Η Θάτσερ πέθανε, ο θατσερισμός ζει

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Η Θάτσερ πέθανε, ο θατσερισμός ζει

Περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους σε συνδυασμό με την απορύθμιση των αγορών, αθρόες ιδιωτικοποιήσεις, κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων. Αυτό ήταν το οικονομικό τερατούργημα της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Στα χρόνια της παντοδυναμίας της τα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα, αλλά και οι πιο αδύναμες επιχειρήσεις, οδηγήθηκαν στο περιθώριο, ενώ αντίθετα γιγαντώθηκαν οι χρηματοοικονομικές φούσκες και οι μεγάλες επιχειρήσεις που είχαν εύκολη πρόσβαση σε κεφάλαια.
Μια πολιτική που ταυτίστηκε με τις αντιλήψεις του ΔΝΤ, όταν και όπου χρειάσθηκε να επέμβει, ενώ υιοθετήθηκε σε μεγάλο βαθμό και από τις συντηρητικές δυνάμεις που κυριάρχησαν στην Ευρώπη.
Έτσι πολλά από τα ιερά θέσφατα του θατσερισμού αποτελούν ακόμη και σήμερα τις βασικές παραμέτρους της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το βλέπουμε άλλωστε και το βιώνουμε και εμείς και οι άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που πλήττονται σήμερα από την κρίση.
«Ο θατσερισμός υπήρξε μια εθνική καταστροφή για την Βρετανία, με τη χώρα να παραμένει παγιδευμένη στον ιστό του μέχρι σήμερα», σχολιάζει άρθρο της βρετανικής εφημερίδας Independent.
Όπως είχε πει κάποτε κι ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Θάτσερ, Τζέφρι Χάου, «ο πραγματικός θρίαμβός της ήταν το ότι κατάφερε να μεταμορφώσει όχι ένα, αλλά δυο πολιτικά κόμματα, έτσι ώστε όταν οι Εργατικοί ανέβηκαν κατόπιν στην εξουσία, ο θατσερισμός ειχε γίνει αποδεκτός ως κάτι μη-αναστρέψιμο».
Η σημερινή κρίση έχει τις ρίζες της στο θατσερικό πείραμα της ελεύθερης αγοράς, το οποίο κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανικής βάσης της Βρετανίας προς όφελος ενός οικονομικού τομέα χωρίς κανόνες.
Μία από τις ορατές συνέπειες του θατσερισμού ήταν να αδειάσουν ολόκληρες κοινότητες στο βορρά του Ηνωμένου Βασιλείου από ανθρώπους που είχαν εκεί μια σταθερή και μόνιμη εργασία. Ολόκληρα χωριά και κωμοπόλεις ερημώθηκαν και δεν ανέκαμψαν ποτέ. Ακόμη κι όταν η Βρετανία υποτίθεται πως ήκμαζε, οι βιομηχανικές πόλεις έπασχαν από αυτό που ονομάζεται σήμερα «οικονομική αδράνεια».
Οι υπέρμαχοι του θατσερισμού επαινούν το κουτσούρεμα των συνδικάτων, τα οποία χτυπήθηκαν από αντισυνδικαλιστικούς νόμους, μαζική ανεργία και τεράστιες απεργίες, οι οποίες με τη σειρά τους άφησαν τους εργαζόμενους στο έλεος των αφεντικών τους και τους κατέστησαν φτωχότερους. Και χωρίς συνδικάτα να υπερασπίζονται τα δικαιώματα τους, το επίπεδο διαβίωσης των εργατών έπεσε κατακόρυφα.
Η Βρετανία κάποτε, ειδικά πριν από την επικράτηση του θατσερισμού, αποτελούσε ένα κράτος – υπόδειγμα όσον αφορά στη διαχείριση ζητημάτων κοινωνικής ισότητας. Σήμερα πια είναι μια από τις πιο κοινωνικά άνισες χώρες στη Δύση, απόδειξη πως η πολιτική παρακαταθήκη της Θάτσερ εξακολουθεί να κυλάει στις φλέβες του βρετανικού πολιτικού συστήματος. Και η σημερινή κυβέρνηση πάει ακόμη παραπέρα, εκεί που δεν τόλμησε να φτάσει ο θατσερισμός: να ιδιωτικοποιήσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας και να πλήξει το κράτος πρόνοιας της Βρετανίας.
Ο «θατσερισμός» μακροπρόθεσμα αποδείχθηκε ότι ευνόησε μόνο τους πλούσιους και τις αγορές και όχι τις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών. Ένα οικονομικό μοντέλο που οδήγησε στη χρηματοοικονομική φούσκα και στην άκρατη ελευθερία των αγορών. Και όμως παρά τα αδιέξοδα που οδήγησε ο «θατσερισμός» το οικονομικό μοντέλο της Θάτσερ εξακολουθεί να επιβιώνει καθώς, το δαιμονοποιημένο κράτος εξακολουθεί να βρίσκεται στο στόχαστρο των οικονομικών κέντρων εξουσίας αλλά και μεγάλης μερίδας των πολιτών.
Το κράτος θεωρείται από πολλούς ότι είναι ένα εμπόδιο στην ατομική ελευθερία, ότι καταδυναστεύει την ιδιωτική πρωτοβουλία, ενώ παράλληλα οδηγεί στην κατασπατάληση των χρημάτων των φορολογουμένων, με τις κοινωνικές παροχές.
Η Θάτσερ πέθανε, οι θατσερικές αντιλήψεις, όμως, επιβιώνουν και επιβάλλονται δια της βίας σήμερα και στην Ελλάδα των Μνημονίων. Η οικονομική και πολιτική παρακαταθήκη της ζει και βασιλεύει.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή