλογών που έλαβαν και τη μορφή μηχανισμών και τάσεων έχει πληγώσει βαθιά το κόμμα». (Αχτσιόγλου)
– «…ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκτήσει ξεκάθαρη ταυτότητα… Αρκετές φορές οι τάσεις λειτούργησαν ως οιωνοί κόμματα μέσα στο κόμμα». (Τσακαλώτος)
– «…Υπήρξαν λειτουργίες και τάσεις που εμπόδισαν την έκφραση της συνεδριακής πλειοψηφίας». (Παππάς)
– «Προέχει να παραμεριστούν οι παρασιτικές δραστηριότητες της υποκατάστασης της πολιτικής εσωκομματικής δημοκρατίας». (Τζουμάκας)
– «Η επιλογή προέδρου πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και όχι του ΣΥΡΙΖΑ.» (Φάμελλος)

Με άλλα λόγια παραδέχονται ότι η εκλογική συντριβή υπήρξε το αποτέλεσμα του τρόπου λειτουργίας και της πολιτικής του κόμματος τους. Ότι το τσουνάμι, που προκάλεσε η εκλογική κατακρήμνιση του ΣΥΡΙΖΑ, σάρωσε μαζί με όλα τα άλλα και τις βεβαιότητες των αυταπατών τους , που όριζαν τη λειτουργία, την πολιτική και τις πρακτικές του κόμματος, ερήμην της κοινωνικής πραγματικότητας. Ότι πορεύονταν χωρίς ιδεολογικό μπούσουλα και συγκεκριμένη πολιτική στόχευση, αγνοώντας τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Βασικό κριτήριο τους το κομματικό συμφέρον που όμως δεν ήταν δυνατό να είναι ένα και ενιαίο. Οι διάφορες τάσεις – συνιστώσες όριζαν, η κάθε μια, το κομματικό συμφέρον, με κριτήριο τις δικές της βλέψεις. Και βέβαια μέσα σ΄ αυτό το περιβάλλον ευνοούνταν οι προσωπικές εγωιστικές φιλοδοξίες, βλέψεις, ιδιοτέλειες κλπ.
Επειδή όμως οι πιο πάνω παραδοχές των ηγετικών στελεχών συνεπάγονται και ευθύνες για τις αρνητικές συνέπειες της πολιτικής και των πρακτικών του ΣΥΡΙΖΑ (και για το ίδιο το κόμμα τους και για την κοινωνία), θα περίμενε κανείς έστω μια τυπική συγνώμη προς τους οπαδούς και τα μέλη του και ιδιαίτερα προς τους πολίτες. Δεν την ακούσαμε…! Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό και με την εμπλοκή των «Τάσεων» στις διαδικασίες εκλογής του νέου αρχηγού, θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία των διεκδικητών της αρχηγίας και ερωτηματικά για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός βέβαια κι αν επισυμβεί κάποιας μορφής μετάλλαξη. Μήπως τελικά ο σύντροφος Κασσελάκης, αναπάντεχος, της τελευταίας στιγμής διεκδικητής της αρχηγίας, με το μοντέρνο τουρλού τουρλού ιδεολογικό στίγμα και την πολιτική στόχευση στις αποσκευές του είναι «μια κάποια λύσις…»;**

* Η Αμμουδερή ακροθαλασσιά
** Κωνσταντίνος Καβάφης: «Περιμένοντας τους βαρβάρους»