Βία, μία ακόμη μάστιγα της ανθρωπότητας

Λέγοντας βία εννοούμε την άσκηση σωματικής ή άλλης δύναμης ή η χρησιμοποίηση απειλών με σκοπό την επιβολή της θελήσεως κάποιου, π.χ. ασκώ βία, προσφεύγω στη βία, χρήση βίας, εκλογές βίας και νοθείας, καθεστώς που στηρίζεται στη βία, ανωτέρα βία, δια της βίας, μόλις και μετά βίας (με δυσκολία), κατόπιν προσπάθειας.

Βιάζω = ασκώ βία (σε κάποιον) ώστε να πράξει κάτι που δεν επιθυμεί: μην το βιάζεις το παιδί, θα φάει μόνο του. Βιάζω, λοιπόν, σημαίνει εξαναγκάζω, καταπιέζω με τη χρήση βίας ή με απειλή άμεσου κινδύνου σε συνουσία, κακοποιώ σεξουαλικά.
Άλλη σημασία του βιάζω είναι η άσκηση πίεσης ώστε να γίνει γρηγορότερα κάτι. Δεν είναι σοφό να βιάζουμε τις εξελίξεις. Όλα θα γίνουν στην ώρα τους. Υπάρχουν διάφορες μορφές βίας. Μια απ’αυτές είναι η βία χωρίς προφανή ή λογική αιτία. Νεανική βία σε τυχαία πρόσωπα «για πλάκα». Σχιζοειδής βία είναι η βία χωρίς λογική αιτία.
Μια άλλη μορφή βίας είναι η ορμονική βία λόγω υψηλής τεστοστερόνης, μα και χαμηλά επίπεδα αυτοσυγκράτησης. Σε όλες τις μορφές βίας, ο θύτης έχει συνήθως ένα υπόβαθρο είτε ορμονικό, είτε ιδεολογικό, είτε πολιτικό, είτε σχιζοειδές που είναι το υπόστρωμα πάνω στο οποίο τα δεδομένα της ζωής θα απαντηθούν με βία.
Η βία σίγουρα είναι μια ασθένεια. Ενυπάρχουν ενδείξεις στο θύτη που η κοινωνία και το περιβάλλον είτε συνδυαμόρφωσαν είτε αγνόησαν.
Άλλη μορφή βίας, η ψυχολογική βία. Η ψυχολογική πίεση είναι συνειδητή και μη. Ως ψυχολογική βία μπορεί να θεωρηθεί η πίεση ενός ατόμου να κάνει κάτι που δεν θέλει, ενώ αυτό δεν έχει ερωτηθεί αν θέλει. Για παράδειγμα, η υποχρεωτική στράτευσης σε μια χώρα είναι μορφή ψυχολογικής βίας σε όσους την αποδέχονται για κοινωνικούς λόγους. Δηλαδή ψυχολογική βία υπάρχει όταν η αποδοχή του θύματος είναι εικονική, για να μην διαταράξει οικογενειακές ισορροπίες, π.χ. οι γονείς μου είναι συντηρητικοί, δεν θέλω να πάω στο στρατό, θα πάω να τελειώνω. Σ’αυτό, ευθύνη έχει πρώτα το κράτος που δεν μελέτησε αυτή την εκδοχή και μετά οι γονείς που το κράτος δεν τους δίδαξε με ειδικό υποχρεωτικό μάθημα πώς να είναι γονείς.
Μορφή ψυχολογικής βίας είναι και ο ψυχαναγκασμός. Εκεί θύμα και θύτης πολλές φορές ταυτίζονται. Ψυχολογική βία μας ασκούν ακόμα άτομα που επιμένουν να αγοράσουμε ένα προϊόν, ένας ζητιάνος που ακόμα κι αν δεν μας μιλά, μας σοκάρει ψυχολογικά το κομμένο πόδι του και η εμφάνισή του, την οποία προβάλει χωρίς να σέβεται τα όριά μας και μας εξαναγκάζει να δώσουμε κάτι μέσω του τρόμου. Το γεγονός ότι έχει ανάγκη τα χρήματα δεν αναιρεί ότι ίσως και άθελά του ασκεί έντονη ψυχολογική βία (με την ευθύνη πάντα της πολιτείας που δεν τον στέγασε σε ίδρυμα).
Η ψυχολογική βία δεν αναιρείται αν τα άτομα που την ασκούν έχουν κάποια δίκαια αιτήματα. Η βία τραυματίζει τους αποδέκτες της.
Άλλη μορφή βίας είναι η ενδοοικογενειακή βία. Στην Ελλάδα, το νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία απασχόλησε, την Τρίτη 8 Αυγούστου 2006, την κυβερνητική επιτροπή. Σύμωνα με το νέο νομοσχέδιο, θεσπίζονται νόμοι για νέες εγκληματικές συμπεριφορές που έως τώρα δεν χαρακτηρίζονταν αξιόποινες πράξεις, όπως για παράδειγμα ο συζυγικός εξαναγκασμός σε συνουσία.
Το νομοσχέδιο προβλέπει βαριές ποινές για την παιδοφιλία, αλλά και για τον εξαναγκασμό ανίκανου ή ασθενούς μέλους της οικογένειας σε σεξουαλική πράξη ενώ απαγορεύεται ρητά η σωματική βία σε βάρος ανηλίκων ως μέσο σωφρονισμού στο πλαίσιο της ανατροφής τους. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές εξάλλου υποχρεώνονται να ενημερώνουν άμεσα τις εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές σε περίπτωση που διαπιστώσουν σωματική κακοποίηση μαθητή από μέλος της οικογένειάς του ενώ σε περίπτωση κακοποίησης ανηλίκου προβλέπεται αυτεπάγγελτη ποινική δίωξη κατά του δράστη, ο οποίος υποχρεωτικά οδηγείται στο αυτόφωρο.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, στόχος του νομοσχεδίου είναι η καταπολέμηση των ακραίων φαινομένων αυθαιρεσίας και αυταρχισμού μέσα στην οικογένεια με τη δημιουργία ενός νομοθετικού πλέγματος προστασίας των ανηλίκων αλλά και των αδύνατων μελών της οικογενείας, οι παραβάτες του οποίου θα αντιμετωπίζουν βαριές ποινές.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΙΑ
Η πολιτική βία είναι πρόκληση επικίνδυνων σωματικών βλαβών με πολιτικά κίνητρα ή λόγω πολιτικού μίσους αντιπάλου. Μοιάζει με τη θρησκευτική βία. Είναι μορφές ηθικής βίας. Ο ένοχος, ακόμη κι αν ομολογήσει την πράξη του, συνήθως δεν νοιώθει ότι έσφαλε, σε αντίθεση π.χ. με έναν ληστή που σκότωσε λόγω λάθους χειρισμού της κατάστασης.
Το άτομο που διαπράττει πολιτική βία είναι άκρως επικίνδυνο γιατί νοιώθει ότι υπηρετεί ηθικές αξίες, ανώτερες από την σωματική ακεραιότητα.
Μια άλλη μορφή βίας είναι η καλλιτεχνική βία ή η βία της τέχνης. Υπάρχει η πιο άμεση εκδοχή, με απεικόνιση βίας, φθορά ανθρώπινων σωμάτων ή θάνατοι, ύβρεις κλπ. Σε πολλές μορφές καλλιτεχνικής βίας, η βία είναι πιο κεκαλυμμένη, επιτίθεται στις αισθήσεις μας όχι πάντα με άμεση ψυχολογική βία (μιας νεκροκεφαλής) αλλά μέσω μιας μη αρμονικής φόρμας ή ενός αταίριαστου ηχητικού ή χρωματικού συνδυασμού. Η καλλιτεχνική βία, έστω και καλοπροαίρετη, τελικός αναισθητοποιεί το άτομο απ’τη βία πάνω σε άνθρωπο, γιατί ο εγκέφαλος δεν διαφοροποιεί τη βία σε καλή και κακή. Παραδείγματος χάριν, μεγάλες κυρίες φορούν μπλουζάκια με νεκροκεφαλές, απλά γιατί τα πουλάνε τα μαγαζιά, παλιά δεν υπήρχαν στην αγορά, εκτός από λίγα μαγαζιά μηχανόβιων. Αυτό πιθανώς αμβλύνει την αντίδραση απέναντι στην αισθητική της βίας. Ακόμα ένα παράδειγμα καλλιτεχνικής και πολιτικής βίας είναι ο προπαγανδιστικός – μη αντικειμενικός πίνακας του Ντα Βίντσι για τον ηρωοποιημένο Μαρά.

ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΒΙΑ
Η οπτικοακουστική βία αφορά μη φυσιολογικά ερεθίσματα, αταίριαστα με το περιβάλλον. Οι μεγάλες φωτεινές διαφημίσεις που μολύνουν αισθητικά και επιβάλλουν ένα προϊόν, ο γείτονας που βάζει δυνατά μουσική τα μεσάνυχτα, ο θόρυβος στο κέντρο των πόλεων.
Η οπτικοακουστική βία αφορά μη φυσιολογικά ερεθίσματα στα οποία το σώμα είτε δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, είτε το καταπιέζουν ψυχικά – με απόλυτα μετρήσιμα μεγέθη κι επιρροή στα επίπεδα ορμονών και άλλων φυσιολογικών διαδικασιών του σώματος.
Αν και μοιάζει με την ψυχολογική βία, σε πολλές περιπτώσεις διαφέρει στα συμπτώματα. Παραδείγματος χάριν, η δυνατή μουσική μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στο αυτί σε αντίθεση με μια καθαρά ψυχολογική βία.
(Συνεχίζεται)